een klasse van moleculen die ontdekt werden in 1981 in
een zoektocht naar een glucocorticoïdreceptorantagonist,
in casu mifepriston (1). Het effect dat mifepriston had op
zwangerschap en menstruatie heeft geleid tot het verder
ontwikkelen van deze klasse, waarbij het antagonisme op
de progesteronreceptor werd verbeterd en het effect op de
glucocorticoïdreceptor verminderd. SPrM's blokkeren de
lH-piek en hebben algemeen een antagonistisch effect op
borstklierweefsel en op het endometrium, maar zorgen voor
het behoud van normale niveaus van oestrogenen (1, 2).
Specifiek voor het borstklierweefsel is het proliferatief ef-
fect van progesteron goed gekend, waar SPrM's mogelijk
een rol kunnen spelen in de preventie of behandeling van
het borstcarcinoom (1).
receptor, maar zullen in plaats van een pure activatie
van de transcriptie ook corepressoren aansturen die deze
transcriptie tegenhouden. Deze duale werking is verschil-
lend per SPrM en per weefseltype. Ook het uiteindelijke
effect van de SPrM op het lichaam kan dus sterk ver-
schillen (3). Er bestaan twee isovormen van de humane
progesteronreceptor: hPr-A en hPr-B, waarbij de hPr-A
voornamelijk de endometriale effecten van oestrogeen zal
tegengaan en de hPr-B voornamelijk de proliferatie en de
differentiatie van het borstklierweefsel zal sturen (2, 3).
schikbaar: mifepriston en ulipristal. Andere SPrM's welke
ontwikkeld werden zoals asoprisnil, onapristone en tela-
pristone zijn wegens onder andere mogelijke nevenwer-
kingen op de leverfunctie tot op heden niet verder klinisch
ontwikkeld.
werking dat kan worden toegepast bij afbreking van een
zwangerschap. De werking berust op competitie met
progesteron voor de progesteronreceptoren in de ute-
rus. tevens verhoogt mifepriston de gevoeligheid van het
myometrium voor de contractiestimulerende effecten van
prostaglandine gedurende de zwangerschap.
markt. Deze kan enkel in ziekenhuisapotheken en op voor-
schrift worden gekocht en de arts dient zich te houden aan
de wet op zwangerschapsafbreking. Bij zwangerschappen
tot 49 dagen na de laatste menstruatie kan een eenmalige
inname van mifepriston, gevolgd door toediening van de
prostaglandine analoog misoprostol 36-48 uur later, een
alternatief vormen voor een zuigcurettage. Onderzoek
toonde aan dat 90-96% van de zwangerschappen tot
49 dagen na de laatste menstruatie werden afgebroken
na eenmalige behandeling met mifepriston 600mg en
36-48 uur later misoprostol 400µg (4).
trimester van de zwangerschap om de cervix te verweken
en te dilateren, zodat zuigcurettage na 36-48 uur wordt
vergemakkelijkt. Na het eerste trimester kan het middel
worden gebruikt samen met een prostaglandineanaloog
bij zwangerschapsafbreking op medische indicatie. ten
slotte kan mifepriston worden toegepast bij inductie van
de arbeid bij intra-uteriene foetale dood.
2. Dienst Gynaecologie-Verloskunde, UZ Leuven