zijn en minder effectief is voor hyper-
keratotische letsels gezien de beperkte
penetratiediepte.
op een oude reeds gekende techniek
waarbij een combinatie van een `foto-
sensitizer' die accumuleert in de (pre)
cancereuze cellen, met licht en zuurstof
een apoptotische reactie veroorzaakt.
of methylaminolevulinaat (MaL), en
wordt gedurende enkele uren onder
occlusie aangebracht op de te behan-
delen regio om dan in de huid omgezet
te worden tot protoporfyrine Ix. MaL
wordt, in vergelijking met aLa, sneller
door de huid geabsorbeerd waarna de
`methyl'-groep eraf gekliefd wordt. In
sommige landen is er een (zeer prakti-
sche) aLa-pleister beschikbaar.
licht zijn. rood licht kent een betere
penetratiediepte en is bijgevolg be-
ter voor de behandeling van diepere
letsels (zoals basaalcelcarcinoom).
De belichtingstijd duurt +/-9min.
Een nadeel is dat tijdens de belich-
ting met rood licht de patiënt meer
pijn ondervindt dan met blauw licht.
De verschillen worden weergegeven
in tabel 1. rood en blauw licht zijn
het meest effectief maar een opko-
mend goedkoper en minder pijnlijk
alternatief is de blootstelling aan
daglicht gedurende 1,5-2 uur, dit
concept is gekend als `daylight PDT'.
ook de combinatie van MaL of aLa
met bepaalde lasers of IPL als licht-
bron wordt experimenteel toege-
past.
dens de belichting pijn kan ondervinden.
Pijnmanagement en het bijstaan van de
patiënt is daarvoor cruciaal. Verlichting
kan geboden worden door een ventila-
tor met koude lucht of een spray met
verkoelend water. In zeldzame gevallen
kan het plaatsen van een zenuwblok nut-
tig zijn. Tot enkele dagen na PDT kan er
roodheid, oedeem en korstvorming op-
treden ter hoogte van de behandelde
nodig met 1 week tot 3 maanden inter-
val in functie van de indicatie.
indicatie voor PDT, alsook het hebben
van een allergie voor één van de bestand-
delen van de fotosensitizer. Twee weken
vóór PDT mag de patiënt geen topische
retinoïden gesmeerd hebben en geen fo-
tosensibiliserende medicatie ingenomen
hebben (zoals doxycycline, hydrochloor-
thiazide,...). Soms kunnen enkele dagen
voorbereiding met keratolytica nuttig
zijn om de hyperkeratotische letsels te
verminderen net als een voorzichtige
curretage vóór het aanbrengen van MaL
of aLa.
en meer overgegaan zal worden naar
combinatietherapie. Suggesties waren
PDT gevolgd door nabehandeling met
imiquimod of een voorbehandeling met
fluorouracil gedurende 1-7 dagen gevolgd
door PDT. Deze laatste optie geeft na 1
jaar een betere respons dan PDT alleen.
andere indicaties gebruikt, met wisselend
succes: acne vulgaris, condyloma accumi-
nata, photoaging, gelokaliseerde sclero-
derma, granuloma annulare, Leishmani-
indicaties binnen de oftalmologie, KNo,
gastro-enterologie en urologie worden
geëxploreerd.
moDalities?
molecules zijn veelbelovend voor de be-
handeling van matige tot ernstige plaque
cut). Wat de biologicals betreft, zijn IL-
17-inhibitoren de belangrijkste. IL-17a,
als product van de Th17-cellen, zou een
belangrijke rol spelen in de pathogenese
van psoriasis door alteratie van de ex-
pressie van inflammatoire mediatoren
door keratinocyten en het onderhouden
van de immuunrespons in de huid van de
psoriasispatiënt. Dit maakt IL-17-blok-
kade een potentieel interessante target
voor behandeling van psoriasis:
- Brodalumab is een monoklonale hu-
van de efficiëntie bewezen werd in
fase 2-studie (Papp Ka, et al. NEJM
2012).
ficiëntie in fase 2 (rich P, et al. Br J
Dermatol 2013 en Leonardi C, et al.
NEJM 2012); fase 3-studies zijn lo-
pende.
handeling bereiken een PaSI-75 van
75%86% na 12 weken.
Vernoemde veelbelovende small molecules
zijn:
- Tofacitinib is een Janus kinase (JaK)-
en heeft een efficiëntie vergelijk-
baar met methotrexaat. Gezien veel