background image
Yara fl
Yara iyileflmesi, s>kl>kla fizyolojik bir süreç olmas>na karfl>l>k, karmafl>k doku olaylar>n>n
birbirinin ard>s>ra gerçekleflmesini gerektirir. Yara iyileflmesinin amac>, mümkün oldu-
¤unca h>zl> ve mükemmel bir flekilde doku ile organlar>n fonksiyonel bütünlü¤ünü ve
anatomisini yeniden yapmakt>r. Onar>m bir y>l sürebilir ve yara iyileflmesinin neticesi çe-
flitli sonuçlarla birlikte nedbed>r (fiekil 2-1). Yara oluflumunu afla¤>daki iltihabi dönem, ye-
nilenme/onar>m ve büzüflmeyi (kontraksiyon) içeren bir seri reaksiyon takip eder:
· Akut iltihabi dönem dakikalar ile saatler sürebilir. Komflu damarlardan oluflan kan
p>ht>s> doku uyar>c>lar>na cevap verir. Hücre d>fl> bofllu¤a nötrofil ve s>v> geçifli
olur. Makrofajlar hasarlanm>fl dokudaki debrisi al>r, yeni damarlar oluflur ve fib-
roblastlar kollajen üretimine bafllar.
· Yenilenme (rejenerasyon) kay>p hücrelerin yerine konmas>d>r. Bu süreç sadece tüm
hayat boyunca mitoza giden ve labil hücrelerden oluflan dokularda meydana gelir
(Ör. epitel). Onar>m, olan granülasyon dokusu ile dokular>n yeniden yap>lanarak
fibröz nedbe haline gelmesidir.
· Sonuç olarak büzüflme, nedbenin çevredeki zarar görmemifl dokudan daha küçük
olmas>n> sa¤lar.
Özel Göz Dokular>nda
Bu süreç afla¤>daki bölümlerde özetlenmekte hem de TKBK'nin di¤er bölümlerinde tart>-
fl>lmaktad>r. Cilt 7, Orbita, Göz kapaklar> ve Lakrimal Sistem; Cilt 8; Yüzey Hastal>klar> ve Kor-
nea
; Cilt 9, Göziçi Enflamasyonu ve Üveit; Cilt 11. Lens ve Katarakt ve Cilt 12. Retina ve Vitre-
us
. Bunlar uygun bölümlerde özel flekillerle de gösterilmifltir.
Kornea
Kornea abrazyonu, kornea epitel yüzeyine s>n>rl> ancak Bowman tabakas> ve yüzeyel stro-
mal tabakas>n> da içerebilen a¤r>l> fakat h>zl> iyileflen bir bozukluktur. Parabaziler epitel
hücrelerinin hasar> ile saatler içerisinde korneadaki ç>plak alanlara göç bafllar ve di¤er göç
etmifl hücrelere temas edene kadar bu kayma devam eder. Temas sonras> göç etme temas-
la olan engelleme yoluyla durdurulur. Efl zamanl> çevredeki bazal hücreler defekti kapat-
mak amac>yla fazladan hücre sa¤lamak amac>yla mitoza gider. Genifl korneal abrazyon-
BÖLÜM
2
Yara
Çeviri: Dr. Mustafa Alper Çerçi
21