een eosinofiele ontsteking. Chronische ob-
structieve bronchopneumopathie (COPD)
wordt veeleer gekenmerkt door een neu-
trofiele ontsteking. In verschillende stu-
dies worden nu de uiteenlopende cytoki-
nes in kaart gebracht die een rol spelen
in deze ontstekingsreactie, evenals de cas-
cade waarbij ze betrokken zijn. Zo hebben
we ontdekt dat de voornaamste cytokines
die een rol spelen in de pathogenese van
COPD interleukine 6, interleukine 8 en
TNF-alfa zijn.
in behandelingen gericht tegen deze cyto-
kines en in het bijzonder tegen TNF-alfa
werden geëvalueerd, geen succes waren.
een cruciale rol speelde in de pathogenese
van COPD, maar zo zeker zijn we daar
ondertussen niet meer van: het plaatje is
Zo heeft onderzoek van James Hogg (Uni-
versity of British Columbia, Vancouver)
uitgewezen dat COPD in bepaalde ge-
vallen kan worden gekenmerkt door een
aandoening van de luchtwegen zonder het
minste inflammatoir verschijnsel. De ont-
steking is dus zeker niet de enige factor.
bij COPD en dat punt is voor de arts
rechtstreeks van belang is de resistentie
ervan tegen corticotherapie. Het onder-
zoek van Peter Barnes (Imperial College,
Londen) naar de rol van HDAC2 (histon-
deacetylase-2) was in dat kader bijzonder
verhelderend.
zich in een cel in rust onder een com-
pacte vorm, die de transcriptie van het
DNA verhindert. Die transcriptie vereist
een DNA-ontvouwing, die zich voordoet
dankzij een histonacetyltransferase of
HAT, dat de transcriptieplaatsen van de
ontstekingsgenen toegankelijk maakt.
Het histondeacetylase, HDAC, en in het
gesteld aan dat van HAT: het geeft aan-
leiding tot de condensatie van chromatine
en dus tot het stoppen van de transcriptie.
HDAC2 heeft, in de gevallen die ons aan-
gaan, een remmend effect op de expressie
van de inflammatoire genen.
HAT/HDAC-evenwicht in de ontsteking
van de luchtwegen bij COPD-patiënten.
Hij toonde aan dat die ontsteking wordt
gemoduleerd door de verhoogde expressie
van de inflammatoire genen en dat vooral
de activiteit van HDAC2 is verminderd,
met als gevolg een versterking van de
inflammatoire respons.
HDAC2 en versterken het remmende ef-
fect ervan op de expressie van de inflam-
matoire genen. De `down regulation' van
HDAC2 die bij COPD wordt vastgesteld,
maakt die actieplaats echter minder be-
palend, wat waarschijnlijk de resistentie
tegen corticoïden bij COPD verklaart. Bij
astma is de situatie anders: bij die aandoe-
ning blijken corticoïden zoals u weet zeer
nuttig te zijn.