![]() donda (aflil tendonu) sonlanan ve mekanik fonk- siyonlar> benzer olan bu iki kas>n z>t tiplerde motor ünitelerden oluflmas> rol ald>klar> hareket tipi ile ilgilidir: Yürüme s>ras>nda çok fazla kuv- vet üretmesi gerekmeyen ve yorulmaya dayan>k- l> olan soleus kas> ifl bafl>ndad>r. Koflma ve z>p- lama gibi eylemlerde ise mümkün oldu¤u kadar fazla kuvveti en k>sa zamanda üretmesi bekle- nen ve yorulmaya dayan>kl> olmas> gerekmeyen (nitekim bu gibi eylemler s>ras>nda çabuk yoru- lan) gastroknemius kas> ifli üzerine al>r. merkezi sinir sisteminden ald>klar> komutlar> yerine getirip getiremediklerini merkezi sinir sis- temine geri bildirirler. Bir kas merkezden ald>¤> komutla iki de¤iflikli¤e u¤rar: boyu k>sal>r ve kuvvet üretir. Dolay>s>yla merkeze de bu iki de- ¤iflkene ait bilgiler geri gönderilir. Kas aferentle- rinin duyu nöronlar> spinal arka kök gangliyo- nunda yer al>rlar. Bu nöronlar>n aksonlar> ikiye ayr>larak bir ucu periferde kasta, di¤er ucu ise merkezi sinir sisteminde sonlan>r. lifleri, ortas>nda ise içi s>v> dolu bir kapsül bu- lunduran elastik bir zarla kapl> i¤ fleklinde yap>- lard>r. Kas i¤ci¤inin aferent sinirleri kal>n çapl> Grup Ia ve daha ince çapl> Grup II liflerinden oluflur. Bu liflerin uçlar> intrafüzal kas liflerinin kapsül içindeki k>s>mlar>n>n etraf>n> sararlar. Grup Ia liflerine primer kas i¤ci¤i aferentleri, Grup II liflerine ise sekonder kas i¤ci¤i aferent- leri denir. Kas i¤ci¤i aferentleri ilgili motor ünitenin alfa motor nöronu üzerinde monosinaptik eksitatör bir sonlanma yapar. k>sald>¤>nda ise azal>r. Gama motor nöronlar i¤- cik içindeki kapsülü iki ucundan gerdirerek or- gan>n uzamaya verece¤i cevab>n düzeyini ayar- layan bir "kazanç kontrol sistemi" olufltururlar. Bu sistem esas>nda kas>n tonüsünü ayarlayan bir sistemdir. Normal koflullarda alfa ve gama motor nöronlar birlikte aktive olurlar ve "nor- mal" kas tonüsünü olufltururlar. Spastisitede oldu¤u gibi, gama motor nöronlar alfalardan da- ha fazla aktive olmufl ise i¤ci¤in kazanc>, yani y>s>yla da kas tonüsü artar (Nielsen ve ark., 2007). organlar> kas lifleri ile tendon aras>ndaki geçifl bölgesinde yer al>rlar. Bu bölgedeki kas lifi ter- minalleri ve tendon bafllang>ç demetleri aras>n- daki boflluklara s>k>flm>fl serbest sinir uçlar>n- dan oluflurlar. Aferentleri Grup Ib tipi genifl çap- l> liflerdir. Golgi tendon organlar> tendon üzerin- deki gerilimi (kuvveti) alg>larlar; tendon üzerin- deki gerilim artt>kça bu organlar>n ateflleme s>k- l>¤> da artar. Tendon organ> aferentleri bir ara nöron arac>l>¤> ile alfa motor nöron üzerinde in- hibitör bir sonlanma yaparlar. kontrol sistemi olarak çal>fl>rlar. Bu ikilinin geri gönderdi¤i bilgi birkaç flekilde kullan>l>r: tendon organ> ikilisi spinal segmental düzeyde yerel bir kontrol sistemidir; kas>n ve ilgili ekle- min statükosunu korumaya çal>fl>rlar. Herhangi bir d>fl etken kas>n uzunlu¤unu beklenenden daha fazla artt>r>rsa kas i¤ci¤i sistemi arac>l>¤> ile aktivitesi artan alfa motor nöronlar kas> k>- saltarak eklem pozisyonunu bafllang>çtaki hali- ne geri getirmeye çal>fl>rlar. Yine, herhangi bir d>fl nedenle tendon üzerinde beklenenden daha farkl> fliddette bir kuvvet üretilmiflse tendon or- gan> sistemi alfa motor nöron üzerindeki inhi- bisyon derecesini otomatik olarak art>rarak veya azaltarak kuvveti bafllang>çta planlanm>fl olan düzeye geri döndürmeye çal>fl>r. kilde Gerçekleflmesi: Beyinden gelen motor bil- ginin önemli bir k>sm> spinal ara nöron havuzu üzerinde sonlan>r. Bu ara nöron havuzunda ey- lem s>ras>nda istenen kuvvet miktar> ve kas uzunlu¤u bilgisi bulunmaktad>r. Kastan tendon organ> arac>l>¤> ile geri dönen kuvvet bilgisi bu ara nöron havuzundaki istenen kuvvet bilgisi ile karfl>laflt>r>l>r. E¤er üretilen kuvvet istenen kuv- vetten azsa alfa motor nöron üzerindeki Ib inhi- bisyonu azalt>l>r, fazlaysa bu inhibisyon artar. Böylece tam olarak istenen kuvvete ulaflacak fle- kilde sürekli bir ayar yap>lm>fl olur. Kastan geri dönen uzunluk bilgisi de bu ara nöron havuzun- daki bilgiyle karfl>laflt>r>l>r. ulafl>lmam>fl ise, yani kas henüz istenen miktar- dan daha uzun ise kas i¤ci¤inin monosinaptik eksitasyonu devam eder. Kas fazla k>salm>fl ve |