![]() gösterilmifltir; ki bu gözlem spinal patern jenera- törün, yürümenin sadece ad>mlama faz> ile s>- n>rl> kalmay>p düzeltici reaksiyonlara da sahip oldu¤unu göstermektedir (Forssberg, 1979). ler ile daha yo¤un kontrolüne gerek oldu¤unu düflündürmektedir. Spinal patern jeneratör sa- dece ritmisite üzerinde etkindir. Yürümeyi sa¤- layan denge ve postüral adaptasyon ile ilgili se- rebellar ve vestibüler sistemlerden gelen inici et- kiler çok önemlidir. lara dayanmasa da, bebeklerde ritmik ad>mlama hareketlerinin görülmesi ve anekdotal olarak da olsa paraplejik hastalarda resiprokal bacak ha- reketlerinin izlenmesi, insanda da spinal patern jeneratör oldu¤unu düflündürmektedir (Bussel ve ar, 1996). Memelilerin do¤umdan yar>m saat sonra yürümeye bafllamas> sentral patern jene- ratörünün do¤umsal oldu¤una iflaret etse de, in- sanda ba¤>ms>z yürümenin geliflmesi için çok daha uzun bir zamana gerek görülmesi, insanda yürümenin ö¤renme süreci ile olufltu¤u ve bir flekilde bir beceri oldu¤u düflüncesini de destek- lemektedir. Postüral kontrolün sefalik-servikal yap>lardan afla¤>ya do¤ru indi¤i ve yürümenin matürasyonunun bafl kontrolü ve elleri becerili kullanmaya göre neden gecikmifl oldu¤u ise di- ¤er bir soru olup, sentral sininir sistemindeki matürasyon süreci ile aç>klanabilir. Ancak yürü- menin ö¤renilmifl bir davran>fl yani beceri mi, yoksa do¤ufltan bir yetenek mi oldu¤u surusu hala yan>ts>zd>r. bacak motor nöronlar> ile ve arka bacak affe- rentlerinin de ön bacak efferentleri ile do¤rudan ve oligosinaptik bir ba¤lant> içinde oldu¤u göste- rilmifltir (Gernand ve Shimamura, 1961, Shima- mura ve Akert, 1963). Bu k>sa intraspinal ba¤- lant> sistemi interlimb refleks sistemi olarak ad- land>r>lm>flt>r. Bu flekilde örne¤in sa¤ ve sol arka ekstremiteler aras>ndaki resiprokal ko-aktivas- yon, ayni zamanda ön ekstremiteler aras>nda da sa¤lanm>fl olmaktad>r. Bu özellikle kuadriped hayvanlarda yürüme esnas>nda ekstremiteler aras>nda senkronize hareketin sa¤lanmas>nda çok önemlidir. Biped yürüme halindeki insanda da yürüme esnas>nda kol ve bacaklarda çapraz sa¤ kolun fleksiyonunun sa¤lanmas> gibi) olufl- maktad>r. Bu durum insanda da hayvanlarda gösterilen interlimb refleks iliflkinin varl>¤>n> dü- flündürmüfltür. Gerçekten de Sar>ca ve ark (1985, 2008) insanda da koldan lumbosakral omurili¤e do¤rudan impuls iletimi oldu¤unu ve bu iliflkinin oligosinaptik bir iliflki oldu¤unu gös- termifllerdir. Zehr ve Duysens (2004) insanda bu iliflkinin uzak ekstremitelere göre identik ekstre- miteler aras>nda ve kola göre bacaklar aras>nda daha güçlü oldu¤unuda göstermifllerdir. Ayr>ca kol ve bacaklar aras>ndaki interlimb iliflkinin bacaklardaki yürüme faz> (sal>n>m ya da basma faz>) ile ba¤lant>l> oldu¤u da gösterilmifltir (Bal- ter ve Zehr, 2007). Bu gözlemler insanda spinal patern jeneratörün gerek supraspinal gerekse uzak ekstremiteleraras> (plurisegmental) ve seg- mental olarak spinal düzeyde etki alt>nda ifllev gördü¤ünü ortaya koymaktad>r. sa¤lanarak, kronik spinalize hayvanlar>n ad>m- lama hareketleri gösterdi¤i bilinmektedir. An- cak, bu koflullar alt>nda hem postural adaptif mekanizmalar ifllevsel de¤ildir, hem de ad>mla- ma fizyolojik nitelikler göstermemektedir. Bu gözlemler periferik refleks ark> ve sentral (spinal) patern jeneratörün fizyolojik yürümeyi sa¤lama- da yetersiz kald>¤>n> ortaya koymaktad>r. sonra hayvan>n oldukça koordine bir flekilde makinevari bir düzenle diagonal ad>mlama ve bununla birlikte postüral adaptasyon gösterebil- diklerini gözlemlemifllerdir. Bu hayvanlar e¤er yürüme band>n>n h>z> art>r>l>rsa dörtnal (gallop) koflu da yapabilmektedirler. Bu düzeyin 3 mm daha afla¤>dan kesilmesi ise spontan aktivitenin tamamen ortadan kalkmas>na neden olmaktad>r (Wetzel ve Stuart, 1976). Bu gözlem arka hipota- lamik-subtalamik bölgede inici lokomotor dür- tüyü sa¤layan bir nöral sistemin varl>¤>na iflaret etmektedir. Shik ve arkadafllar>ndan oluflan ça- l>flma grubunun yapt>klar> serial çal>flmalarla mamillo-talamik demetin elektriksel uyar>m> ile de yürümenin ortaya ç>kt>¤> görülmüfl ve bu böl- ge "Subtalamik lokomotor alan-SLA" (Subthala- mic locomotor area-SLA) olarak adland>r>lm>flt>r (Armstrong, 1988). Bu alan>n birkaç milimetre daha kaudal kesimine uygulanan elektriksel |