BÖLÜM 8 Anoftalmik Soket Çeviri: Dr. Bar›fl Kömür Hastan›n yaflam kalitesini artt›rmak, kozmetik görünümünü düzeltmek, di¤er gözün görmesini korumak veya hastan›n yaflam›n› kurtarmak amaçlar›yla bazen gözün veya orbita içeri¤inin ç›kart›lmas› gerekebilir. Gözünü kaybetmesi ile birlikte hastada depresyon veya kendine güveninde azalma olabilir. Hekim anoftalmik cerrahi öncesinde ve sonras›nda, hastaya psikolojik destek sa¤layarak ve güven vererek yard›mc› olabilir. Ameliyat yönteminin belirlenmesi, rehabilitasyon sürecinde yaflanabilecek sorunlar ve beklenen fonksiyonel de¤ifliklikler konular›nda hastayla karfl›l›kl› tart›fl›larak karar verilmesi de yararl› olabilir. Baz› küçük istisnalar d›fl›nda ameliyat sonras› monoküler durumda kalan hasta ev, mesleki ve sportif aktivitelerine eskisi gibi devam etmekte zorluk yaflamaz. Aktivitelerine devam edebilseler de, bu hastalar›n, ameliyat sonras›nda meydana gelen bir miktar derinlik duygusu ve görme alan› kayb›na al›flmalar› için ilk zamanlarda dikkatli olmalar› gerekebilece¤i anlat›lmal›d›r. Bu konu baz› meslekler için s›n›rlama getirilmesini de gerektirebilir. Hekim hastan›n kalan gözünü korumak amac›yla düzenli takiplerini yapmal›d›r. Polikarbonat materyelden üretilmifl güvenlik gözlüklerini daimi gözlük olarak reçetelemek de ek koruma sa¤layabilir. Anoftalmik cerrahi endikasyonlar› çok çeflitli olup bunlara ba¤l› olarak seçilmesi gereken yöntemler bak›m›ndan da farkl› seçenekler mevcuttur. Enükleasyon göz küresinin tamam›n›n di¤er orbital dokular›n korunarak ç›kart›lmas›d›r. Eviserasyon sklera ve göz d›fl› kaslar›n intakt b›rak›larak, göz içeri¤inin (lens, uvea, retina, vitreus ve bazen de kornea) ç›kart›lmas›d›r. Ekzanterasyon orbita dokular›n›n bir k›sm›n›n veya tümünün göz küresi ile birlikte ç›kart›lmas›d›r. Anoftalmik cerrahide kozmetik hedef, anoftalmiye dikkat çekebilecek durumlar›n tümünü en aza indirmektir. Protez için iyi pozisyonun ve hareketin sa¤lanmas›na ek olarak; kozmetik olarak tatminkar bir sonuç için, orbita ve göz kapa¤› simetrisinin sa¤lanmas› da önemlidir. Brady FB. A Singular View: The Art of Seeing With One Eye. 6th ed. Vienna, VA: Michael O. Hughes; 2004. Coday MP, Warmer MA, Jahrling KV, Rupin PA. Acquired monocular vision: functional consequences from the patient’s perspective. Ophthal Plast Reconstr Surg. 2002;18(1):56-63. Enükleasyon Enükleasyon, gözün ve optik sinirin tamam›n›n histolojik incelemesine olanak sa¤lar. Ameliyat sonras›nda, di¤er gözde sempatik oftalmi oluflma riskinin daha az oldu¤una inan›l›r. Göz içi patolojinin bilinmedi¤i veya oküler tümörden flüphelenildi¤i durumlarda enükleasyon tercih edilmedir. 117