Rutsaert wond er naar goede ge-
woonte geen doekjes om. Het is
heerders zijn die aandringen op een an-
dere ziekenhuisfinanciering. Het wordt
voor heel wat instellingen dringend tijd
dat er ingegrepen wordt. De overheids-
subsidies, het Budget Financiële Middel-
en (BFM), zijn onder meer voor de perso-
neelskost ontoereikend en afhoudingen
op de erelonen volstaan niet om dit te
compenseren. Uit de recente MAHA-
studie bleek dat 17 ziekenhuizen in het
rood zitten, met een gezamenlijk tekort
van circa 100 miljoen euro.
Robert Rutsaert: "Sommige beheerders
willen hun financiële problemen weer-
woord bieden door de ereloonmassa aan
te slaan. Dat doen ze onder het mom van
een streven naar betere kwaliteit, mul-
tidisciplinaire samenwerking en het in-
dijken van medische overconsumptie." Een
KCE-studie uit 2010 schetste een `redelijk
positief' beeld. Een all-in-pathologie-
financiering invoeren in België zou mo-
gelijk zijn. "Maar door het vergelijkende
onderzoek van financieringssystemen dat
het KCE recent uitvoerde in vijf landen in
opdracht van minister Onkelinx werd gas
teruggenomen," aldus Rutsaert. "Er blijkt
uit de studie dat een all-in-financiering
invoeren complex is. Bovendien lijkt de
impact op zorgkwaliteit en efficiëntie
sentie dat één enkel budget alle kosten
vergoedt. Robert Rutsaert: "Het gaat
over één prospectieve prijs gebaseerd
op pathologiegroepen (APR-DRG) reke-
ning houdende met severity en sub-
classificaties. In dat ene bedrag zitten
dus het BFM, de honoraria en het bud-
get voor geneesmiddelen, voeding en
materiaal." Dat dit alles beheerd wordt
door de ziekenhuisdirecties, doet dok-
ter Rutsaert nadenken over het feit dat
"vroeger "Alle macht aan de arbeiders
(Amada)" gold, maar dat de all-in finan-
ciering zal leiden tot "Alle macht aan de
beheerders (Amadb)"." Beheerders krij-
gen vrij spel en dat is volgens de ASGB-
manager nefast voor artsen, kwaliteit
en multidisciplinaire samenwerking. "Ik
voorspel dat in een gesloten budget
patiënten onderbehandeld en te vroeg
ontslagen zullen worden. Ziekenhuizen
gaan aan patiëntenselectie doen om-
dat alles in het teken staat van de kost-
prijs.", voegde hij er aan toe.
Er zijn ook enkele onverwachte neven-
effecten. Robert Rutsaert: "Nu al kan men
zich afvragen of alle ziekenhuizen wel goed
beheerd worden. Denk aan de toename
van het aantal consulenten allerhande,
de clustermanagers, het middenkader,
de glossy magazines enzovoort. Is dat al-
lemaal echt nodig? Een all-in financiering
zou er dus niet op beteren."
De vraag is ook of het praktisch haalbaar
is. "Wat gebeurt er met de ambulante
ziekenhuisactiviteiten? Met artsen die
(ook) een privépraktijk hebben? Hoe gaat
men palliatieve zorg of dure innovatieve
geneesmiddelen financieren? Geldt er nog
een programmatie van zware medische
apparatuur?"
Simpel wordt het al evenmin. Het bud-
get zou berekend worden op basis van
355 pathologiegroepen die rekening
houden met `severity-graden', leeftijds-
categorieën en andere elementen.
rentieverblijfsduren op. Dat is niet een-
voudig. Kortom, om het stappenplan
van Onkelinx samen te vatten, citeerde
Rutsaert de Amerikaanse schrijver Dale
Carnegie: "de man die nergens naar-
toe gaat, komt daar over het algemeen
terecht... ".
huidige financieringssysteem "koterij" is.
Op het ASGB-symposium somde hij een
lange lijst aberraties op. "Het enige wat
men echter doet," zegt Rutsaert, "is lineair
besparen. Bijvoorbeeld om de gigantische
variëteit in medische consumptie, die in
sommige disciplines bestaat, tegen te
gaan. Zoals onlangs nog in de cardiologie.
Het gevolg is dat iedereen inlevert, ook
artsen die goed bezig zijn."
Kostenbesparende EBM-ondersteunde aan-
bevelingen bestaan nochtans. Ze worden
echter niet vaak uitgevoerd. Nochtans
kan het loutere bijsturen van de zieken-
huisfinanciering al forse besparingen op-
leveren. "Aanpassingen dringen zich op.
Een financieringswijze moet transparant
zijn, kwaliteit ondersteunen, de spelers in
het veld responsabiliseren en misbruiken
zoveel mogelijk ontraden. Enig "pragma-
tisme" is nodig". "Dit houdt onder meer in
dat het ideologische fetisj `prestatiebeta-
ling' plaats moet kunnen maken voor ge-
mengde financieringsvormen: de presta-
tiebetaling in combinatie met verstandige
forfaitaire betalingen. De financiering is
immers slechts een techniek, een manier
om een doel te bereiken."
Het recht op een `billijk' inkomen dat
loon naar werken garandeert, impliceert
voor Rutsaert een opwaardering van de
intellectuele prestaties. "Dit alles vol-
gens het principe van de subsidiariteit: de
juiste zorg moet op de juiste plaats door
de juiste persoon op het juiste ogenblik
verstrekt worden." Dokter Rutsaert wil
desnoods ook het systeem van de refe-
rentiebedragen uitbreiden en verder werk
maken van een herijking van de nomen-
clatuur.
invoeren is complex.
Bovendien lijkt de impact
op zorgkwaliteit en
efficiëntie onduidelijk te
zijn.
de anomalieën in de financiering van de ziekenhuisdiensten betreffende
intensieve zorg. De ASGB-arts verwees op het symposium naar een
officieel verslag aan de FOD-Volksgezondheid (gedateerd september 1999).
Letterlijk staat daar dat "kleine verschillen een ziekenhuis van het ene deciel
in het andere kunnen doen overgaan. Deze kleine verschillen kunnen op
het vlak van financiering tussen nagenoeg soortgelijke ziekenhuizen grote
variaties teweegbrengen, wat onrechtvaardig is temeer daar het aantal
bezette C-, D- en E-bedden de berekening sterk beïnvloedt."
Daarnaast stelt het verslag onder andere vast dat de financiering geen
rekening houdt met de case-mix die het ziekenhuis behandelt. "Dat effent
eveneens de weg voor mogelijke misbruiken," aldus het document uit 1999.
Anno 2013 is de situatie echter nog steeds ongewijzigd. Rutsaert wees op
vergelijkbare anomalieën in de financiering van de diensten spoedgevallen.
dingen. Wat zal dat worden tijdens een all-in-financiering? We
spreken dan ook niet meer over honoraria-afdrachten. Artsen
zullen bij beheerders mogen bedelen voor een inkomen. Ver-
volgens start het onderlinge gevecht: hoeveel geld krijgt elke
discipline? Dit alles staat haaks op de multidisciplinaire samen-
werking en is bovendien nefast voor de kwaliteit."