background image
14
l
Neuron
·
Vol 18
·
Nr 1
·
2013
zichtbaar worden, zoals het volume van
de hippocampus, dat onder andere dui-
delijk gelinkt lijkt te zijn aan het MAPT-
gen (Microtubule-Associated-Protein-Tau)
(3, 4).
Anderzijds stellen we nogmaals vast dat
de grens tussen neurologie en psychia-
trie moeilijk te trekken is: tijdens
het congres werden er onderzoeken
voorgesteld met een psychiatrische in-
slag (autisme, paniekaanvallen, unipo-
laire depressie...), vooral tijdens de twee
postersessies, vermoedelijk in afwachting
totdat de psycho-epidemiologie aan een
duidelijke opgang begint.
Een van deze interessante en verrassende
posters was van een groep neuro-epide-
miologische onderzoekers uit Californië:
in een cohortonderzoek van meer dan
2.500.000 patiëntjaren stelden ze een
lichte toename vast van het relatieve
risico op parkinson bij zwaarlijvige
patiënten in vergelijking met magere
patiënten (OR: 1,25; 95% IC: 1,02-1,54).
CVA in China en vasculaire
risicofactoren bij dementie
In een korte uiteenzetting maakte M. Liu
(Universiteit van Sichuan, China) enkele
gegevens bekend omtrent de epidemio-
logie van CVA in China (5): een inciden-
tie van 116 tot 200/100.000 patiënten
per jaar (vergelijkbaar met de 0,2% ge-
vallen van de ziekte in ons land). Dat
komt neer op 1,5 tot 2 miljoen `beroertes'
per jaar, maar met heel wat meer hersen-
bloedingen: 11 tot 36% naargelang de
regio (gemiddelde = 25%). Volgens zijn
ervaring zou 12% van de ischemische
CVA's in aanmerking komen voor trom-
bolyse, maar amper 1% ervan wordt
daadwerkelijk behandeld. Meestal wordt
er nog teruggegrepen naar de behande-
lingen uit de traditionele Chinese ge-
neeskunde (op basis van planten, acu-
punctuur, ginseng en tai chi). De nadruk
komt daarbij te liggen op antihyperten-
siva, terwijl plaatjesremmers slechts in-
vloed hebben op 83% van de patiënten
die worden opgevolgd in het kader van
een ischemisch CVA. Geneesmiddelen
toedienen om de bloedlipiden onder
controle te houden behoort nog niet tot
de prioriteiten...
Andere sprekers houden er nochtans een
warm pleidooi voor, onder meer
C. Tzourio (Bordeaux) ­ bekend door het
onderzoek dat hij enkele jaren geleden
voerde naar het verhoogde risico op de-
mentie bij patiënten met een negatieve
inschatting van hun eigen gezondheids-
toestand (6) ­ en M. Kivipelto (Karolins-
ka Institute
, Zweden, en National Insti-
tute for Health and Welfare
, Finland).
Deze onderzoekers wijzen op het be-
lang van vasculaire risicofactoren bij de
evolutie van dementie: volgens hen
bevinden vasculaire dementie en dege-
neratieve dementie zich binnen een
continuüm, met als gevolg dat het
soms moeilijk is om beide van elkaar te
onderscheiden.
De risicofactoren moeten al bij jonge
patiënten onder controle worden ge-
houden. En zeker bij de oudere. Het be-
langrijkste aspect lijkt de bloeddruk te
zijn. Vandaar hun leitmotiv: to decrease
dementia, lower the blood pressure!
Kivipelto vat de momenteel bekende risi-
cofactoren en beschermingsfactoren
voor de ziekte van Alzheimer als volgt
samen (7):
·
risicofactoren: een cardiovasculair
accident, de gebruikelijke vasculaire
risicofactoren, sociopsychologische
factoren, zoals alleenstaand zijn (we-
duwe, weduwnaar);
·
Beschermingsfactoren: hooggeschoold
zijn, regelmatig een fysieke inspan-
ning leveren, een actieve levensstijl
hebben, hypertensie onder controle
houden, matig alcohol en koffie
drinken.
Recent vond de FINGER-studie (Finnish
Geriatric Intervention Study to Prevent
Cognitive Impairment and Disability
) (8)
in deze bevindingen haar inspiratie. Het
onderzoek gaat na hoe veranderingen in
levensstijl bij een cohort van 60- tot
77-jarigen het risico op evolutie van
dementie kunnen beperken. De patiënten
werken twee jaar lang aan hun voeding,
hun mate van fysieke inspanning, hun
cognitieve vaardigheden en hun vascu-
laire risicofactoren. We kijken nu al
ongeduldig uit naar de onderzoeksresul-
taten, die we pas binnen één of twee jaar
zullen kennen.
Epidemiologische
verduidelijkingen omtrent de
ziekte van Parkinson
N. Bharucha (Bombay) verduidelijkte de
omvang van de ziekte van Parkinson in
India: sinds 2010 telt het land zo'n 1,1
miljard inwoners, onder wie 930.000
parkinsonpatiënten. Dat betekent een
prevalentie van 0,09%, wat nog altijd
lager is dan ons Europees gemiddelde
van om en bij de 0,3%. Toch doet de
stijgende levensverwachting op termijn
vrezen voor prevalentiewaarden die
steeds dichter zullen aanleunen bij de
cijfers in Amerika (0,02% voor de leef-
tijdscategorie van 40 tot 49 jaar; 0,7%
voor de 70- tot 79-jarigen), waarin een
De Genome Wide Association Studies (GWAS) gaan op zoek
naar een gemeenschappelijke genetische link bij patiënten met
een welbepaald fenotype.
"To decrease dementia, lower
the blood pressure!"