background image
OrthO-rheumatO | VOL 11 | Nr 2 | 2013
41
door de opdrachtgever of leverancier van de gegevens (stap
1 van de figuur
). Vervolgens moeten ze de toestemming
vragen van het sectorale comité (stap 2 van de figuur) en
hun verzoek zal al dan niet worden ondersteund door het
advies van een ethische commissie (stap 3 van de figuur).
Enkel met het officiële akkoord van het sectorale comité kan
het verzoek tot publicatie worden ingediend bij de CBPL
(al is het operationeel beter om de aanvragen gelijktijdig
in te dienen) (stap 4 van de figuur). Deze laatste aangifte
bestaat uit twee delen. Het eerste deel betreft de geplande
verwerkingsverantwoordelijke. In het tweede deel wordt de
verwerking beschreven. Het meest verbazingwekkende is
dat de formulieren voor de aangifte van een onderzoek van
het sectorale comité en van de CBPL dezelfde zijn, terwijl ze
worden verwerkt voor verschillende doeleinden.
De CBPL heeft zeer recent nieuwe procedures en ethische
regels opgesteld met betrekking tot registers van indivi-
duele gezondheidsgegevens of voor het beheer van data-
banken. Ze heeft hiervoor een brochure uitgegeven met de
titel: `Hoe de privacywet toepassen in biomedisch onder-
zoek?' (5) als aanvulling op het vademecum van de onder-
zoeker, het eerste document van de CBPL waarin de te
volgen procedures werden toegelicht (12). In het algemeen
(maar dit is geen absolute regel), als het om een register
gaat, oordeelt het sectorale comité dat de gegevens hierin
mogen worden bewaard in gecodeerde vorm gedurende
een periode van dertig jaar na het overlijden van de betrok-
ken patiënt. Na afloop van deze periode mogen de gege-
vens uitsluitend worden bewaard in anonieme vorm, met
andere woorden in een vorm die het niet mogelijk maakt
om de gegevens in verband te brengen met een geïdenti-
ficeerde of identificeerbare persoon.
Op basis van deze laatste, door de CBPL gepubliceerde docu-
menten, kan de procedure als volgt worden samengevat (5):
- voor de verplichtingen van de verantwoorde-
lijke voor de verwerking/onderzoeker: toestem-
ming vragen bij het bevoegde sectorale comité in geval
van gebruik van bestaande gegevens die werden verza-
meld voor een ander doel; aangifte doen; de betrokken
personen correct informeren; de toestemming van de
betrokken personen verkrijgen; de veiligheid van de
verwerking garanderen; erover waken dat het verzame-
len van de gegevens proportioneel is; zo veel mogelijk
anonieme gegevens gebruiken en de uitoefening van de
rechten door de betrokken personen mogelijk maken;
- voor de rechten van de betrokken personen:
recht op inzage, correctie, verwijdering in geval van
gegevensverwerking uitgevoerd voor directe marke-
tingdoeleinden, recht op gemotiveerd verzet;
- voor de veiligheid van de gegevens: de teams moe-
ten expliciet vermelden: de organisatie van de veiligheid,
de methodes voor fysieke beveiliging en beveiliging van de
omgeving, netwerk- en toegangsbeveiliging, de methodes
voor bewaking en onderhoud en de manier waarop vei-
ligheidsincidenten zullen worden afgehandeld.
Naast bepaalde operationele en institutionele verplichtin-
gen zijn inspanningen om de naleving van de privacywet
te garanderen zeer belangrijk voor alle onderzoeken op
persoonlijke gegevens, zowel publiek als privé. Sommige
wetenschappelijke verenigingen werken zo en formuleren
voor hun domein bepaalde principes voor deontologie en
goede praktijken waarin onder andere de verschillende
hierboven vermelde dimensies worden opgenomen (13).
Dergelijke initiatieven, aangepast aan het onderzoeks-
domein, zijn noodzakelijk zowel om het wettelijke kader
voor gegevensbeheer te respecteren als om het onderzoek
te laten plaatsvinden in een ethisch kader, waarin reke-
ning wordt gehouden met alle deelnemende partijen en het
persoonlijke en soms gevoelige karakter van de gegevens
maximaal wordt beschermd.
1) Naar aanleiding van deze vaststelling promoot de
CBPL informatiesessies op verzoek voor groepen van
gezondheidsprofessionals (Orde der geneesheren, wetenschappelijke
verenigingen, enz.) om de bestaande onduidelijkheden uit de weg te
ruimen.
referenties
1. wet van 8 december 1992 op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer met
betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens, Belgisch staatsblad, 18 maart
1993, http://www.staatsblad.be. deze wet werd in 1998 gewijzigd na transpositie van
de europese richtlijn 95/46/eg van het europees Parlement en de raad, van 24 oktober
1995, met betrekking tot de bescherming van fysieke personen in het kader van de
verwerking van persoonsgegevens en de vrije circulatie van deze gegevens, j.o.C.e., l
281/31, 23 nov. 1995, http://www.eur-lex.europa.eu.
2. Coppieters y, levêque a. registre de l'infarctus du myocarde de Charleroi, année 2007.
université libre de Bruxelles (ecole de santé Publique) 2009.
3. doumont d, Cols f, d'hoore w, et al. Vie privée et intégration des données de santé.
working paper n° 3, Projet Belhis, agora ag/jj/139, Bruxelles, 2010.
4. Cols f, doumont d, lammens l, et al. Vie privée et intégration des données de santé.
rapport, Projet Belhis, agora ag/jj/139, Bruxelles, 2010.
5. Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke levenssfeer ­ hoe de privacywet
toepassen in biomedisch onderzoek? CBPl, d/2011/11.746/2, oktober 2011, Brussel,
16p. Toegankelijk op http://www.privacycommission.be/fr/static/pdf/vademecum/vad-
recherche-biomedicale.pdf (geraadpleegd op 20/11/11).
6. koninklijk Besluit van 13 februari 2001 tot uitvoering van de wet van 8 december 1992
op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer in het kader van verwerkingen van
persoonsgegevens, hoofdstuk ii, Belgisch staatsblad, 13 maart 2001.
7. Comité hospitalo-facultaire d'erasme. Principes et finalités du comité. Toegankelijk
op http://www.erasme.ulb.ac.be/page.asp?id=9501&langue=fr (geraadpleegd op
20/11/11).
8. Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke levenssfeer. de sectorale Comités.
Toegankelijk op http://www.privacycommission.be/nl/ (geraadpleegd op 20/11/11).
9. wet van 21 augustus 2008 betreffende de invoering en de organisatie van het platform
ehealth. Belgisch staatsblad, 13 oktober 2008, nr. 2008022534.
10. wet van 15 januari 1990 betreffende de invoering en organisatie van een kruispuntbank
voor de sociale Zekerheid. Belgisch staatsblad van 22 februari 1990 - errata: Belgische
staatsblad van 2 juni 1990 en Belgisch staatsblad van 2 oktober 1990.
11. Platform e-health. Toegankelijk op www.ehealth.fgov.be (geraadpleegd op 20/11/11).
12. Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke levenssfeer. het vademecum van de
onderzoeker. CBPl, d/2008/11.746/2, oktober 2008, Brussel, 18p. Toegankelijk op http://
www.privacycommission.be/fr/static/pdf/vademecum/vad-recherche-biomedicale.pdf
(geraadpleegd op 20/11/11).
13. association des épidémiologistes de langue française (adelf). déontologie et bonnes
pratiques en épidémiologie. révision des recommandations de 1998. décembre 2003, 32p.