background image
8
GUNAIKEIA
VOL 18 Nr 2
2013
Voor de behandeling van diabetes type 1 wordt voorna-
melijk de nadruk gelegd op insulineanalogen, educatie en
zelfcontrole. Dieet en lichaamsbeweging zijn aanvullingen
op deze therapie.
Als preparaten kennen we de basale insuline-analogen zo-
als insuline glargine of insuline detemir. Insuline detemir is
goedgekeurd voor gebruik tijdens zwangerschap. De ken-
merken zijn trage en stabiele absorptie, lange werkings-
duur, weinig fluctuatie in actieprofiel van dag tot dag.
Daarnaast kennen we de maaltijd-gerelateerde analogen
zoals insuline lispro, insuline aspart, insuline glulisine).
Vele centra zijn vertrouwd met een insuline pomp.
Basale-bolus-insulineregimes of insulinepompen zijn
aanbevolen voor optimale glycemiecontrole tijdens de
zwangerschap bij pre-existente diabetes. Snel werkende
insulineanalogen zoals lispro of aspart kunnen betere
postprandiale controle geven.
type 2 diabetes is een complexe aandoening (
Figuur 1). De
verhoogde glycemie ontstaat hier door een samenloop van
genetische factoren, ongezonde levensstijl, omgevings-
factoren en een bètacel die ontoereikend functioneert om
de verhoogde vraag van insuline te beantwoorden. De be-
langrijkste pijlers in het aanpakken van type 2 diabetes is
educatie, dieet en lichaamsbeweging. Daarnaast is er een
bijkomende pijler waar hypoglycemiërende middelen en
zelfcontrole een rol spelen.
Medicamenteus weten we dat insuline veilig is in de zwan-
gerschap. Metformine en sulfonylurea lijken ook veilig te
zijn. Bij de recentere hypoglycemiërende middelen die het
incretine-effect verhogen, bestaat er nog onvoldoende er-
varing in de zwangerschap. Deze worden best gestaakt.
Het gaat over incretinemimetica zoals exenatide, liraglu-
tide en over DPP4-inhibitoren zoals gliptine: sitagliptine,
vildagliptine, saxagliptine, linagliptine.
PCOS (Polycysteus-ovariumsyndroom) is een belang-
rijke metabole aandoening bij vrouwen, met implicaties
op jonge en oudere leeftijd. Deze aandoening heeft een
waaier aan klinische presentaties waar bij de ene insuline-
resistentie en hyperinsulinisme op de voorgrond staan en
bij de andere het hyperandrogenisme (
Tabel 4).
Metformine in combinatie met clomifeencitraat is meest
effectief in ovulatie-inductie. Er dient aandacht besteed
te worden aan de metabole effecten van PCOS zoals de
hogergenoemde hyperinsulinisme, lipidenstoornissen,
gestoorde glucosetolerantie en zwangerschapsdiabe-
tes (
Figuur 2). Metabool syndroom is bij 40-50% van
PCOS-vrouwen aanwezig.
langetermijneffecten van PCOS zijn een verhoogd risico
op metabool syndroom, diabetes type 2, slaapapnoe, niet-
alcoholische steatose hepatitis (NASH), cardiovasculaire
pathologie.
Schildklier(dis)functie &
subfertiliteit / Art
Kris Poppe, Dienst Endocrinologie,
UZ Brussel, VUB
Het schildklierhormoon heeft via
verschillende wegen een wer-
king op de gonadale functie. Er
zijn schildklierhormoon- en tSH-
receptoren aanwezig op ovarieel
oppervlakte-epitheel, in oöcyten
(primordiale, primaire en secondaire follikels), in de
Figuur 1: Type 2 diabetes.
Tabel 4: Genetische en omgevingsfactoren.
Genetische factoren
- Prevalentie van PCOS bij moeders en zussen van vrouwen
met PCOS: 20-40%
- Autosomaal dominant
- Homozygote tweeling: 71% (--) heterozygoot: 38%
- Abnormale lH actie
- Predispositie voor hyperandrogenisme
- Insulineresistentie
Omgevingsfactoren
- Dieet
- Obesitas
Figuur 2: PCOS: changing women's health paradigm.
Ger
iatr
y
Metabolic disease
Reproductive disorders
(young age)
(older age)
Multidisciplinary approaches
· Menstrual disorders
· Pregnancy complications
· Hirsutism
· Quality of life
· Contraception
· Type 2 diabetes
· Sexual health
· Cardiovascular disease
· Infertility
· Cancer risk?
Human Reproduction 2012
Pedia
trics
Der
ma
tology
Gynaec
ology
Endocr
inology
Diabet
ology
Car
diology
Kris Poppe