‹Ç ORGANLAR S‹ND‹R‹M S‹STEM‹ [SYSTEMA DIGESTORIUS] Organ: Vücudun, özel fonksiyonu olan bir bölümü. A¤›z bofllu¤u (Cavitas oris) Cavitas oris, sindirim kanal›n›n bafllang›c›nda bulunur. Hemen hemen oval flekilli olan a¤›z bofllu¤u, vestibulum oris ve cavitas oris propria olmak üzere iki bölüme ayr›l›r. Vestibulum oris: D›fltan dudak ve yanaklar›n, içten de difl ve difletlerinin s›n›rlad›¤› dar bir aral›kt›r. Vestibulum oris, dolay›s›yla a¤›z bofllu¤u d›fl ortamla rima oris arac›l›¤› ile ba¤lant› kurar. Yanak ve duda¤›n iç yüzünü döfleyen mukoza, yukar›da ve afla¤›da difletleri üzerine atlayarak ç›kmazlar oluflturur. A¤›z kapand›¤› zaman vestibulum oris ile cavitas oris propria aras›ndaki ba¤lant›y› son molar difllerin arkas›nda bulunan aral›k ile alt ve üst difller aras›nda kalan ince aral›klar sa¤lar. Vestibulum oris'e gl. parotidea, gll. buccales ve gll. labiales'in salg›lar› boflal›r. Cavitas oris propria: Ön ve yanlardan difl ve difletlerinin s›n›rlad›¤› ve içinde dilin bulundu¤u boflluktur. Difller ve difletleri ayn› zamanda, vestibulum oris ile cavitas oris propria aras›ndaki s›n›r› oluflturur. Arka tarafta isthmus faucium denilen geçit ile pharynx'e ba¤lan›r. Tavan›n› önde sert damak (palatum durum), arkada ise yu- muflak damak (palatum mollae) oluflturur. Taban›n›n büyük k›sm›n› dil oluflturur. Yanlarda kalan küçük bölümünü ise, difletlerinden a¤›z döflemesine atlayan mukoza oluflturur. Cavitas oris propria'ya gl. submandibularis ve gl. sublingualis'in salg›lar› boflal›r. Labia oris (dudaklar): Vestibulum orisi önden s›n›rlar. Üst duda¤a labium superius, alt duda¤a ise labium inferius denilir. Üst duda¤›n ortas›nda bulunan çukur k›sma philtrum, bunun da alt ucundaki ç›k›nt›ya tuberculum ad› verilir. Her iki dudak aras›nda kalan aral›¤a rima oris ad› verilir. Bu aral›k sindirim sistemini d›fl ortama ba¤lar ve dudaklar kapal› oldu¤u zaman üst kesici difllerin alt kenarlar› hizas›nda bulunur. ‹ki duda¤› yanlarda birlefltiren k›sma commissura labiorum, burada oluflan aç›ya da angulus oris denilir. Commissura labiorum 1. premolar difl hizas›nda bulunur. Dudaklar›n d›fl yüzünü deri (cutis) iç yüzünü ise mukoza (tunica mucosa oris) örter. ‹kisi aras›nda m. orbicularis oris, damarlar, sinirler, ba¤ dokusu, ya¤ dokusu ve çok say›da da dudak bezleri (gll. labiales) bulunur. Deride k›llar, ya¤ ve ter bezleri bulunur. Alt ve üst dudak mukozalar›n›n orta hatt›nda difl etlerine atlayan mukoza plikalar›na frenulum labii superioris ve frenulum labii inferioris denilir. Üst duda¤› yanaktan ay›ran olu¤a sulcus nasolabialis ad› verilir. Bu oluk, burun delikleri223