een zeer hoog risico op heupfractuur lopen
(1). We komen hier niet terug op de kosten
van die fracturen voor de maatschappij of op
de gevolgen van slechte therapietrouw (2).
We willen er wel even aan herinneren dat de
therapietrouw direct correleert met de frac-
tuurremmende werkzaamheid van de osteo-
poroseremmer (3).
sumab de botdichtheid van de wervels met
10,1% en die van de heup met 5,7%. So-
crates Papapoulos (Leiden) stelde vast dat dat
effect tijdens de extensiefase nog toenam tot
respectievelijk 15,2% en 7,5% na nog eens
3 jaar behandeling. Bij de patiënten in de pla-
cebogroep steeg de botdichtheid met respec-
tievelijk 9,4% en 4,8% na overschakeling op
denosumab (4). Beter nog, de incidentie van
nieuwe wervel- en andere fracturen bleef in
alle subgroepen zeer laag tijdens de exten-
siefase (4). Het aantal bijwerkingen "bleef
laag en was vooral niet cumulatief", merkte
hij op. Een ander voordeel van denosumab
is dat het de incidentie van heupfracturen bij
patiënten met een zeer hoog risico significant
verlaagt (5) en dat effect bleef gehandhaafd
in de extensiefase, ook bij vrouwen ouder dan
75 jaar (4). Eenzelfde resultaat werd bekomen
zonder verandering van het aantal bijwerkin-
gen, ongeacht de subgroep. "We kunnen dus
concluderen dat denosumab doeltreffend
blijft in de wervels, de heupen en elders, dat
de botdichtheid gestaag toeneemt op alle
onderzochte plaatsen en dat het zeer goed
wordt verdragen."
corticale bot
wervel- en andere fracturen bij vrouwen ou-
der dan 75 jaar, maar verlaagt de incidentie
van heupfracturen niet significant (6). "Dat
is waarschijnlijk toe te schrijven aan het feit
dat de toename van de botdichtheid snel een
plateau bereikt als bisfosfonaten worden ge-
bruikt (6), merkte Serge Ferrari (Genève) op,
wat niet zo is met denosumab (4)." Deno-
sumab is de osteoporoseremmer waarvan
het gunstige effect op het fractuurrisico het
best kan worden verklaard door een verande-
ring van de botdichtheid (7). "QCT toont aan
waarom denosumab zo speciaal is. Bij ana-
lyse van de verschillende botcompartimenten
werd immers aangetoond dat denosumab
ook en significant inwerkt op het corticale bot
(9, 10)." Dat gunstige effect is waarschijnlijk
de endosteale porositeit vermindert en zo het
hele bot, zowel het corticale als het trabecu-
laire bot, verbetert, wat niet het geval is met
zoledroninezuur. Zoledroninezuur oefent zijn
effect vooral uit op het trabeculaire bot (12).
patiënten die al een behandeling hebben
gekregen met alendronaat, significant meer
stijgt bij overschakeling op denosumab dan
bij overschakeling op een oraal bisfosfonaat.
sterker corticaal en trabeculair bot kenmer-
ken de specificiteit van denosumab binnen
de groep van de osteoporoseremmers. Dat
uit zich in gunstige effecten op alle plaatsen:
de wervels, plaatsen buiten de wervels en
de heupen en op alle leeftijden, ook boven
de leeftijd van 75 jaar, concludeerden de ex-
perts bij monde van John Kanis (Edinburgh),
voorzitter van de sessie.
1.
1964-3. Published online: 15 march 2012.
9.
11. mcClung m, et al. J Clin Densitom. 2012 may 8. [Epub ahead
13. roux C, et al. aSBmr 2012. abstract#1228.
14. recknor C, et al. aSBmr 2012. abstract#Fr0388.
gepresenteerd. Daarbij werd aangetoond dat denosumab de botdichtheid
in de wervels en de heupen na 6-8 jaar blijft verhogen en de incidentie van
patiënten, ook bij 75-plussers en na behandeling met bisfosfonaten. Het is nu ook
bewezen dat denosumab een effect heeft op het corticale bot. Een samenvatting van
het satellietsymposium dat door de firma Amgen werd gehouden tijdens het ESCEO-
13IOF-congres in Rome op 18 april 2013.