Skin
Vol 16
Nr 4
2013
16
bijwerkingen. Het niet-invasieve karakter
en het lage risico op bijwerkingen maakt
deze techniek aantrekkelijk voor de be-
handeling van hypertrofische littekens.
Evelien Verhaeghe en collega's van het
UZ Gent hebben in een prospectieve
gerandomiseerde en gecontroleerde
studie (RCT) onderzoek gedaan naar
de doeltreffendheid en de veiligheid
van de 1.540nm NAFL in de behande-
ling van hypertrofische littekens (14).
De littekens werden verdeeld in 2 zones
die gerandomiseerd werden in 2 groe-
pen: behandeling of geen behandeling.
Er werden vier behandelingen met de
1.540nm NAFL uitgevoerd telkens door
dezelfde arts en met een tijdsinterval
van 1 maand tussen elke behandeling.
De gebruikte laserparameters waren
een spot size van 10mm, een pulsduur
van 15msec, 3-4 passages en een ener-
giedensiteit variërend tussen 45 en
85mJ/microbeam. Het gebruik van de
1.540nm NAFL in deze setting bleek
niet doeltreffend in de behandeling van
hypertrofische littekens. Eén patiënt
ontwikkelde hyperpigmentatie en laser-
geïnduceerde littekenvorming. Patiën-
ten oordeelden echter dat in de behan-
delde zone het litteken was afgevlakt en
minder onregelmatig was.
Uit de studie bleek dat recente litte-
kens - jonger dan zes maanden - in 80%
verbeterden na behandeling (14). Twee
andere studies concluderen ook dat het
gebruik van NAFL bij meer recente lit-
tekens vermoedelijk doeltreffender is
(15, 16).
Laser is ook een behandelingsoptie voor
chirurgische littekens. Een tweede studie
door Verhaeghe en collega's onderzocht
de doeltreffendheid en veiligheid van
Tabel 2: Verschillende types littekens en lasertoepassingen.
Type littekens
Karakteristieken
Gebruikte lasers
Laserparameters
Bijwerkingen
Effectiviteit
Hypertrofe littekens
en keloïd
HTS: Verheven, rood-
paars, beperkt tot
originale wondrand
en kan regresseren na
verloop van tijd
Keloïd: verheven, rood-
paars, nodulair, kan
uitbreiden voorbij de
originele wondranden,
regresseert niet
585595nm PDL
6,07,5J/cm
2
(7mm spot)
or 4,55,5J/cm
2
(10mm spot)
0,45 1,5ms
Purpura verschillende
dagen tot 1 week
hyperpigmentatie
Standaardtherapie alleen
of in combinatie met
andere R/
Ablatief: CO2 (10.600nm)
1 pass, 300mJ, 60 watts,
5J/cm
2
Erytheem, oedeem,
exsudatie, maximaal 1 tot
3 dagen na therapie
Bij jonge littekens
(< 6-10 weken)
Ablatief: Er:YAG
(2.940nm)
23 passes, 5mm spot
size, 515J/cm
2
Erytheem, oedeem,
exsudatie, maximaal 1 tot
3 dagen na therapie
Bij jonge littekens
(< 6-10 weken)
NAFL (1.540/1.550nm)
15mm handpiece,
3550J/cm
2
Transiënt erytheem en
oedeem
Veelbelovend,
Meer onderzoek nodig
Atrofische littekens
en acnelittekens
Dermale depressie,
inzinkingen
Ablatief: CO2 (10.600nm)
1 pass, 300mJ, 60 watts,
5J/cm
2
Erytheem, oedeem,
exsudatie, maximaal 1 tot
3 dagen na therapie
Effectief, meer
bijwerkingen dan Er:YAG
Ablatief: Er:YAG
(2.940nm)
23 passes, 5mm spot
size, 515J/cm
2
Erytheem, oedeem,
exsudatie, maximaal 1 tot
3 dagen na therapie
Standaardtherapie
Minder bijwerkingen dan
CO2-laser
Diode (1.450nm)
814J/cm
2
, 250ms, 6mm
spot size
Minimaal erytheem
en oedeem welke
verdwijnen binnen enkele
uren
Minder doeltreffend dan
ablatieve lasers
Minder bijwerkingen
Nd:YAG (1.064-1.320nm)
1.064nm: 50 J/cm
2
,
50ms, 12mm spot size
1.320nm:18J/cm
2
,
200s, 6mm spot size
Minimaal erytheem
en oedeem welke
verdwijnen binnen enkele
uren
Minder doeltreffend dan
ablatieve lasers
Minder bijwerkingen
Er:glass (1.540nm)
Tot 126J/cm
2
, 3,3ms,
4mm spot size
Transiënt erytheem en
oedeem
Niet-ablatief fractioneel
(1.540/1.550nm)
1.550nm, 1520mJ,
125MTZ/cm
2
,
812 passes
Veelbelovend
Minder bijwerkingen
Meer onderzoek nodig