De bedenking die hierbij moet worden gemaakt, is het feit dat
normale waarden niet zo frequent voorkomen, zelf bij endoscopi-
sche remissie, en dit vooral bij patiënten met de ziekte van Crohn.
kan worden voorspeld door het volgen van calprotectine en zo de
medicatie vroegtijdig kan worden aangepast. Er zijn wel studies
die onderzoeken of relaps vroegtijdig kan worden voorspeld maar
er zijn geen interventionele studies die aantonen dat vroegtijdig
handelen de evolutie van de ziekte beïnvloedt. Opnieuw scoort de
test beter voor colonziekte dan voor dunnedarmaantasting. Het
volstaat echter vermoedelijk niet om rekening te houden met één
waarde maar is het veeleer een opeenvolging van calprotectine-
stijgingen die een komende opstoot voorspellen.
die frequent voorkomen bij IBD-patiënten en die een klachten-
patroon kunnen geven dat lijkt op een opstoot. In deze situatie
kan een laag calprotectinegehalte in de stoelgang onnodige be-
handelingen en/of onderzoeken voorkomen. Bij patiënten met
CU is een linkercolonoscopie niet steeds betrouwbaar voor het
opvolgen van de evolutie aangezien bij behandelde patiënten de
darm gedeeltelijk kan genezen. In geval van klachten én negatieve
linkercolonoscopie is blijvende activiteit hogerop in de darm dus
niet uitgesloten. Een calprotectinebepaling kan in deze situatie
nuttige bijkomende informatie leveren.
waardoor het stabiel blijft en het stoelgangsstaal ongeveer een
week bij kamertemperatuur kan worden bewaard. Dit laat ook
toe de stalen op te sturen per post. De beschikbaarheid van de
resultaten is afhankelijk van de gebruikte techniek (ELISA of
sneltests). De ELISA-test gebeurt meestal gegroepeerd. Het tijd-
stip van uitvoering is dus afhankelijk van het aantal tests dat per
dag wordt aangevraagd. De sneltests gebeuren per stoelgangsstaal
en de resultaten kunnen dus theoretisch de dag zelf gekend zijn.
Er bestaan ook al ELISA-tests die per stoelgangsstaal kunnen
worden uitgevoerd.
ten van calprotectine. Ze hebben elk een eigen cut-off zodat de
waarden van < 50µg/g niet altijd gelden als negatieve waarde. Er
is (nog) geen terugbetaling, zodat de patiënt ongeveer 30-35 euro
betaalt per onderzocht stoelgangsstaal. Er is toch nog een grote
overlap tussen actieve en niet-actieve ziekte. De test is het minst
betrouwbaar voor de moeilijkste groep IBD-patiënten namelijk
deze met geïsoleerde dunnedarmaantasting. Er is nog onvol-
doende kennis over de dagelijkse variaties van calprotecine en de
variaties in één staal. NSAID en aspirine zijn frequente gebruikte
geneesmiddelen die verantwoordelijk kunnen zijn voor de stijging
van calprotectine. Het is niet gekend hoelang er moet worden
gewacht alvorens het effect verdwenen is.
inflammatie. Vooral de negatief predictieve waarde is hoog zodat
zeer lage waarden (< 50µg/µ) en zeker < 30µg/g) zeer betrouw-
baar zijn voor afwezigheid van pathologie. Dit maakt deze test
zeer geschikt voor de differentaaldiagnose tussen IBS en IBD en
laat toe om een colonoscopie te vermijden. Zeer hoge waarden
(> 500µg/g?) zijn betrouwbaar voor aanwezigheid van organische
pathologie. Er moet wel rekening gehouden worden met de cut-
offwaarden van het gebruikte toestel. Bij gekende inflammatoire
darmziekte is het vooral de evolutie van de waarden in de tijd
die remissie of opstoot suggereert en niet een éénmalige waarde.
Een aantal zaken moeten nog beter worden onderzocht, zoals de
dagelijkse variaties en de variaties in één stoelgangsstaal. Het is
echter duidelijk dat calprotectinebepaling in de toekomst deel zal
uitmaken van de standaardonderzoeken bij het diagnosticeren en
volgen van IBD.
dienst Gastro-Enterologie, UZ Brussel, VUB)