background image
Skin
Vol 16
Nr 3
2013
16
iNlEiDiNG
Panniculitis is een groep van heterogene
inflammatoire processen ter hoogte van
het subcutane vetweefsel. Deze aan-
doening vormt een diagnostische uit-
daging voor zowel de dermatoloog als
de patholoog. Vanuit klinisch standpunt
lijken vele vormen van panniculitis van
verschillende etiologie erg op elkaar.
Ze presenteren zich allemaal als ery-
themateuze subcutane nodules (figuur
1
). Sommige panniculitiden kunnen een
manifestatie zijn van verschillende on-
derliggende ziekteprocessen. Erythema
nodosum is hiervan het klassieke voor-
beeld. Daarom is het een diagnose die
door de dermatoloog niet gemist mag
worden. De histologische verschillen
tussen de verschillende vormen van
panniculitis zijn veeleer subtiel. Boven-
dien is het histologisch beeld dyna-
misch. Biopsies worden vaak pas in het
late stadium van de letsels genomen en
zijn dan niet-specifiek. Voor een correcte
histologische diagnose is het absoluut
noodzakelijk dat de biopsie een groot
deel subcutaan vet bevat. De behande-
ling kan moeilijk zijn. Er zijn 2 doelstel-
lingen: behandeling van de panniculitis
zelf en behandeling van de eventuele
onderliggende aandoening (2).
Panniculitis: wat te doen
met erythemateuze
subcutane noduli?
Dorien Gijbels
1
, Hugo Boonen
2
1. Dienst Dermatologie, UZ KU Leuven
2. Dienst Dermatologie, Heilig Hartziekenhuis, Mol
P
anniculitis omschrijft een groep van heterogene inflammatoire processen
ter hoogte van het subcutane vetweefsel en vormt een diagnostische uitda-
ging voor de dermatoloog en patholoog. Panniculitis kan een uiting zijn van een
onderliggende ziekte en mag door de dermatoloog dus niet gemist worden.
De panniculitiden worden ingedeeld in verschillende categorieën. Van de
septale panniculitiden bespreken we erythema nodosum en morfea/scleroder-
mie. Bij de lobulaire vormen gaan we dieper in op alfa 1-antitrypsine-deficiëntie,
pancreatische panniculitis, lupus erythematosus, dermatomyositis, traumatische
en infectieuze panniculitis en cytofaag histiocytaire panniculitis. We beschrijven
de aanpak van panniculitis met eventuele nuttige bijkomende onderzoeken en de
in de literatuur beschreven behandelingen.
S1
1
62N
Figuur 1: Erythema nodosum op de onderbenen (1).
© Fotoarchief UZ Leuven