background image
Beyin ventriküllerinin genifllemesi ile karakterize
hidrosefalinin nedeni beyin-omurilik s>v>s>n>n (BOS)
afl>r> üretimi veya geri emiliminin azalmas> veya ven-
triküler sisteme ait normal ak>fl yollar>ndan bir tane-
sinde t>kanma bulunmas>d>r. Hidrosefalinin en s>k
rastlanan formlar> bebeklerde görülür. Kraniyal sü-
türlerin henüz kaynaflmam>fl olmas>ndan ötürü kafa
giderek büyür; Yenido¤an ve bebeklerin bak>m>nda,
bu tür büyümeleri saptamak için kafa çevresinin dü-
zenli olarak ölçülmesi önem tafl>r (Levha 7).
Hidrosefali olgular>n>n ço¤unun nedeni, lateral
ve üçüncü ventriküllerden olan BOS drenaj>n>n t>-
kanmas>na neden olan serebral akuaduktusun (Sil-
vius kanal>) konjenital darl>¤>d>r (t>kanma tipi hidrose-
fali)
. Dördüncü ventrikülü s>k>flt>ran ve lateral (Lusc-
hka) veya median (Magendie) apertürü t>kayan bir
beyin sap> veya arka fossa tümörü ayn> tabloyu
meydana getirebilir. Hidrosefalinin bir di¤er tipi
prematüre bebeklerde ventrikül içi kanamadan son-
ra görülebilir. Bu hastalarda, BOS'da bulunan kan
y>k>m ürünleri BOS'un normal h>zda geri emilmesi-
ni engeller ve iletim tipi hidrosefali formunu meydana
getirirler.
n-
c>ndaki art>fl sonucunda kafa derisinden olan venöz
drenaj>n bozulmas> nedeniyle kafa derisi venleri dis-
tansiyona u¤ram>flt>r. Bu hastalarda gözlerin afla¤>
do¤ru bak>yor olmas>na "gün bat>m> gözler" denir.
Bu olay>n muhtemel nedeni, üçüncü ventrikülün ar-
ka k>sm>n>n genifllemesiyle orta beyine iletilen ba-
s>nc>n üst artmas> sonucu kollikuluslar bölgesini tu-
tan lezyonlarda görülen Parinaud sendromu veya
gözleri yukar> çevirmede paraliziye neden olmas>-
d>r. Etkilenen bebek afl>r> zay>flam>fl görünümde
olup bunun nedeni artm>fl kafa içi bas>nca efllik eden
beslenme bozuklu¤u ve tekrarlayan kusmad>r.
Resimde sunulan koronal beyin kesiti bu olgu-
daki hidrosefalinin nedeninin ya üçüncü ventrikü-
lün distalinde kalan drenaj yolunda bir t>kanma ol-
du¤unu veya dördüncü ventrikülün de dilatasyona
u¤rayaca¤> bir iletim tipi hidrosefali oldu¤unu gös-
termektedir. Ay>r>c> tan> bilgisayarl> tomografi (BT)
ile yap>l>r.
T>kanma tipi hidrosefali eriflkinlerde s>kl>kla,
yukarda anlat>lan ventrikül yap>lar>na bas> yapan
beyin tümörlerine ba¤l> olarak görülür. Ek olarak,
beyin içi kanamadan veya bebeklerde oldu¤u gibi
BOS emilimi yolunu bloke eden bir enfeksiyondan
sonra iletim tipi hidrosefali görülebilir. Klinik ola-
rak, t>kanma tipi hidrosefali bulunan hastalarda
somnolans vard>r ve hastalar bafl a¤r>s> ve artm>fl ka-
fa içi bas>nc>n di¤er belirtilerini gösterir (bkz. Bölüm
IV, Levha 10).
Normal bas>nçl> hidrosefali eriflkinlerde iyi tan>m-
lanm>fl bir sendromdur ve buna kafa içi bas>nc>nda
belirgin bir art>fl efllik etmez. ci demans, yürüme bozukluklar> ve idrar kaç>rma-
d>r. BT incelemesi ventriküler dilatasyonu gösterir
ve bu tablonun, BOS flant ameliyat> ile tedaviye ya-
n>t vermeyen, beyin atrofisine sekonder ventrikül
dilatasyonundan ay>rd edilmesi zorunludur.
Ventrikül sistemi içinde BOS ak>fl>n> izlemek için
izotoplu sisternogram uygulan>r. Uygun bir izoto-
pun lomber ponksiyonla subaraknoid mesafeye
zerk edilmesinden sonra iflaretli BOS'un ak>fl>n> izle-
mek için 2-3 gün seri halinde beyin taramalar> yap>-
l>r. Normalde, BOS omurilik kanal> içinde yukar> t>r-
man>r, baziler sisternalardan serebral hemisferlerin
d>fl konveksitesine s>zar ve araknoid granülasyon-
lardan emilir. Normal bas>nçl> hidrosefali bulunan
hastalarda izotop ventrikül sistemi içinde kal>r ve
beyin konveksitesi üzerinde dolaflan izotopun emil-
mesi gecikir. Bu hastalar>n birço¤unda, BOS flant>n>n
tak>lmas>ndan sonra semptomlar düzelir veya geri
döndürülebilir (Levha 7).
BÖLÜM
I
LEVHA
6
8
C
Hidrosefali
Hidrosefali
klinik görünümü
T>kanma tipi hidrosefalide
potansiyel lezyon noktalar>
Lateral ve 3.ventriküllerde belirgin dilatasyonun
görüldü¤ü beyin kesiti
Sisternogram: 48 saatlik tarama izotopun kal>c>
ventriküler penetrasyonunu göstermektedir
Lateral
ventrikül
3. ventrikül
4. ventrikül
1. 2. Serebral akuaduktus (Silvius)
3. Lateral apertürler (Luschka)
4. Medial apertür (Magendi)