background image
Travmatik Y>rt>klar
Künt veya delici göz yaralanmas> direkt retina delinmesi, kontüzyon veya vitreus çekin-
tisi yoluyla retina y>rt>klar>na neden olabilir. Yaralanma bölgesinde, daha sonra geliflen
fibrosellüler ço¤alma vitreoretinal çekintiye ve bunu takip eden dekolmana neden olabi-
lir. Bak>n>z, Bölüm 13, Travman> Arka Segment Bulgular>.
Künt travma, göz küresine olan do¤rudan kontüzyon yaralanmas> s>ras>nda 2 yolla re-
tina y>rt>klar>na neden olabilir:
1. darbe: travma noktas>na bitiflik
2. karfl>-darbe: travma noktas>n>n karfl>s>
Künt travma, gözü ön-arka çap boyunca çökertir ve ekvator düzleminde genlefltirir. Vit-
reus gövdesinin viskoelastik olmas> nedeniyle, gözün yavafl çökertilmesinin retina üzeri-
ne olumsuz etkisi bulunmaz. Bununla birlikte, gözün h>zl> çökertilmesi vitreus taban>nda,
retina y>rt>klar>na neden olabilen ciddi çekintiye neden olur.
Kontüzyon hasar> genifl, lime, lime ekvator y>rt>klar>na, diyalize veya maküla deli¤ine
neden olabilir. Travmatik y>rt>klar genellikle çok say>da olur ve s>kl>kla alt temporal ve üst
nazal kadranlarda bulunurlar. Büyüklü¤ü 1 ora girintisi (ora serrata bölgesindeki retina-
n>n 2 diflsi ç>k>nt>s> aras>ndaki mesafe) kadar küçük veya 90°'den daha fazla yayg>nl>kta
olabilen diyalizler en s>k görülen hasar tipidir. Diyalizler genellikle vitreus taban>n>n arka
kenar>nda yerleflim gösterirler fakat ön kenarda da bulunabilirler (fiekil 11-1, Bölüm 1).
Vitreus taban>n>n ayr>lmas> diyalizle birliktelik gösterebilir ve kontüzyon için tan>sal de-
¤eri vard>r. Vitreus taban>, alt>ndaki retinada ve pars planan>n pigmentsiz epitelinde her-
hangi bir y>rt>¤a neden olmadan ayr>labildi¤i gibi, genellikle bu yap>lardan biri veya her
ikisi birden bu ayr>lma s>ras>nda y>rt>labilirler.
Vitreus taban>n>n arka kenar>nda, meridyen katlant>lar>n>n arka ucunda veya ekvator-
da oluflabilen atnal> fleklinde y>rt>klar ve kapakç>kl> delikler künt travma nedeniyle oluflan
daha nadir y>rt>k tipleridir (fiekil 11-1, Bölüm 3).
Genç gözlerde travma
Genç hastalardaki göz yaralanmas> di¤er yafl gruplar>ndakine göre daha fazla s>kl>kta ol-
makla birlikte, vitreusun büzüflmesine ba¤l> s>v>-jel ayr>flmas> veya s>v>laflmas> genç has-
talarda henüz gerçekleflmemifl oldu¤u için künt travmay> takiben akut y>rt>kl> retina de-
kolman> nadiren geliflir. Bu nedenle, retina y>rt>klar> veya diyalizlerine ra¤men vitreus re-
tinaya içeriden tampon yapar. Bununla birlikte, bir y>rt>k üzerindeki vitreus zaman için-
de s>v>laflarak, retinan>n dekole olmas>na neden olan s>v>n>n y>rt>ktan geçmesine yol aça-
bilir. Retina dekolman>n>n klinik olarak aç>¤a ç>kmas> oranlar> afla¤>daki gibidir:
· dekolmanlar>n %12'si hemen bulunur
· %30'u 1 ay içinde bulunur
· %50'si 8 ay içinde bulunur
· %80'i 24 ay içinde bulunur
Genç hastalardaki travmatik retina dekolman> s>¤ olabilir ve s>kl>kla çok say>da s>n>r hat-
lar>, retina alt> birikintileri ve retina içi yar>lmas> gibi süre¤enlik bulgular>n> gösterebilir.
278
·
Retina ve Vitreus