Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η ΤΑ 37 Η αγορά της αυτοθεραπείας αναζητά μοχλούς ανάπτυξης Τα αποτελέσματα της πρώτης επισκόπησης πάνω στην αγορά της αυτοθεραπείας (ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ), δείχνουν μια καθυστέρηση της Γαλλίας σε σχέση με τις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες. Από τις 12 Ιουλίου, τα γαλλικά ηλεκτρονικά φαρμακεία που έχουν έγκριση από τους τοπικούς φορείς υγείας (ARS), μπορούν να πουλάνε περίπου 4.000 προϊόντα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. Πρόκειται για μια μικρή επανάσταση που θα μπορούσε να ανεβάσει τις πωλήσεις της κατηγορίας των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. Φυσικά, η αγορά αυτή στη Γαλλία συμπεριφέρεται καλά με ένα τζίρο 1 δισ. ευρώ και μια αύξηση της τάξης του 8% σύμφωνα με την IMS Health. Αλλά και πάλι η Γαλλία παραμένει καθυστερημένη, διότι το μερίδιο αγοράς της σε όγκο, στο σύνολο της φαρμακευτικής αγοράς, είναι μόνο 15,9%, έναντι ενός μέσου μεριδίου 23,3% για τις γειτονικές της χώρες. Σε σύνολο στην Ευρώπη η αγορά της κατηγορίας αυτής έχει μια αύξηση του 2,1% το 2012, αλλά παραμένει κυμαινόμενη ανάλογα με τα κράτη. Στη Γαλλία, οι τιμές των φαρμάκων αυτών είναι πιο χαμηλές της τάξης των 4,50 ευρώ κατά μέσο όρο, έναντι 5,20 ευρώ σε 8 άλλες χώρες και 8,50 ευρώ στη Γερμανία. Εντούτοις, το γεγονός αυτό δεν βοηθά την ανάπτυξή τους, λόγω της οικονομικής κρίσης που επηρεάζει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. Το επίπεδο του μέσου όρου αγορών των καταναλωτών σε προϊόντα αυτοθεραπείας είναι 34,50 ευρώ στη Γαλλία, έναντι 39,20 ευρώ κατά μέσο όρο σε 8 άλλες χώρες που μελετήθηκαν. Συγκεκριμένα είναι 58 ευρώ για το Βέλγιο και 56,60 ευρώ για τη Γερμανία. Εκτιμάται μάλιστα ότι λόγω των συνεχών εξόδων από τη λίστα πολλών φαρμάκων και τη μετατροπή τους σε προϊόντα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ τα νούμερα αυτά θα αυξηθούν. Όσο για την πώλησή τους μέσω διαδικτύου, εκτιμάται ότι δεν θα είναι τόσο σημαντική, διότι για παράδειγμα στη Βρετανία που επιτρέπεται η πώλησή τους από το 2000 και στη Γερμανία από το 2004, οι πωλήσεις στη κατηγορία αυτή μέσω ιντερνέτ δεν ξεπερνούν το 8% και στις 2 αυτές χώρες, ενώ στο Βέλγιο είναι μόνο 7% και 3% στη Σουηδία και στις Κάτω Χώρες. Ο πρόεδρος του Γαλλικού Συνδέσμου της Βιομηχανίας των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ, της AFIΡA, Pascal Brossard επισημαίνει: «Η αυτοθεραπεία πρέπει να είναι μια κατηγορία προϊόντων φροντίδας που θα πρέπει να χειρίζεται ο φαρμακοποιός, με μια καταγραφή των αγορών του κάθε ασθενή στον ατομικό φαρμακευτικό του φάκελο.» Παράλληλα υποστηρίζει: «Μια πιο ποιοτική και μελετημένη πολιτική εξόδου από τη λίστα πολλών φαρμάκων, μια καλύτερη πληροφόρηση των ασθενών και μια ενίσχυση της εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας, θα βοηθήσει στην άνοδο αυτής της κατηγορίας.» ντίδας των Γάλλων και μάλιστα αυξάνεται. Το 2013 πάνω από 40% των τακτικών χρηστών κατέφυγαν στην επιλογή προϊόντων αυτοθεραπείας έξω από τον πάγκο, με διπλάσιες αγορές σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Το μέτρο άρχισε να ισχύει τον Ιούλιο του 2008 και πέντε χρόνια μετά, εφαρμόζεται πλέον στο 70% των γαλλικών φαρμακείων. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι την εποχή που ξεκίνησε δεν είχε γίνει αποδεκτό με ενθουσιασμό από τους φαρμακοποιούς και μάλιστα σε μια έρευνα τότε, το 84% εξ αυτών ήταν αρνητικοί. Οι ασθενείς την ίδια εποχή δήλωσαν κάπως αδιάφοροι για αυτή την αλλαγή. Αντίθετα, η AFIΡA υπολόγιζε από το 2008 ότι αυτό το νέο μέτρο θα βοηθούσε θετικά στην εξέλιξη της συμπεριφοράς των Γάλλων σε θέματα φροντίδας υγείας τους. Από τότε λοιπόν μέχρι σήμερα τα πράγματα άλλαξαν πολύ και η γνώμη των φαρμακοποιών και των ασθενών για την ελεύθερη έκθεση της κατηγορίας αυτής στο χώρο του φαρμακοπωλείου είναι πλέον κατά πλειονότητα θετική. Αλλά το κυριότερο είναι ότι άλλαξε και η συμπεριφορά των καταναλωτών. Σήμερα το 70% των καταναλωτών αγοράζουν το λιγότερο μία φορά το χρόνο φάρμακα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ και το 74% δεν απευθύνονται στο γιατρό τους για μικροπροβλήματα της υγείας τους. Άλλος δείκτης εξέλιξης της συμπεριφοράς στην αυτοθεραπεία είναι ότι, αυτά τα φάρμακα κάθε χρόνο γίνονται όλο και πιο γνωστά στους καταναλωτές, κυρίως λόγω του συνδυασμού της έντονης διαφήμισης στα ΜΜΕ, με την οπτική προβολή τους στον ελεύθερο χώρο του φαρμακείου. Αλλά η συμβουλή του φαρμακοποιού κρίνεται απαραίτητη για 8/10 Γάλλους. Όσο για την οικονομική πτυχή των πωλήσεων, φαίνεται ότι η τιμή παραμένει ένας παράγοντας πολύ σημαντικός στην τελική επιλογή, ακόμη και πάνω από τη μάρκα. Η ελεύθερη έκθεση των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ στο χώρο του φαρμακοπωλείου, βοηθά στην ανάπτυξη τους 2 φορές περισσότερο από το 2012 Μια έρευνα που έγινε από την AFIΡA έδειξε ότι, το 2013 οι αγοΡA A ρές των φαρμάκων αυτοθεραπείας σε ελεύθερη πρόσβαση στο φαρμακείο, αυξήθηκαν στο διπλάσιο από ότι το 2012. Αυτοί οι αριθμοί μαρτυρούν μια πολύ σημαντική εξέλιξη των συνηθειών φροντίδας του σύγχρονου καταναλωτή. Πλούσια σε προσφορά, 455 ειδών προϊόντων, η κατηγορία της αυτοθεραπείας εντούτοις έχει το μειονέκτημα στην οπτική επικοινωνία. 8/10 Γάλλους δηλώνουν λίγο ή καθόλου πληροφορημένοι για την ύπαρξή τους στο χώρο του φαρμακοπωλείου. Βέβαια, η αναλογία αυτών που δηλώνουν ότι τα αναζητούν στο χώρο της ελεύθερης πρόσβασης στο φαρμακείο αυξάνει, γεγονός που υποδηλώνει το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την κατηγορία αυτή και δείχνει καλές προοπτικές εξέλιξης της αγοράς. Από το 2011 μέχρι το 2013 η αναλογία των καταναλωτών που δηλώνουν όλο και μεγαλύτερη τάση να αγοράσουν ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ στο χώρο ελεύθερης πρόσβασης του φαρμακείου πέρασε από το 46% στο 53%. Παράλληλα, και είναι απόλυτα λογικό, τα φρένα και οι ενδοιασμοί από την πλευρά των φαρμακοποιών στην εφαρμογή της ελεύθερης έκθεσης προϊόντων αυτοθεραπείας είναι πλέον περιορισμένα, και ενώ παλαιότερα το 51% των φαρμακοποιών φοΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΤΑ ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ σε ελεύθερη πρόσβαση στο χώρο του Φαρμακείου εδώ και 5 χρόνια Πέντε χρόνια μετά την έξοδο των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. από τις συρταριέρες φαρμάκων και της ελεύθερης τους έκθεσης στο χώρο του φαρμακοπωλείου, αυτό έχει υιοθετηθεί στις συνήθειες φρο-