tia nigradaki (SN) dopaminerjik (DAerjik) hücre-
lerin seçici nörodejenerasyonundan kaynakla-
nan ve öncelikle hareket sistemini etkileyen bir
hastal>kt>r. Semptomatik tedaviyle bafllang>çta
kabul edilebilir düzeyde iyi sonuçlar al>nabilse
de hastal>¤>n ilerleyici niteli¤inden dolay> za-
manla bu tedaviler etkisiz kal>r. Etiyopatogenez
net olarak ortaya konamad>¤>ndan henüz küra-
tif bir tedavi de gelifltirilememifltir.
DAerjik nöron dejenerasyonunu önleyebilen ve
nöron ifllevlerinin yeninden kazan>lmas>n> sa¤la-
yan büyüme faktörleri büyük umutlar vadeden,
ancak ne yaz>k ki klinik deneylerde yeterli bafla-
r> sergilemeyen bir tedavi yöntemidir. Burada
öncelikle büyüme faktörlerinin genel özellikleri,
tedavinin sorunlar> ve çözüm yollar> aktar>lmaya
çal>fl>lacakt>r. Hücre replasman> ilk aflamada bü-
yük umutlar vadettiyse de kabul edilemeyecek
fliddette yan etkilere (grafta ba¤l> diskineziler) ne-
den olmas>ndan dolay> klinik deneyler durdurul-
mufltur. Bu sorunlar>n üstesinden gelebilmek
için çal>flmalar farkl> hücre kaynaklar> ve kök
hücreler üzerinde preklinik düzeyde yo¤un bir
flekilde devam etmektedir. Son olarak belki de
gelece¤in (dolay>s>yla bu bölümün) en ümit veri-
ci tedavi yöntemi olan gen tedavisinin günümüz-
deki durumu da bu bölümde irdelenecektir.
kalmalar> için gerekli proteinlerdir. Eritropoeti-
nin anemi tedavisindeki baflar>s> bu proteinlerin
dir (Bennett ve ark., 2004). Sinir büyüme faktö-
rünün (NGF) 1954'deki keflfinden sonra günü-
müze de¤in pekçok say>da santral sinir sistemi
(SSS) büyüme faktörü keflfedilmifltir (Cohen ve
ark., 1954).
misyon yolaklar>na göre birkaç grup alt>nda in-
celenebilir. NGF nörotrofin ailesindendir. Bu ai-
lenin di¤er üyeleri aras>nda BDNF (beyin köken-
li sinir büyüme faktörü), nörotrofin 3 (NT-3) ve
nörotrofin 4/5 (NT 4/5) say>labilir. Tirozin kinaz
reseptörlerinin Trk ailesine ve bir tümör nekroz
faktörü olan p75'e afiniteleri vard>r.
öneme sahip bir gruptur. Bu ailede glia kökenli
sinir büyüme faktörü (GDNF), neurturin, TGF-
beta tip 1, 2 ve 3, artemin, nöroblastin, enovin
ve persefin bulunur. GDNF bu süperaile ile
%20'den daha az homolojiye sahip oldu¤undan
GDNF'nin kendisi neurturin, artemin ve persefin
ile birlikte ayr> bir aile olarak kabul edilir (Lin ve
ark., 1993). Nörotrofin ailesi gibi GDNF ailesi de
iki bileflenli reseptör kompleksi ile etkileflime gi-
rer: GDNF reseptör ailesi alfa ve bir tirozin kinaz
reseptörü olan RET.
gösterilmifl iki üyesi vard>r: mezensefalik astro-
sit kökenli sinir büyüme faktörü (MANF) ve ko-
runmufl dopamin sinir büyüme faktörü (CDNF)
(Petrova ve ark., 2003, Lindholm ve ark., 2007).
MANF ve CDNF reseptörleri henüz keflfedilme-
mifltir, ancak bu büyüme faktörlerinin önemi
dopaminerjik nöronlara saha seçici olmalar> ve
potansiyel etkilerinin daha güçlü olmas>ndan
Gelecekteki Olas> Tedavileri