‹Ç ORGANLAR 313 m. psoas major'un fasias› ve fascia prevertebralis ile kaynafl›r. Fascia renalis'in iki yapra¤› yukar›da kaynaflarak diafragman›n fasias›na, lateralde fascia transversalis'e tutunur. Afla¤›da, daha gevflek olarak kaynaflan bu yapraklar, fascia iliaca ile devam ederler. Fascia renalis'den ç›kan bir k›s›m fibröz lifler, corpus adiposum’dan geçerek capsula fibrosa'ya tutunur. Böbre¤i pozisyonunda tutan en önemli oluflum, fascia renalis'tir. Fascia renalis'in arkas›nda da bir miktar ya¤ tabakas› bulunur. Buna da corpus adiposum pararenale denilir. Böbrekleri yerinde tutan yap›lar: Kar›n arka duvar›nda retroperitoneal olarak bulunan böbrekler, baz› durumlarda biraz afla¤›-yukar› yönde hareket edebilirler. Üst yar›lar›n›n diafragmaya yaslanmas› nedeniyle, derin inspirasyonda 1-2 cm afla¤› inerler. Böbrekleri yerinde tutan en önemli oluflumlar, damarlar› ve fascia renalis'tir. Ayr›ca capsula adiposa ve pararenal ya¤ tabakas› da yard›mc› olur. Böbreklerin yap›s›: Taze bir böbre¤i kenarlar›ndan geçen bir kesitle ikiye ay›rarak kesit yüzeyini inceledi¤imizde, renk ve fonksiyon bak›m›ndan farkl› iki bölümden olufltu¤unu görürüz. Daha aç›k renkli (k›rm›z›) olan d›fl k›sm›na cortex renalis, daha koyu renkli (kahverengi-k›rm›z›) ve çizgili görünümlü olan iç k›sm›na ise medulla renalis denilir. Orta k›sm›nda bulunun böbrek fleklindeki bofllu¤a da, sinus renalis denilir. Cortex renalis, menfleini nefrogen dokudan al›r ve idrar süzen yap›lar ihtiva eder. Medulla renalis ise menfleini ureter tomurcu¤undan al›r ve toplay›c› kanallardan oluflur. Medulla renalis: Medulla renalis'i, pyramis renalis (Malpighi piramitleri) denilen 810 adet (bazen 18-20) koni fleklindeki yap›lar oluflturur. Bu piramitlerin basis pyramidis denilen taban k›s›mlar› böbre¤in d›fl yüzüne, papilla renalis denilen tepe k›s›mlar› ise sinus renalis'e yönelmifltir. Pyramis renalis'ler birbirlerine de¤meyecek flekilde sinus renalis etraf›nda dizilmifllerdir. Bunlar›n aralar›nda columna renalis (Bertin sütunlar›) denilen kortikal cevher uzant›lar› bulunur. Üç boyutlu olarak düflünüldüklerinde, bir pyramis renalis'in sadece papilla renalis k›sm› hariç olmak üzere, di¤er yüzleri tamamen kortikal cevherle sar›l›d›r. ‹flte bir pyramis renalis ve etraf›n› saran kortikal cevher bölümüne, bir böbrek lopu (lobus renalis) denilir. Buna göre, bir böbrekte piramit say›s› kadar böbrek lopu bulunur. Yeni do¤anlarda böbre¤in d›fl yüzünde bu loplar›n s›n›rlar›n› belirleyen s›¤ oluklar görülür. Daha sonra bu oluklar kaybolarak böbre¤in d›fl yüzü, düz bir görünüm al›r. Kesitlerde koyu k›rm›z› renkte olan pyramis renalis'lerin taban k›s›mlar›ndan, kortikal cevhere parmak gibi uzant›lar girer. Medullar cevhere ait olan bu uzant›lara pars radiata (stria medullaris= Ferrein uzant›lar›) denilir. Cortex renalis: Papillalar› hariç olmak üzere, pyramis renalis'lerin her taraf›n› saran böbrek dokusudur. Kortikal cevherin iki bölümü vard›r. 6 mm kal›nl›¤›ndaki birinci bölümü, böbre¤i bir kabuk gibi sarar. Bu bölüm, capsula fibrosa ile pyramis renalis'lerin taban k›s›mlar› aras›nda bulunur. ‹kinci bölüm ise böbrek piramitleri aras›nda bulunur. Sinus renalis'e kadar uzanan bu ikinci bölüm, kesitlerde pyramis renalis'ler aras›nda bir sütun fleklinde görülürler. Bu nedenle bunlara columna renalis (Bertin sütunlar›) denilir. Taze preparatlarda kortikal cevherin kabuk fleklindeki birinci bölümü bir lupla incelendi¤inde, medüllar cevhere ait olan pars radiata ve kortikal cevhere ait olan pars convoluta olmak üzere, farkl› iki bölümden olufltu¤u görülür. Pars radiata (stria medullaris=Ferrein uzant›lar›), daha koyu renkli ve koni fleklinde sahalar olup, medullar cevherin kortikal cevher içerisine gönderdi¤i uzant›lard›r. Pars convoluta ise, iki pars radiata aras›nda kalan daha aç›k renkli ve daha kompleks yap›l› sahalard›r. Burada kandan idrar› süzen corpusculum renale'ler ve idrar kanalc›klar›'n›n bir k›sm› bulunur. Corpusculum renale (Malpighi cisimcikleri) küçük k›rm›z› nokta fleklinde yap›lar olarak görülürler. Kandan idrar› süzen damar yuma¤›n› (glomerulus) ihtiva eden bu yap›lar, ölümden bir süre sonra renklerinin de¤iflmesi nedeniyle görülmez olurlar. Pars radiata ile pars convoluta birlikte, bir böbrek lopçu¤unu (lobuli corticalis) olufltururlar.