![]() behandeling aanpassen in functie van het resultaat. behandeling, die berust op een combinatie van verschillende genees- middelen, niet tot in de details bespreken. de geneesmiddelen die worden gebruikt in de eerstelijnsbehandeling van all zijn al 30 jaar dezelfde, maar hoe ze worden gebruikt is geoptimaliseerd in de loop van de tijd. de behandeling en profylaxis bij neuromeningeale aan- doeningen blijven essentieel, maar doen geen beroep meer op radio- therapie van de schedel. deze werd geleidelijk aan niet meer gebruikt wegens de negatieve impact op de neurocognitieve ontwikkeling van het kind, de endocriene toxiciteit en het risico van secundaire tumoren. Ze werd vervangen door intrathecale injecties met chemotherapie en door methotrexaat in een hoge dosis (9, 10). allogene hematopoëtische stamceltransplantatie is een optie die we alleen maar overwegen bij patiënten die een heel hoog risico op recidief lopen. eerstelijnsbehandeling van kinderen met all. Hiermee is een betere therapeutische werkzaamheid mogelijk door de allergische reacties en stille inactiveringen te beperken. Het gebruik van tyrosinekinase- remmers als aanvulling op conventionele chemotherapie heeft een revolutie ontketend in de prognose van all met translocatie t(9;22). Er zijn momenteel nieuwe chemotherapeutische middelen beschikbaar voor patiënten met recidieven (clofarabine, nelarabine). Bortezomib, dat behoort tot een nieuwe klasse geneesmiddelen (proteasoom remmers), bepaalde monoklonale antilichamen zoals anti-Cd20, Cd22 en het bispecifieke antilichaam blinatumomab bleken ook veelbelovend bij patiënten met recidieven. de identificatie van nieuwe moleculaire af- wijkingen en het begrip van biologische wijzigingen betrokken bij de leukemogenese zullen op termijn leiden tot nieuwe gerichte genees- middelen die inwerken op die mechanismes en die op een individuele manier worden voorgeschreven. vandaag slechter dan die van jongere kinderen. Enerzijds omdat er meer risicofactoren en biologische of moleculaire wijzigingen een rol spelen in de slechte prognose, en misschien, anderzijds, omdat er een min- der grote tolerantie voor chemotherapie is (11). adolescenten worden, volgens het land, de lokale gezondheidssystemen en gewoontes, door- verwezen naar de pediatrie of de geneeskunde voor volwassenen. Het is interessant om op te merken dat in de grote meerderheid van de ge- publiceerde studies de prognose van adolescenten die worden behan- deld in de pediatrie zeker beter is dan die van vergelijkbare patiënten die worden behandeld in de geneeskunde voor volwassenen. Er worden verschillende verklaringen vooropgesteld om dat verschil uit te leg- gen: behandelingen in de pediatrie zijn intensiever, de schema's wor- den nauwkeuriger gevolgd, de ondersteunende verzorging is beter,... de strategie voor de behandeling van all bij een jonge volwassene wordt tegenwoordig steeds meer gebaseerd op die in de pediatrie, met veelbelovende resultaten. tiënten met aMl geneest. daarom is het essentieel om interesse te tonen in de gevolgen van de behandeling op lange termijn. dan den- ken we aan de cardiotoxiciteit bij de behandeling met antracyclines, osteonecroses bij adolescenten, cognitieve problemen, het risico van een tweede tumor en de levenskwaliteit van patiënten die volwassen zijn geworden. dankzij de follow-up op heel lange termijn konden we minder toxische behandelingsopties ontwikkelen, zoals geen radio- therapie meer voor de schedel, minder behandelingen met antracy- clines bij patiënten met een goede prognose en konden we een tipje van de sluier oplichten van behandelingsstrategieën om bepaalde invaliderende complicaties zoals osteonecroses waar 3 tot 30% van de adolescenten behandeld voor all mee te kampen krijgt te beperken. 1. inherited genetic susceptibility to childhood acute lymphoblastic leukemia. haematologica 2011;96(7):1049-54. Council, 2012; advisory report no. 8548. (www.css-hgr.be) survival among Children and adolescents: united states seer Program 1975-1995, national Cancer institute, seer Program. nih Pub.no.99-4649. Bethesda, mD, 1999. children, adolescents and young adults diagnosed with acute lymphoblastic leukemia from 1982 to 2002. haematologica 2013;98(5):744-52. perspectives. Lancet oncol 2001;2(10):597-607. 2009;46(1):52-63. years of research and achievements. eur j Cancer 2002;38 suppl 4:s44-9. for childhood acute lymphoblastic leukemia. Pediatr Blood Cancer 2013;60(2):185-95. |