312 ANATOM‹ hragmaticus aras›nda diaphragma bulunur. Böbrekle komfluluk yapan diafragman›n bir bölümünde kas lifi bulunmaz. Bu nedenle böbrek sadece pleura ve pleura mediastinalis’lerle do¤rudan komfluluk yapar. Margo lateralis: Kar›n duvar›n›n arka d›fl k›sm›na yönelmifl olup d›fla, biraz da arkaya ve yukar› bakar. Sol böbre¤in d›fl kenar›n›n üst k›sm› dalak ile komfludur. Margo medialis: Böbre¤in iç kenar›n›n orta k›sm› konkav, her iki ucu ise konvekstir. Bu kenar mediale, biraz da öne ve afla¤›ya bakar. Konkav olan orta k›sm›nda vertikal yönde bulunan yar›¤a hilum renale denilir. Buradan damarlar, sinirler ve pelvis renalis (bazen ureter) geçer. Margo medialis, böbrek hilusunun yukar›s›nda gl. suprarenalis ile, afla¤›s›nda ise ureter ile komfluluk yapar. Hilum renale'de bulunan yap›lar›n pozisyonlar› önemlidir. Bunlar önden arkaya do¤ru v. renalis, a. renalis'in 2-3 dal›, ureter ve a. renalis'in (VAUA) bir dal› bulunur. Bazen ureter'in arkas›nda a. renalis'in bir dal› ile birlikte v. renalis'in bir dal› da bulunabilir. Extremitas superior: Alt ucuna oranla daha kal›n, daha künt ve birbirine daha yak›nd›rlar. Gl. suprarenalis, üst uca ve biraz da ön yüze do¤ru oturur. Extremitas inferior: Alt uçlar› üst uçlar›na oranla daha küçük, daha ince ve birbirinden daha uzakta bulunurlar. Alt uç, crista iliaca'dan yaklafl›k 5 cm yukar›da bulunur. Böbre¤i saran k›l›flar Böbre¤i içten d›fla do¤ru capsula fibrosa, capsula adiposa ve fascia renalis olmak üzere üç k›l›f sarar. Capsula fibrosa: Böbre¤i d›fltan saran, ince fakat sa¤lam fibröz bir k›l›ft›r. Böbrek hilusuna geldi¤inde iki yapra¤a ayr›l›r. Bu yapraklardan birisi, böbrek hilusunda bulunan yap›lar›n üzerine geçerek, onlar›n adventitias› olarak devam eder. Di¤er yaprak ise hilum renale'den içeri girer ve papillalar hariç olmak üzere, sinus renalis'in iç yüzünü döfler. Capsula fibrosa, sa¤lam kollagen liflerden yap›lm›flt›r. Kollagen liflerin uzama kabiliyetinin çok s›n›rl› olmas› nedeniyle, böbre¤in baz› hastal›klar›nda capsula fibrosa geniflleyemez ve bu nedenle de ç›kar›lmas› gerekebilir. Capsula fibrosa ile böbrek dokusu aras›nda tunica subfibrosa denilen ince bir tabaka bulunur. Düz kas lifleri de içeren tunica subfibrosa, sinus renalis'in iç yüzünü de döfler. Sinus renalis'i döfleyen bu bölümde düz kas lifleri daha fazla oranda bulunur ve özellikle papillalar etraf›nda yo¤unlaflarak kas halkalar› oluflturur. Tunica subfibrosa böbrek dokusuna s›k›ca yap›flmas›na karfl›l›k, capsula fibrosa'ya gevflek olarak tutunur. Bu nedenle capsula fibrosa, bir kesi yap›larak kolayca böbrekten uzaklaflt›r›labilir. Ancak, böbrek hilusundaki yap›lara yap›fl›k olmas› nedeniyle, bu bölgede capsula fibrosa'y› kesmek gerekir. Tunica subfibrosa'daki düz kas lifleri, kontraksiyon yapt›klar›nda böbre¤i küçültecek kadar kuvvetli de¤ildirler. Ancak herhangi bir nedenle böbrekte bas›nc›n artmas› durumunda kas›larak, capsula fibrosa'n›n gerilmesini bir dereceye kadar önleyebilir. Capsula adiposa (perirenal ya¤ tabakas›): Capsula fibrosa'y› d›fltan saran bir ya¤ tabakas›d›r. Bu ya¤ tabakas›n›n kal›nl›¤› flahs›n fliflmanl›k durumuna ba¤l› olarak de¤iflir. Ancak, böbre¤in ön yüzünde, di¤er yüz ve kenarlar›na oranla daha az miktarda bulunur. Bu ya¤ dokusu böbrek hilusundan geçerek sinus renalis'e girer ve sinus renalis'deki yap›lar aras›nda kalan boflluklar› doldurur. Fascia renalis (Gerota fasias›): Kar›n duvar›ndaki fascia subserosa'n›n capsula adiposa'y› d›fltan saran bölümüne, fascia renalis denilir. Peritoneum ile fascia endoabdominalis (kar›n bofllu¤unu s›n›rlayan kaslar›n iç yüzünü örten derin fasia. Fascia transversalis, fascia endoabdominalis'in bir bölümüdür) aras›nda bulunan fascia subserosa, böbre¤in d›fl kenar› yak›n›nda yo¤unlafl›r ve iki yapra¤a ayr›l›r. Bu yapraklar›n birisi böbre¤in ön, di¤eri ise arka taraf›ndan geçerek mediale do¤ru uzan›r. Fascia prerenalis de denilen ön yaprak, medialde böbrek damarlar›, v. cava inferior ve aorta'n›n önünden geçerek karfl› taraf›n ayn› yapra¤› ile birleflir. Fascia retrorenalis de denilen arka yaprak, ön yapraktan daha kal›nd›r. Arka yaprak