background image
MEDI-
SFEER
420
14
19 september 2013
actualItés médIcales
GeneesKunde
Zonder contra-indicatie is amitriptyline echter de eerste keuze bij de
behandeling van neuropathische pijn.
Duloxetine
Ook duloxetine is een niet-selectieve remmer van de noradrenaline-
en serotonineheropname. Het blokkeert de neerwaartse controle,
vooral als gevolg van de remmende werking op de noradrenalineher-
opname. Duloxetine wordt toegediend in een dagelijkse dosis van
60mg. In tegenstelling tot de tricyclische middelen heeft duloxetine,
waarvan de superioriteit ten opzichte van placebo duidelijk werd
aangetoond (2), geen enkele affiniteit voor de andere receptoren,
wat de tolerantie ten goede komt. Als substraat en remmer van
het cytochroom P2D6 kan duloxetine wel interageren met andere
geneesmiddelen.
Capsaïcine
Capsaïcine, een peperextract, is een agonist van de vanilloïde-
receptoren. Die zijn erg bijzonder omdat ze worden geactiveerd
door warmte, koude of munt.
De werking van capsaïcine op de vanilloïdereceptoren vertaalt zich
in een vrijzetting van de P-stof. Het pijnstillende vermogen van het
middel is dus op het eerste gezicht enigszins verrassend omdat de
vrijzetting van P-stof net pijn veroorzaakt. Deze ogenschijnlijke te-
genstelling verklaart de klinische waarnemingen: hoewel de toedie-
ning van P-stof aanvankelijk pijn veroorzaakt, wordt deze vervol-
gens verzacht door de depletie van de P-stof die wordt geïnduceerd
door capsaïcine.
Capsaïcine is verkrijgbaar als crème en pleisters. Die worden plaat-
selijk aangebracht bij perifere neuropathische pijn. In een lage con-
centratie is de werkzaamheid beperkt, behalve bij postzosterpijn.
Het gebruik van capsaïcine in een hoge concentratie is voorbehou-
den voor gespecialiseerde centra. Vooraf moet op de te behandelen
zone een anestheticum worden toegediend.
Capsaïcine is efficiënt maar
complex in gebruik en daarom
voorbehouden voor gespecialiseerde
centra.
Anticonvulsiva
Ook enkele anti-epileptica verdienen een vermelding, vooral carba-
mazepine, oxcarbazepine, gabapentine en pregabaline.
Carbamazepine en oxcarbazepine
Carbamazepine werkt hoofdzakelijk in op paroxismale pijn. Het is
vooral geïndiceerd voor trigeminusneuralgie (3). Soms wordt car-
bamazepine ook gebruikt bij diabetesneuralgie en postzosterpijn.
Omdat er evenwel evenwichtsstoornissen kunnen optreden, is het
niet aangewezen voor oudere patiënten.
Oxcarbazepine wordt beter verdragen en is bij trigeminusneuralgie
even efficiënt als carbamazepine. Het geneesmiddel wordt voor deze
indicatie echter niet terugbetaald. De gegevens over het gebruik van
oxcarbazepine bij andere soorten neuropathische pijn zijn beperkt
en spreken elkaar tegen.
Anti-epileptica worden bij neuropathische pijn toegediend in dosissen
van 200 tot 800mg/dag. Ze zijn in deze indicatie dus veel lager gedo-
seerd dan bij epilepsie, die een dagelijkse dosis vergt tot 2g. De titratie
moet voorzichtig gebeuren, vooral eventuele interacties met andere
geneesmiddelen moeten nauwlettend in de gaten worden gehouden.
Carbamazepine en oxcarbazepine
zijn de eerstelijnsbehandeling bij
trigeminusneuralgie.
GABA-analogen
De GABAA-receptoren situeren zich in de hersenen, de GABAB-
receptoren treffen we aan op spinaal niveau. Ze omvatten verschil-
lende subeenheden en elk van hen vervult een specifieke rol in de
verschillende effecten van de geneesmiddelen. Dat verklaart waar-
om barbituraten en benzodiazepines, die eveneens inwerken op de
GABA-receptoren, geen effect sorteren bij neuropathische pijn.
Gabapentine werd met succes bestudeerd bij postzosterpijn en
diabetes neuropathie (4, 5). Ook pregabaline is interessant. Niet al-
leen bij sommige perifere pijnsyndromen is het NNT zeer bevredi-
gend (postzosterpijn: NNT = 3,9; diabetesneuropathie: NNT = 5),
maar ook bij pijn van centrale oorsprong (6), waarvoor het NNT
5,6 bedraagt.
Een dosis van 150mg volstaat niet: de vereiste posologie schom-
melt tussen 300 en 600mg/dag. De terugbetalingsvoorwaarden
voor pregabaline zijn vrij streng. De bijwerkingen lijken sterk op
die van gabapentine en carbamazepine: slaperigheid, duizeligheid
en instabiliteit.
Een studie vergeleek duloxetine met pregabaline bij neuropathische
pijn bij diabetes (7). De resultaten doen vermoeden dat beide mid-
delen een gelijkwaardig therapeutisch voordeel opleveren. Ze kun-
nen allebei ook worden gecombineerd. Duloxetine is goedkoper
dan pregabaline.
Benzodiazepines
We besluiten dit overzicht met clonazepam, een geneesmiddel dat
ook vaak wordt gebruikt bij neuropathische pijn. De evidence-based
gegevens die dit gebruik rechtvaardigen, zijn echter vrij beperkt (1).
referenties
1. Cochrane Database
2. Quillici S et al. BMC Neurol 2009;9:6.
3. Mariam L et al. Med Oral Patol Circ Bucal 2012;17:e786-93.
4. rowbotham M et al. Jama 1998;280:1837-42.
5. Backonja M et al. Jama 1998;280:1831-6.
6. Cardenas D et al. Neurology 2013;80:533-9.
7. robert J et al. Mayo Clinic Proceedings 2011;8§:615-24.