yan bir retrospektif çal>flmada, hastalar>n
%2,7'sinde intrakraniyal hemoraji ve %0,8 'inde
motor defisit, %2,1'inde vizüel problemler,
%2,6's>nda konuflma bozukluklar>, %6,2'sinde
de postoperatif konfüzyon tespit edilmifltir (Hi-
guchi, 2003) bu yan etkilerin geliflme olas>l>¤>,
pallidotominin bilateral uyguland>¤> hastalarda
artm>flt>r (Merello, 2001). Sözel ak>c>l>kta bozul-
man>n ise sol tarafa uygulanan cerrahi ile daha
iliflkili oldu¤u görülmektedir (De Bie, 2001;
Carr, 2003).
rin beyin stimulasyonun (STN DBS) etkinli¤i
toplam elli-iki çal>flmada de¤erlendirilen 2310
hasta üzerinde kan>tlanm>flt>r (s>n>f A kan>t).
Subtalamik çekirde¤e uygulanan derin beyin
stimulasyonu 1-5 y>ll>k dönemde BPHDÖ motor
skorlar>nda %28-60'l>k bir iyileflme sa¤lamakta-
d>r (Volkmann ve ark., 2001; Ĝstergaard, 2002,
2006; Romito, 2002; Vingerhoets, 2002; Daniele
ve ark., 2003; Herzog ve ark., 2003; Romito,
2003; Pahwa, 2003; Tröster, 2003; Esselink ve
ark., 2004, 2006; Ford ve ark., 2004; Jaggi,
2004; Schüpbach ve ark., 2005; Visser-Vande-
walle, 2005; Anderson, 2005; Houeto ve ark.,
2006; Fraix ve ark., 2006; Erola, 2006; Gan ve
ark., 2007; Piboolnurak ve ark., 2007; Slowins-
ki, 2007). Tremor, bradikinezi ve rijidite üzerine
olan anlaml> olumlu etkilerinin sebebi "off " dö-
nemlerini %35-83 oran>nda azaltmas>d>r (Ĝster-
gaard, 2002; Vesper, 2002; Liang ve ark., 2006).
Cerrahi sonras>; 1-4 y>ll>k dönemde dopaminer-
jik ilaç al>m>nda %21-79'luk bir azalma sa¤lan-
m>fl, baz> hastalarda dopaminerjik tedavi b>ra-
k>lm>flt>r (Vingerhoets, 2002; Ford ve ark., 2004;
Pahwa, 2004; Liang ve ark., 2006; Erola, 2006;
Gan ve ark., 2007; Piboolnurak ve ark., 2007;
Slowinski, 2007). Stimulasyon sonras> diskinezi
ve motor fluktuasyonlarda %90'lara varan iyilefl-
me gözlenmifl (Ĝstergaard, 2002; Vingerhoets,
2002; Ford ve ark., 2004; Portman, 2006; Slo-
winski, 2007), günlük yaflam aktivitesi ölçe¤in-
de ve yaflam kalitesinde düzelme tespit edilmifl-
tir (Lagrange ve ark., 2002; Romito, 2002; Da-
niele ve ark., 2003; Tröster, 2003; Erola, 2005,
2006; Schüpbach, 2005, 2007a; Fraix ve ark.,
2006; Smeding, 2006; Accolla ve ark., 2007;
Ory-Magne ve ark., 2007; Derost ve ark., 2007;
Slowinski, 2007). Ancak subtalamik çekirdek
stimulasyonunun hastal>¤>n ilerleyifline etkisi
mada bradikinezideki düzelmenin yaflam kalite-
si iyileflmesi ile korele oldu¤u bulunmufltur
(Lyons, 2005). Di¤er semptomlar>n aksine; sub-
talamik stimulasyonun donma üzerine etkisi le-
vodopa tedavisinden daha etkili bulunmam>flt>r
(Davis, 2006; Ferraye ve ark., 2008). STN
DBS'nun yafl ile iliflkisi yap>lan üç çal>flma ile in-
celenmifl, yafl artt>kça cerrahinin yaflam kalitesi
üzerine olan etkisinin azald>¤> ve yafll> (65 ve üs-
tü) hastalarda cerrahiye ba¤l> morbiditelerin da-
ha fazla görüldü¤ü bulunmufltur (Ory-Magne ve
ark., 2007; Derost ve ark., 2007; Vesper, 2007).
Parkinson cerrahisinin erken dönemde faydal>
oldu¤unu kan>tlayan randomize kontrollü bir
çal>flma (Schüpbach ve ark., 2007a) ve subtala-
mik stimulasyon sonras> günlük yaflam aktivite-
leri'nin kad>nlarda daha çok düzeldi¤ini ortaya
koyan bir çal>flma da vard>r (Accolla ve ark.,
2007). Patolojik kumar oynama, cerrahi tedavi
ile düzelmektedir (Ardouin ve ark., 2006), cinsel
ifllevler üzerinde hafif ama olumlu etkisi vard>r
(Castelli ve ark., 2004).
sonucunda, bir y>la kadar olan izlemlerde "off"
ve "on" dönemi motor skorlar>nda ve dopaminer-
jik ilaç gereksinimindeki azalma STN DBS lehi-
ne daha belirgin bulunmufltur (Esselink ve ark.,
2004, 2006). Ancak subtalamik ve pallidal çekir-
dek stimulasyonunu karfl>laflt>ran çal>flmalar
içinde, motor skorlardaki düzelmenin benzer ol-
du¤unu bildiren çal>flmalar da mevcuttur (Volk-
mann ve ark., 2001; Anderson, 2005). Pallidal ve
subtalamik stimulasyon aras>nda ciddi bir fark>n
olmad>¤> ve cerrahi sonras> etkinli¤in preoperatif
levodopa dozuna olan yan>t ile iliflkili oldu¤u ile-
ri sürülmüfltür (Minguez, 2005; Nakamura,
2007).
beyin stimulasyonunun kognitif kötüleflmeye
sebep oldu¤u bildirilmiflse de (Perozzo ve ark.,
2001; Daniele ve ark., 2003; Schüpbach ve ark.,
2005; Aybek, 2007), bu kötüleflmenin ciddi veya
global olmad>¤>n> ortaya koyan çal>flmalar da
mevcuttur (Funkiewiez ve ark., 2004; Witt,
2004; Castelli ve ark., 2006). Kognitif ve motor
sonuçlar aras>nda korelasyon yoktur (Perriol ve
ark., 2006). Ancak cerrahi sonras> sözel ak>c>l>k-
ta belirgin kötüleflme, yap>lan çal>flmalarla sap-
tanm>flt>r (Daniele ve ark., 2003; Funkiewiez ve
ark., 2004; De Gaspari ve ark., 2006; Castelli ve