background image
Zelboraf, een BRAF-remmer, verhoogt de overleving
bij patiënten met een gemetastaseerd melanoom. De
kwaliteit van de test die wordt gebruikt om een mutatie
van het BRAF-gen op te sporen, is van doorslaggevend
belang bij het identificeren van de patiënten die in aan-
merking komen voor een behandeling met Zelboraf. De
ervaring in de dagelijkse praktijk bevestigt de goede re-
sultaten die in de literatuur worden beschreven. Zelboraf
kan cutane bijwerkingen veroorzaken, maar die vormen
doorgaans geen groot probleem.
Activering van MAP-kinasen speelt een doorslaggevende rol bij de mole-
culaire ontwikkeling van een melanoom, aldus dr. Catherine Sibille (Jules
Bordetinstituut, Brussel). De RAS-RAF-weg is een van de wegen waar-
langs MAP-kinasen worden geactiveerd. De receptoren met tyrosine-
kinaseactiviteit in de RAS-RAF-weg worden geactiveerd door groeifactoren
en activeren op hun beurt de eiwitten RAS en BRAF (1). De fosforylerings-
cascade loopt dan verder en mondt uit in overdracht van een proliferatie-
signaal naar de kern. In normale omstandigheden zal de proliferatie in
afwezigheid van groeifactoren stilvallen als er geen proliferatie meer no-
dig is (2). Bij een melanoom wordt de BRAF-weg constant geactiveerd als
het BRAF-eiwit gemuteerd is (1). De celproliferatie wordt dan niet meer
gestuurd door groeifactoren. Dat ongecontroleerde proces is te wijten aan
een mutatie en die mutatie wordt teruggevonden bij ongeveer 50% van
de melanomen (1, 3).
De mutatie V600E is de frequentste mutatie van het BRAF-gen (97% van
de mutaties) (4). Zelboraf onderbreekt het signaal dat wordt uitgestuurd
door het gemuteerde BRAF (5), ongeacht het type mutatie.
Goede tests vereist voor
opsporing van BRAF-mutaties
In de BRIM-2-studie werd de mutuatietoestand geëvalueerd met een
PCR, in casu de cobas
®
-mutatietest. Bij de 132 patiënten met een me-
lanoom met een BRAF
V600
-mutatie die in de studie werden opgenomen
(Figuur), hebben Bloom et al. retrospectief een sequencing uitgevoerd
volgens de sangermethode.
Daarbij werd vastgesteld dat 15 stalen (11,4%) ongeldige resultaten
hadden opgeleverd met de sangermethode. Bij een latere analyse van
die ongeldige stalen via een sequencingtechniek met hoog debiet werd
aangetoond dat 1 van de 15 resultaten die niet geldig waren met de san-
germethode, in feite een V600K-mutatie was en 14 een V600E-mutatie.
11 stalen (8%) waren geklasseerd als wild type. Bij sequencing met hoog
debiet werd aangetoond dat die 11 stalen een V600E-mutatie vertoon-
den. Dat waren dus fout-negatieve uitkomsten.
De auteurs besluiten dan ook dat de PCR-techniek die in de studies met
Zelboraf werd gebruikt om mutaties op te sporen (de cobas
®
-test), gevoe-
liger en betrouwbaarder is dan de sangermethode. Die laatste methode
zou ertoe kunnen leiden dat Zelboraf niet wordt voorgeschreven aan pati-
enten die nochtans wel in aanmerking zouden komen voor een dergelijke
behandeling.
Er zijn nog andere factoren die zouden kunnen leiden tot fouten, zoals
een slechte isolatie van het DNA. In dat geval zou je zo snel mogelijk een
nieuw stalen moeten afnemen. De keuze tussen bewaard weefsel en vers
weefsel wordt beïnvloed door de testmethode die in het laboratorium
wordt gebruikt. Een BRAF-mutatie zou moeten worden opgespoord bij
alle patiënten met kliermetastasen.
Belgian Ring Trial,
een nieuw initiatief
Het is wellicht wenselijk een kruisanalyse van de verschillende laboratoria
uit te voeren om de concordantie van de resultaten te toetsen, om na te
gaan hoelang het duurt om een antwoord te krijgen en om de kwaliteit
van de rapportering te evalueren. Dat zou ook kunnen leiden tot een
betere interpretatie van de tests, het vastleggen van cut-off waarden en
betere richtlijnen ­ dat alles in het belang van de patiënten voor wie de
GEMETASTASEERD MELANOOM
Zelboraf
®
(vemurafenib) verandert
het ziekteverloop
ONC267N
50% van de melanomen vertoont een mutatie
van het BRAF-gen. Die mutatie leidt tot
resistentie tegen apoptose en, in combinatie
met andere mutaties, tot een ongecontroleerde
proliferatie van de melanocyten.
SC200N.indd 1
27/09/13 14:41