cytokine ook bij deze patiënten naar
voor als target. Het uitschakelen van
TNFa blijkt ook relatief veilig en heeft
geen nadelige effecten op spierregenera-
tie. Vier therapeutica, waarmee eerder
goede resultaten werden geboekt voor
reumatoïde artritis en ziekte van Crohn,
kunnen overwogen worden voor patiën-
ten met inflammatoire myopathieën: (1)
het chimere muis-humaan monoklonaal
anti-TNFa-antilichaam infliximab, (2) het
TNFa-neutraliserende receptorfusiepro-
teïne etanercept, (3) het gehumaniseerde
monoklonaal anti-TNFa-antilichaam adali-
mumab, en (4) het gehumaniseerde, met
polyethyleenglycol geconjugeerd Fab'-
anti-TNFa-fragment certolizumab pegol.
Met de twee eerste therapeutica werden
tot nog toe uiteenlopende resultaten
gerapporteerd bij patiënten met inflam-
matoire myopathieën (8-15) (Tabel).
Verschillende klinische fase 2-studies
werden reeds opgestart, maar in het alge-
meen hebben die te lijden onder een
lage inclusie rate en hoge drop-out rate,
vooral door het verergeren van de ziek-
tesymptomen en bijwerkingen. Desal-
niettemin zou anti-TNFa-therapie een
gedeelte van de patiënten met inflamma-
toire myopathieën ten goede kunnen ko-
men. Het identificeren van de respon-
sieve patiënten blijft moeilijk, aangezien
er nog geen specifieke biomarker kon
worden aangetoond die de therapeuti-
sche uitkomst kan voorspellen.
het opwekken van een krachtige im-
muunrespons en spelen een sleutelrol in
de lymfoïde organogenese en organisa-
tie. Lymfotoxines zijn belangrijke facto-
ren in de ontwikkeling van chronische
inflammatie bij de inflammatoire
myopathieën. Lymfotoxine wordt in ver-
band gebracht met de cytotoxische res-
pons van CD8+ T-cellen jegens niet-
necrotische spiervezels bij PM (16). Lymfo-
van DM-patiënten, waar het teruggevon-
den wordt in bloedvaten en intramuscu-
laire folliculaire structuren. Die laatsten
bevatten grote aantallen T-cellen, B-cel-
len en dendritische cellen georganiseerd
in functionele compartimenten (17). Re-
cente data tonen aan dat lymfotoxine
een vroege marker is voor inflammatoire
myopathieën en spierdystrofie (18). Lym-
fotoxines zijn belangrijke targets voor sup-
pressie van inflammatie in auto-immune
aandoeningen: de receptorantagonist
LTR:Ig vertraagt de ziekteprogressie in
diermodellen. In humane reumatoïde ar-
tritis echter, waar verhoogde expressie
van lymfotoxine en lymfotoxine wordt
gevonden in het synovium, haalde
LTR:Ig de klinische eindpunten niet in
een fase 2b-studie.
OX40L bevordert de klonale expansie
van T-cellen, wat leidt tot langdurige
T-cel-activering en ontwikkeling van T-
geheugencellen. De receptor OX40 vin-
den we terug op geactiveerde T-cellen,
B-cellen en vasculaire endotheelcellen.
In PM-spierweefsel is de OX40-receptor
aanwezig op endomysiale mononucle-
aire cellen ter hoogte van de perivascu-
laire infiltraten. Het betreft vooral CD4+
cellen, enkele zijn CD8+ cytotoxische
die niet-necrotische spiervezels invade-
ren zijn steeds OX40-negatief (19).
veerde, voornamelijk CD4+, T-cellen.
De receptor CD40 vinden we terug op
antigenpresenterende cellen en endo-
theelcellen. CD40L zorgt voor de opre-
gulatie van adhesiemoleculen, alsook
voor de productie van monocyte che-
moattractant protein 1 (CCL2) in het
vasculaire endotheel. Een gedeelte van
de inflammatoire cellen in weefsel met
inflammatoire myopathieën is CD40L-
positief, waarvan de meerderheid uit
CD4+ cellen bestaat. Bovendien brengt een
deel van de spiervezels in PM/DM-weef-
sel CD40 tot expressie (20). Deze induc-
tie van het pro-inflammatoire CD40/
CD40L-systeem draagt mogelijk bij tot
rekrutering en activering van T-cellen in
spierweefsel bij inflammatoire myopa-
thieën.
veerde T-cellen en NK-cellen. De Fas-
receptor is constitutief aanwezig op de
meeste celtypes. FasL/Fas-binding ver-
oorzaakt cellulaire apoptose. Een rol voor
dit systeem in de inflammatoire myo-
pathieën wordt vermoed, al is apoptose
geen prominente karakteristiek van deze
aandoeningen. Data omtrent Fas/FasL-
expressie in inflammatoire myopathieën
zijn bovendien wat contradictorisch.
FasL werd beschreven als afwezig in in-
flammatoire myopathieën (21) of aan-
wezig in sommige T-cellen (16, 22). Fas-
expressie werd gerapporteerd met variabe-
le frequenties, maar het sarcolemma van
de regenerende spiervezels blijkt de be-
langrijkste bron. Ook enkele niet-necro-
tische geïnvadeerde spiervezels in PM/
IBM en sommige atrofe perifasciculaire
spiervezels in DM zijn Fas-positief (21,
verschillende auto-immune