background image
Erken bebeklik ça¤> otizmi ilk kez 1943'de Kan-
ner taraf>ndan tan>mlanm>flt>r. Bu olay davran>flsal
olarak tan>mlanan ve nedeni bilinmeyen bir sen-
drom olup 30 ayl>ktan önce bafllar ve 10.000 bebekte
2-4 s>kl>kta görülür. Erkek:difli oran>n>n 3:1 olmas>
ve otistik hastalar>n kardefllerinde insidans>n bekle-
nenden 50 kat daha fazla olmas> genetik bir bilefle-
nin varl>¤>n> telkin etmektedir.
Klinik Gösteriler. Otizmin temel nitelikleri di¤er
kiflilere yan>t vermezlik, iletiflim becerisinde büyük
çapta bozulma ve ortamdaki en küçük de¤ifliklikle-
re garip veya katastrofik tepkiler vermektir. Di¤er
özellikler aras>nda tekrarlay>c> ve stereotipik davra-
n>fl, göz temas> kurmama ve monoton ve ço¤u kez
ezberlenmifl belle¤in çarp>c> adac>klar>na obsesif bir
saplant>n>n bulunmas>d>r. Bu özelliklerin tümü nor-
mal fiziksel görünüm ve normal veya hemen hemen
normal erken motor geliflme ile tam bir z>tl>k göste-
rir.
Etkilenen bebekler duygusal veya fiziksel tema-
sa kay>ts>z kalabilirler ve kuca¤a al>nma arzusu gös-
termemekte olup göz temas> ve yüz ifadesinden
mahrumdurlar. Erken çocukluk ça¤>nda otistik ço-
cuklar di¤er çocuklarla oyun oynamaz veya arka-
dafll>k yapmazsa da daha sonraki yafllarda ana baba-
lar> veya ailenin di¤er üyeleri ile bir k>s>m ba¤lar ge-
lifltirebilirler. 6 otistik kifliden sadece 1 tanesi eriflkin
ça¤da herhangi bir tür düzenli ifli baflarabilir ve bun-
lar>n hemen tümü özel e¤itim kurumlar>na gereksi-
nim duyarlar.
Sözel ve sözel olmayan iletiflim ço¤u kez tama-
men bozulmufl olup hasta konufluyorsa bu olay ol-
gunlaflmam>fl bir gramer ve çocu¤un di¤er kifliler-
den duydu¤u sözcüklerin s>k s>k yinelenmesi ile ka-
rakterizedir. Zeka da bozulmufl olup çocuklar>n
%40'>nda IQ 50'nin alt>ndad>r. Zeka testlerinde, al>-
nan en kötü yan>tlar konuflma becerisini ölçen test-
ler ile sembolik veya soyut düflünmeyi gerektiren
testlere verilir. c>klar> bilgilerin tarihleri, ayr>nt>l> programlar> veya
flark>lar>n sözcüklerinin do¤ru flekilde an>msanmas>
biçiminde karfl>m>za ç>kar. Bu karakteristi¤e ait çar-
p>c> örneklere aptal dahiler (idiot savan) ad> veril-
mekte olup bunlar>n ço¤u otistiktir. Bu kifliler, örne-
¤in, kendilerine söylenen mazide kalm>fl bir tarihin
haftan>n hangi gününe karfl>l>k geldi¤ini derhal söy-
leyebilir.
Etyolojiye Ait Teoriler. Eski literatöre göre in-
fantil otizm anormal anne-bebek iliflkisi sonucu or-
taya ç>kan psikiyatrik bir bozukluktur. Öte yandan,
anormal elektroensefalogramlar, konvülsiyonlar,
nörolojik muayenede saptanan anormallikler ve iflit-
sel bilginin beyinsap> taraf>ndan anormal ifllemlen-
di¤inin gösterilmesi yap>sal anormalliklerin varl>¤>-
n> telkin eder.
Bugüne kadar otistik bir kiflinin beyninde yap>l-
m>fl tek post mortem çal>flma bu son teoriyi destek-
leyecek veriler sa¤lam>flt>r. Bu beyinde önbeyin ve
serebellumda anormallikler bulunmufltur. Önbeyin-
de saptanan anormallikler hippokampal komplekse
ve bununla do¤rudan ba¤lant>l> üç alan olan entori-
nal korteks, mamiller cisim ve septum ile amigdala-
n>n çok say>da çekirde¤ine s>n>rl> kalmaktad>r. Bu
alanlarda sinir hücreleri al>fl>lmad>k ölçüde küçük-
tür ve normalden çok daha yo¤un bir da¤>l>ma sa-
hip olup genellikle geliflmenin daha erken evrelerin-
de görülen bir konfigürasyonu and>r>rlar. Bu tutu-
lum alanlar> limbik sistemin anahtar bileflenleri olup
bu, bellek, davran>fl ve emosyonlar>n normal fonksi-
yonu için temel oldu¤u düflünülen bir nöronal ba¤-
lant>lar sistemidir.
Eriflkin hayvanlarda, bu alanlarda deneysel ola-
rak meydana getirilen lezyonlar infantil otizmin bir-
çok semptomunu meydana getirir. Otistik davran>-
fl>n hippokampus ve amigdaladaki lezyonlarla ilifl-
kili oldu¤unu gösteren en çarp>c> kan>t Ulusal Sa¤l>k
Enstitüsü'nde Mishkin ve Bachevalier taraf>ndan
yürütülen araflt>rmalardan sa¤lanm>flt>r. Bu araflt>r>-
c>lar, yenido¤an maymunlarda bu alanlar>n çift ta-
rafl> lezyonlar>ndan sonra otizme benzer çarp>c> bir
davran>fl>n geliflti¤ini bildirmifllerdir.
lik serebellumun lateral loblar>nda atrofi ile Purkinje
ve granül hücrelerinde kay>p ile serebellar tavan çe-
kirdeklerinin nöronlar>ndaki say> ve büyüklüklerin-
de belirgin bir azalma bulunmas>d>r. Bu lezyonlar>n
otistik davran>flla olan iliflkisi daha az belirgindir.
Tedavi. Otizmin erkenden tan> almas> kritik öne-
me sahiptir. Sekonder davran>fl sorunlar>n>n gelifl-
mesini önlemek için uygun tedavinin sa¤lanmas>
zorunlu olup aile üyelerine çocuktaki anormal dav-
ran>fl>n kendilerinin çocukla olan iliflkilerinin sonu-
cu olmad>¤> yönünden güvence verilmesi zorunlu-
dur. En baflar>l> tedavi yöntemi, çocu¤un becerileri-
nin geliflmesini ve iletiflim kurma yetene¤ini kolay-
laflt>racak davran>fl modifikasyonudur. Otistik kifli-
lerin hemen tümü belli bir derecede korunma ve sü-
pervizyona gereksinim duyarlar.
BÖLÜM
I
LEVHA
20
23
S
Çocuk tek bafl>na oturur, çevreyle ilgisini
keser, di¤er çocuklar oyun oynarken teker-
lekleri sürekli döndürmek veya kamyonu
yukar>-afla¤> çevirmek fleklinde ritüalistik
davran>fl gösterir
Normal (kontrol) beyine göre
otistik beyindeki geliflme
bozuklu¤unu gösteren
hippokampus kesitleri
Otistik hippokam-
pusta daha küçük,
daha yo¤un
nöronlar
Otistik beyinde serebellar
kortikal ve nükleer atrofi.
Oklar B ve C'deki alanlar>
iflaret etmektedir
Otizm
Otizm
Kontrol
Kontrol