blefaritis en conjunctivitis te vermij-
den. ook hirsutisme en vellusbeha-
ring worden waargenomen.
conjunctivitis.
blokkeren een `downstream pathway' van
de EGfr-inhibitoren en men kan dus ge-
lijkaardige neveneffecten verwachten.
en sorafenib worden gebruikt in de be-
handeling van niercelcarcinoom en he-
patocellulair carcinoom. De meest fre-
quente cutane neveneffecten zijn:
- hand-voethuidreactie (figuur 2)
drukzones van de handpalmen en
voetzolen met erytheem, oedeem
en blaren die evolueren naar pijn-
lijke eelten. Een behandeling met
topisch clobetasolpropionaat is aan-
geraden in de ontstoken fase en met
topische keratolytica op basis van
ureum of salicylzuur in de eeltfase.
Voor de pijn kan lidocaïnegel geas-
socieerd worden. Deze reactie dient
onderscheiden te worden van het
hand-voetsyndroom welke voorkomt
bij bv. 5-fluorouracilbehandeling en
te wijten is aan een opstapeling van
het cytostaticum in handpalmen en
voetzolen via de eccriene zweetklie-
ren. De aantasting is diffuus en be-
perkt zich niet tot de drukplaatsen;
onder sorafenib, evenals keratosis
pilaris-achtige folliculaire hyperkera-
tosen;
`cyclische' vorming van grijze haren
waardoor de patiënt een streeppa-
troon krijgt met afwisseling van de
grijze en normale haarkleur;
inhibitoren die gebruikt worden voor
behandeling van patiënten met gemeta-
staseerd (Braf V600E gemuteerd) mela-
hierbij zijn:
- maculopapuleus exantheem, vaak
- zonovergevoeligheid (vemurafenib)
- te wijten aan een abnormale prolife-
· cutanepapillomen
· keratosispilaris
· aktinischekeratosen
· keratoacanthomen
· plaveiselcelcarcinomen
· cysten in het gelaat
van gemetastaseerd melanoom, is een
anti-CTLa-4-molecule en zal de T-cel-
respons tegen het melanoom stimuleren.
Cutane neveneffecten zijn:
- maculopapuleus exantheem, al dan
hypopigmentation';
Segaert benadrukt het belang van de
dermatoloog om ondersteunende zorg
te bieden aan de oncologische patiënt.
Het is van groot belang dat de patiënt
zijn oncologische behandeling met deze
nieuwe antikankergeneesmiddelen zo
volledig mogelijk kan krijgen en niet wil
of dient te stoppen om de cutane (zeer
zichtbare en hinderlijke) neveneffecten.
Zij kunnen immers door ons, dermatolo-
gen, goed behandeld worden.
PoSiTiE ToT (BiJ)wErKiNG
ten om efficiëntie, veiligheid en (bij)
werking(en) van geneesmiddelen in een
individuele patiënt te voorspellen, lijkt
veelbelovend. Het kan de clinicus soms
helpen maar is echter niet altijd nuttig.
azathioprine wordt bijvoorbeeld geme-
taboliseerd door thiopurine methytrans-
ferase (TPMT). Voor een behandeling met
gendeficiëntie of -afwezigheid op te
patiënt al dan niet een ernstige myelo-
toxiciteit zal optreden als neveneffect.
80-95% van de deficiënties worden via
deze test opgespoord en de test is hier
zeker nuttig omdat er een goede cor-
relatie is tussen genotype en fenotype.
anders is de situatie voor een deficiëntie
in het dihydropyrimidine dehydrogenase.
Een deficiëntie in dit gen geeft ook een
verhoogde kans op myelotoxiciteit maar
hier kunnen slechts 20% van de patiën-
ten opgespoord worden via genotypische
testen.
genetica is onduidelijk door verschillende
factoren; niet enkel het genetisch mate-
riaal speelt een rol, maar ook de verdere
expressie (mrNa, eiwitten) hiervan. ook