in verschillende categorieën (Tabel 1).
Deze worden deels bepaald op basis van
klinische karakteristieken zoals lokali-
satie, deels door de histopathologie en
de etiologie. De indeling in septale ver-
sus lobulaire panniculitis is artificieel. Er
bestaat geen puur septale of puur lobu-
laire panniculitis. Sommige vormen van
panniculitis kunnen wel bijvoorbeeld
voornamelijk septale aantasting geven.
Dit kan dan een nuttige hint zijn voor de
diagnose, in combinatie met andere kli-
nische en histopathologische kenmerken.
In dit artikel bespreken we enkel de di-
van de belangrijkste primaire panniculiti-
den zonder vasculitis (
gevraagd, inclusief sporadische inname
van geneesmiddelen. Een goede sys-
teemanamnese (ziek geweest? algemene
klachten? B-symptomen?) kan eveneens
nuttige aanwijzingen geven voor de di-
agnose.
zich vooral richten op de lokalisatie van
de letsels enerzijds en de vrij specifieke
kenmerken van bepaalde panniculitiden
anderzijds, zoals ulceratie en genezing
met lipoatrofie. ook eventuele geassoci-
eerde ziekten of factoren die de letsels
uitlokken, kunnen in de richting van de
juiste diagnose wijzen. Tabel 2 geeft een
overzicht van de belangrijkste klinische
kenmerken.
nose te komen (Tabel 1), moet men de
volgende 4 stappen overlopen:
1: Is de panniculitis vooral septaal of
vooral lobulair?
2: Is er vasculitis aanwezig? Van welke
bloedvaten?
3: Welke cellen zitten er in het inflamma-
toir infiltraat?
4: Zijn er bijkomende specifieke histolo-
gische kenmerken?
van de aanbevolen onderzoeken bij een
panniculitis.
moet gericht zijn op eliminatie van de
onderliggende geassocieerde aandoening
of medicatie. Wanneer deze geëlimineerd
is, is bedrust vaak voldoende. De nodules
regresseren dan spontaan binnen enkele
weken en de behandeling ervan is vooral
symptomatisch. Men moet de patiënt
wel verwittigen dat het tot 2 maanden
kan duren vooraleer er zich geen nieuwe
noduli meer ontwikkelen.
gende behandelingen beschreven (2, 4):
wordt meestal gestart met indometaci-
ne (25-75mg, 2x/d) en vormen ibuprofen
(200-800mg, 2x/d) en naproxen (250-
500mg, 2x/d) de tweede keuze. NSaID's
moeten wel vermeden worden bij EN
geassocieerd met inflammatoire darm-
- Erythema induratum
- Pancreatische panniculitis
- Traumatische panniculitis
- Alfa 1-antitrypsine-deficiëntie-panniculitis
- Infectieuze panniculitis
- Cytofaag histiocytaire panniculitis
- Lupus panniculitis
- Dermatomyositis
- Morfea panniculitis
- Traumatische panniculitis (`Semicirculaire lipoatrofie')
- Alfa 1-antitrypsine-deficiëntie-panniculitis
- Auto-immuunziekten -> lupus, morfea, dermatomyositis
- Emfyseem, cirrose,... -> alfa 1-antitrypsine-deficiëntie
- Pancreatitis, pancreascarcinoom -> pancreatische panniculitis
- Adenopathïeën, hepatosplenomegalie -> maligne subcutane infiltraten