l>¤>n en önemli davran>fllar>ndan biridir ve pale-
ozoik evreden bu yana evrimleflen canl>larda
gözlenmektedir. Her ne kadar tek hücrelilerde
kemotaksik yer de¤ifltirme biliniyor ise de konu-
muz olan yürüme, kuflkusuz tek hücrelinin ba-
sit yer de¤ifltirmesinden oldukça farkl> bir dav-
ran>flt>r. Yürüme 1000 kadar kas, 200 kadar ke-
mik ve 100 kadar eklemin senkronize davran>fl>
ile gerçekleflmektedir.
yerden bir yere gitmek"tir. Böylesi bir "amaç"l>
davran>fl>n sadece kaslar>n ve iskelet sisteminin
kaba bir etkinli¤i olmamas> gerekir. Bunu iste-
yen bireyin "bilinçli olarak" ve "amac>na uygun
bir flekilde" beden kütlesini "bir yere yönlendir-
mesi" gerekmektedir. Bu da bilince, serebral
kortekse gereksinim duymak demektir. Görülü-
yor ki yürüme, serebral korteksten kol ve ba-
cak/ayak kaslar>na kadar bir dizi organ ve sis-
temin iyi organize edilmifl ve uyumlu ifllevine ge-
reksinim duymaktad>r.
kontrol eden periferik sinirler akla gelen en alt
düzeydeki anatomik yap>lard>r. Daha üst düzey-
de omurilik, beyinsap> retiküler cevheri, vestibü-
ler sistem ve serebellum ile en üst düzeyde kor-
teks yürümede etkin yap>lar olup, bu bölümde
bu yap>lar>n yürümenin düzenlenmesindeki ifl-
levi incelenecektir.
d>r.
li¤e uzan>r. Bu sinir lifleri alfa motor nöron ile
monosinaptik myotatik refleks ark>n>n afferent
kolunu oluflturur. Ancak yürüme esnas>nda ay-
ni ekstremitede agonist ve antagonistik kaslar
senkronize olarak çal>fl>r. Örne¤in bilek fleksör-
leri kas>l>rken ekstensörleri gevflemektedir. Yani
iki myotatik ünit antagonistik olarak çal>flmak
zorundad>r. Yürümede bir de¤il birçok eklem
birlikte etkinlik gösterdi¤inden bu agonist-anta-
gonist iliflki her iki ekstremitedeki tüm eklemler-
de senkronize olarak ve ak>c> bir flekilde sürdü-
rülmelidir. Bu iliflki kontrlateral identik kaslar-
da da agonist-antagonistik olarak iflleyen meka-
nizma ile sürdürülmektedir. Örne¤in sa¤ diz
ekstensörü olan quadriceps kontrakte olurken,
ayni dizin flexörü olan biceps femoris kas> gev-
flemelidir. Öte yandan sol bacakta ise quadri-
ceps gevflemeli ve biceps femoris kas> kontrakte
olmal>d>r. Böylece bir bacak ad>mlaman>n sal>-
n>m faz>n> yaflarken di¤er bacak basma faz>n>
sürdürebilmektedir. Bu iliflki, bir baca¤>n örne-
¤in fleksör kas>ndan gelen afferentlerinin ayni
bacak antagonistik kas> ile birlikte kontrlateral
bacakta fleksör kas>n inhibisyonunu sa¤lamas>
ile düzenlenmektedir (fiekil 1).
kaynaklanan grup Ib lifleri en alt düzeyde affe-
rent iletim organlar> olup, kas tonusu ve aktif
hareketin sa¤lanmas>nda görev al>rlar. fiekil-
1'de görüldü¤ü gibi alfa ve gama efferentleri de
bu refleks ark> tamamlamaktad>r. Bu refleks ark
dik postür için zorunludur, çünkü yürümek için
ayakta durmak, ayakta durmak ve ad>m atmak
için ise kas tonusu ve güç gerekmektedir. Bu ar-
k>n afferent ya da efferent aya¤>nda herhangi bir
lezyon tonus ve güç kayb>na yol açmaktad>r. Af-
ferent koldaki bozukluk (duysal nöropatiler) pre-
Yürüme Bozukluklar>n>n S>n>flamas>