nefrectomie
8949 (1), EORTC 30957 (2)) hebben
het effect van cytoreductieve nefrecto-
mie bij gemetastaseerde nierkanker on-
derzocht. Beide studies tonen een sig-
nificant overlevingsvoordeel ten gunste
van cytoreductieve nefrectomie aan.
Een gecombineerde analyse toont aan
dat de mediane overleving met cytore-
ductieve nefrectomie ongeveer verdub-
belt (van 7,8 naar 13,6 maanden) (3).
In een kleine subgroep patiënten wordt
zelfs een spontane regressie van de
metastasen gezien na cytoreductieve
nefrectomie. In gemetastaseerde nier-
kanker is cytoreductieve nefrectomie
de eerstelijnsbehandeling. Een uitzon-
dering hierop vormen patiënten met
een slechte algemene conditie, zeer
uitgebreide metastasering en kritische
hersenmetastasen. De hierboven be-
schreven studies dateren uit het tijd-
perk van immunotherapie, maar tot op
te nemen dat cytoreductieve nefrecto-
mie niet nuttig zou zijn in de huidige
context van de nieuwe behandelingen
met targeted agents.
gemetastaseerde nierkanker is al lang
gekend. Resultaten van de Memorial
Sloan Kettering Cancer Center tonen
een vijfjaarsoverleving van 44% na
volledige verwijdering van alle meta-
toont een mediane overleving van
28 maanden na volledige metasta-
sectomie aan, wat zeker niet slecht
is voor een uitgezaaide en doorgaans
agressieve tumor (5). Tot op heden
zijn er geen gerandomiseerde studies
voorhanden die metastasectomie met
systemische therapie onder vorm van
targeted agents vergelijken. Het is
echter wel bekend dat targeted agents
geen complete remissie veroorzaken,
wat volledige metastasectomie wél
kan doen. Daarenboven heeft zelfs
een onvolledige metastasectomie een
potentieel voordeel, aangezien het de
overleving kan verbeteren en het de
lokale pijnsymptomen kan milderen
(6). Leibovich et al. (7) hebben onder-
zoek gedaan naar de overleving van
gemetastaseerde nierkanker na initiële
nefrectomie en kenden een score toe
aan verschillende prognostische facto-
ren: symptomen bij diagnose, botme-
tastasen, levermetastasen, multipele
metastasen, tijdstip van optreden van
metastasen na nefrectomie, complete
metastasectomie,
mornecrose. De belangrijkste negatie-
Indien mogelijk moet steeds overwogen worden om een metastasectomie te laten uitvoeren door
een ervaren orgaanchirurg. Indien lymfekliermetastasering wordt vastgesteld tijdens een radicale
lymfadenectomie voor lymfekliermetastasering na het falen van de primaire therapie van prostaatkanker kan
het opstarten van androgeendeprivatietherapie aanzienlijk uitstellen. Het uitvoeren van een metastasectomie
bij gemetastaseerde nierkanker of lymfeklier-gemetastaseerde prostaatkanker kan geassocieerd zijn met een
gunstige prognose, zelfs zonder systemische therapie.