background image
1. Girifl
Parkinson Hastal>¤>'n>n (PH) erken y>llar>nda yo-
¤un olarak kullan>ld>ktan sonra Levodopa teda-
visinin ortaya ç>kmas> ile gözden düflen cerrahi
tedavi, özellikle derin beyin stimülasyonu'nun
gelifltirilmesiyle tekrar popülarite kazanm>fl ve
giderek daha sa¤lam bir flekilde tedavi seçenek-
leri içindeki yerini alm>flt>r. Parkinson Hastal>¤>
tedavisi için kullan>lan cerrahi hedefler subtala-
mik çekirdek, globus pallidumun internal parça-
s> ve talamusun ventralis intermedius çekirde¤i-
dir (fiekil 1). Parkinson Hastal>¤>'nda s>ralanan
çekirdeklerde aktivite art>fl> söz konusudur, bu
nedenle amaç söz edilen üç çekirdekte nöronal
aktiviteyi azaltmakt>r. Çekirdeklerin aktiviteleri-
nin azalt>lmas> iki flekilde yap>l>r: 1- Çekirdek
radyofrekans lezyonu uygulanarak yak>l>r (des-
trüktif cerrahi), 2- Çekirde¤e kal>c> bir elektrod
yerlefltirilerek yüksek frekansl> elektrikle inhibe
edilir (derin beyin stimülasyonu). Tan>mlanan
hedeflere uygulanan destrüktif giriflimler palli-
dotomi
, talamotomi ve subtalamotomi olarak ad-
land>r>l>r. Stimülasyon uyguland>¤>nda ise ame-
liyatlar>n adlar> pallidal stimülasyon, talamik sti-
mülasyon, pedinkülopontin stimülasyon
ve sub-
talamik stimülasyon
olur.
Parkinson hastal>¤>'n>n cerrahi tedavisi ile il-
gili ak>lda tutulmas> gereken en önemli iki özel-
lik vard>r: 1) Cerrahi tedavi yapacak hiçbir fley
kalmam>fl, yatalakl>k aflamas>ndaki PH'da son
çare olarak uygulanacak bir yöntem de¤ildir.
Hastal>k seyrinde uygun aflamada uygun hasta-
lar için etkindir. Yaz>n>n devam>nda hasta seçi-
mi ile ilgili ayr>nt> verilecektir. 2) Parkinson Has-
tal>¤> cerrahisi bir nöroflirurjyen ya da bir nöro-
lo¤un tek bafl>na yönetebilece¤i bir süreç de¤il-
dir. Hastan>n en iyi yarar> elde edebilmesi için
endikasyon, ameliyat öncesi ölçüm ve de¤erlen-
dirmeler, ameliyat ve ameliyat sonras> dönemde
nörolog ve nöroflirurjyenin etkin ve sürekli iflbir-
li¤i gereklidir. Ekipte nöropsikolog, uzman fizyo-
terapist ve uzman hemflirenin bulunmas> ifllerin
etkinlik ve kolayl>¤>n> önemli ölçüde artt>r>r.
Bu yaz>da önce 2001-2009 aras> literatür,
kan>ta dayal> t>p yaklafl>m> ile de¤erlendirilecek,
daha sonra bafllang>çtan 2001'e kadar yap>lan
benzer bir literatür çal>flmam>z ile karfl>laflt>r>la-
cak ve ülkemiz koflullar>na uygun öneriler veri-
lecektir.
2. Parkinson Hastal>¤> Cerrahi Tedavisinde
Dünyadaki Deneyim: 2001-2009
Bu amaçla, 2001-2009 y>llar> aras>nda PH'n>n
cerrahi tedavisi ile ilgili makalelerin derlemesi
yap>lm>fl, toplam 2325 yaz> de¤erlendirilmeye
al>nm>flt>r. (thalamotomy: 125, pallidotomy: 191,
thalamic stimulation: 237, subthalamic stimu-
lation: 906, pallidal stimulation: 184, gamma
knife: 42, gamma thalamotomy: 20, transplan-
Parkinson Hastal>¤>'n>n
Cerrahi Tedavisi
31
Dr. Rezzak Y>lmaz, Dr. M. Cenk Akbostanc>, Dr. Ali Savafl
345
fiekil 1 ·
Parkinson Hastal>¤>'n>n tedavisinde cerrahi hedefler.
ÜST
ALT
Substansiya nigra
Optik traktus
PALL
SUBTALAMÇEK
TALAMUS
Kapsüla
interna
PUTAMEN
DIfi