background image
MEDI-
SFEER
420
32
19 september 2013
caHIer
préventIon
Gastro
neWs
De barrièrefunctie van de darmen
versterken
De onderzoekers van de UCL ontdekten onlangs dat de bacterie
Akkermansia muciniphila een cruciale rol speelt in het behoud van
de barrièrefunctie van de darmen (1).

Amandine Everard, lid van het team van Patrice Cani, ontdekte
dat de slijmlaag die het colon bedekt duidelijk dunner is bij obese
muizen en muizen met DT2. De onderzoekers ontdekten dat er
100 keer minder Akkermansia muciniphilabacteriën leven in de
darmen van obese en DT2-muizen. Bovendien stelden ze een om-
gekeerd verband vast tussen het aantal Akkermansia in de darmen
en het lichaamsgewicht bij mensen. Met andere woorden, mensen
met overgewicht of obese mensen hebben minder Akkermansia
muciniphila
bacteriën in hun intestinale microbiota.

De onderzoekers toonden aan dat door toediening van levende
Akkermansia muciniphila aan obese en diabetische muizen de
slijmlaag in de darmen kon worden hersteld, de opslag van vet-
ten kon worden beperkt en de ß-oxidatie van de vetzuren in het
vetweefsel kon worden gestimuleerd; daarnaast beschermt de
bacterie dieren tegen diabetes en ontsteking.
Dankzij die ontdekking konden bovendien nieuwe mechanismen
aan het licht worden gebracht, die kunnen verklaren hoe Akker-
mansia muciniphila
en de cellen van onze darmen erin slagen om
een dialoog op te bouwen. Enkele moleculen die betrokken zijn
bij die dialoog, en die de onderzoekers wisten te identificeren,
waren stoffen van het type endocannabinoïden, en een antibac-
terieel peptide (reg3g) geproduceerd door de bekercellen en de
intestinale epitheelcellen. Drie soorten endocannabinoïdemolecu-
len reageren in aanwezigheid van Akkermansia ter hoogte van de
darmholte: één waarvan is geweten dat ze de darmbarrière aantast
(afname), een anti-inflammatoir endocannabinoïde (verhoging)
en één dat GLP-1 stimuleert (en mogelijk ook GLP-2, dat de
darmbarrière beschermt) (verhoging).
Conclusie
Deze resultaten suggereren dat Akkermansia muciniphila een be-
langrijke rol speelt in de barrièrefunctie van onze darmen en in de
regeling van de vetopslag. Deze bacterie zou dus wel eens tot een
nieuwe methode kunnen leiden in de preventie en behandeling
van obesitas en diabetes type 2.
De volgende stap is een pilotstudie bij mensen. Daarin moet wor-
den nagegaan of de toediening van Akkermansia hier dezelfde
effecten heeft als bij dieren. "De toediening van Akkermansia
vertaalde zich in indrukwekkende effecten op ons diermodel. We
zouden al blij zijn als we bij mensen zelfs maar een fractie van die
heilzame effecten zouden vaststellen"
, aldus prof. Cani. Een ander,
complexer en dus nog niet haalbaar perspectief zou zijn om de
dialoog tussen Akkermansia en de darmcellen na te bootsen om
de barrièrefunctie te versterken. Dat veronderstelt uiteraard de
voorafgaande identificatie van de verschillende elementen in die
dialoog."
referentie
1.
PNAS 2013;110:9066-71; het artikel kan gratis worden gedownload op www.pnas.org)
STERK GEMEDIATISEERDE
RESULTATEN
pnas
vond het artikel over de
heilzame effecten van de
toediening van Akkermansia
relevant genoeg om ruchtbaarheid te geven aan de publicatie.
Ze vond het dus nuttig om wereldwijd een persbericht te
verspreiden, en dat persbericht lokte veel reactie uit. De
aanvragen voor interviews bleven maar binnenstromen en al
snel verschenen publicaties in Nature of de New York Times.
"Gezien de epidemische vormen die obesitas aanneemt en
het gebrek aan behandeling wekken de perspectieven die ons
onderzoek creëert natuurlijk interesse op. We willen niet enkel
erkenning voor ons onderzoek. We zouden willen dat deze
mediatisering de kwaliteit van het onderzoek in België in de
kijker zet, maar ook de financiering ervan, die jammer genoeg
nog steeds problematisch is...",
aldus Patrice Cani.
De onderzoekers toonden aan dat
door toediening van levende
Akkermansia muciniphila aan
obese en diabetische muizen
de slijmlaag in de darmen kon
worden hersteld, de opslag van
vetten kon worden beperkt en
de ß-oxidatie van de vetzuren
in het vetweefsel kon worden
gestimuleerd; daarnaast beschermt
de bacterie dieren tegen diabetes
en ontsteking.