otolog glomus caroticum transplantasyonu, reti-
nal pigment epiteli transplantasyonu yap>lan te-
davilerdendir.
l>flmalar vard>r (Curt ve ark., 2001; Freed,
2003). Yafll> hastalara oranla genç hastalar>n
transplantasyon tedavisinden daha fazla fayda
gördü¤ü bildirilmifltir (Curt ve ark., 2001). Yine
embriyolojik doku transplantasyonu sonras>nda
reaksiyon zaman> ve hareket zaman>n>n de¤er-
lendirildi¤i plasebo kontrollü çift kör bir çal>fl-
mada, yan>t zaman> ve hareket zaman> daha iyi
bulunmufltur (Gordon ve ark., 2004). Ancak 34
hasta üzerinde fetal nigral doku transplantasyo-
nunun yalanc> cerrahi ile karfl>laflt>r>ld>¤> plase-
bo kontrollü çift kör bir baflka çal>flmada hasta-
lar iki y>l boyunca de¤erlendirilmifl, sonuçta cer-
rahi grupta iyileflme görülmezken hastalar>n ya-
r>s>ndan ço¤unda plasebo grubunda görülmeyen
diskinezilerin geliflti¤i ve bu tedavinin faydal> ol-
mad>¤> bildirilmifltir (Olanow ve ark., 2003).
Transplantasyonu takiben diskinezi bildiren
baflka çal>flmalar da vard>r (Curt ve ark., 2001;
Hagell ve ark., 2002; Freed, 2003). Embryonik
mezensefalik dokunun bulunma güçlü¤ü ve fay-
das>n>n belirsizli¤i bu tedavi seçene¤ini tart>fl>l>r
hale getirmifltir (Wang, 2007). Ayr>ca transplan-
te edilen embriyonik dopaminerjik hücrelerin
postmortem de¤erlendirmesinde alfa-sinüklein
pozitif boyanan Lewy cisimcikleri içerdi¤i görül-
mesi hastal>¤>n ilerlemesinin devam etti¤i ve ko-
naktan yeni dokuya geçifl oldu¤u düflüncesini
do¤urmufltur (Kordower, 2008; Li ve ark., 2008).
Buna karfl>n uzun dönemde bu hücrelerin hala
etkinli¤ini korudu¤unu bildiren bir çal>flma da
vard>r (Mendez ve ark., 2008).
olan takiplerde motor skorlarda düzelme sa¤la-
d>¤>, ancak daha sonraki dönemlerde faydas>z
oldu¤u bildirilmifltir (Kompoliti, 2007). Yine ka-
rotis bölgesinden al>nan ve dopaminerjik içeri¤i
zengin olan glomus hücrelerinin otolog trans-
plantasyonunun de¤erlendirildi¤i onüç hastal>k
bir çal>flmada, alt> ay sonra BPHDÖ motor skor-
lar>nda %23'lük bir düzelme sa¤land>¤> bildiril-
mifltir (Mínguez-Castellanos ve ark., 2007). Göz-
den al>nd>ktan sonra in-vitro olarak prolifere
edilen ve intrastriatal olarak otolog transplan-
tasyonu yap>lan retinal pigment hücreleri ile ya-
p>lan bir çal>flmada iki y>ll>k takip süresince
hastalar>n BPHDÖ motor skorlar>nda %33-48'lik
bir iyileflme saptanm>fl, hastalarda "off" dönemi
diskinezileri görülmemifltir (Ming, 2007). Ancak
daha sonra yap>lan ve henüz yay>nlanmayan
kontrollü çift kör bir çal>flmada herhangi bir et-
kinlik gösterilememifltir.
(Trott ve ark., 2003; McRae ve ark., 2003). Cer-
rahi sonras> giyinme ifllevinde bozulma ve dep-
resyon bildiren bir çal>flma vard>r (Tang, 2002).
Transplantasyon seçenekleri ilk dönemlerde ol-
du¤u kadar heyecan yaratmasa da ileride yap>-
lacak ek çal>flmalar bu tedavilerin Parkinson te-
davisi içindeki yerini belirleyecektir.
mizce gerçeklefltirilmiflti (Akbostanc> ve ark.,
2001). Tablo 1'de 2001 öncesi ve sonras> sonuç-
lar karfl>laflt>r>larak konuyla ilgili bilimsel gelifl-
me hakk>nda fikir verilmeye çal>fl>lm>flt>r.
görüflleri, non-randomize kontrollü çal>flmalar, bir ya da daha fazla hastan>n sunuldu¤u seriler etkinli¤ini gösteriyor. D: Prospektif aç>k
çal>flmalar ya da olgu kontrol çal>flmalar>, randomize olmayan kontrollü çal>flmalar ve bir ya da daha fazla hastan>n sunuldu¤u seriler etkisiz
oldu¤unu gösteriyor. E: Randomize kontrollü klinik çal>flmalar ya da prospektif aç>k ve olgu kontrol çal>flmalar> etkisizli¤ini gösteriyor.