Dat geldt a fortiori voor onze ziekenhuizen. Een zieken-
huis dat vandaag niet verbouwt, bestaat morgen niet
wel iets verbouwd, komt er een nieuwe vleugel bij of zet
men zelfs een totaal nieuw ziekenhuis in de steigers. Bij
(ver)bouwen hoort ook verhuizen. Dat vergt al een flinke
dosis stressbestendigheid voor een particulier, wat moet
dan de verhuizing van een compleet ziekenhuis dan niet
teweegbrengen?
spreken. Vorig jaar verhuisde het in iets meer dan één
week tijd 500 patiënten. Daarbij smolt het ook nog twee
campussen samen tot één. "Het kostte ons anderhalf jaar
voorbereiding om ervoor te zorgen dat alles veilig kon
verlopen", aldus Willy Sibiet van het AZ Damiaan. "De
verhuizing werd per dienst georganiseerd. De patiënten
werden door het Rode Kruis opgehaald en vervoerd met
een verpleegkundige en indien nodig een arts aan boord".
Een operatie die een minutieuze voorbereiding vergde
maar uitstekend lukte. Het ziekenhuis werd met zijn kwa-
liteitsproject `verhuis 2012' genomineerd voor de Prijs
Excellentie in Ziekenhuismanagement van het Rode Kruis
en de KU Leuven.
medewerkers wordt bij een ziekenhuisverhuis het uiterste
gevergd. Maar in eerste instantie draait alles vanzelfspre-
kend om de veiligheid van de patiënt. Om die te waarbor-
gen, verkoos het AZ Damiaan om het verhuisproces van
de patiënt eerst in kaart te brengen. Vervolgens inventa-
riseerde het in kleine groepjes met medewerkers uit alle
lagen van de organisatie de `faalwijzen'. Ook de service
naar familie en patiënt werd daarin opgenomen. In een
tweede fase kwam men tot een risicoscore op basis van
drie factoren: ernstgraad, frequentie en detecteerbaar-
heid. Deze methode staat bekend als de Failure Mode and
Effect Analysis (FMEA). Het komt er dan natuurlijk op aan
om die risicograad zo sterk mogelijk te verlagen. Een ver-
huisdraaiboek diende als houvast.
vanzelfsprekend ook oog voor de zorgcontinuïteit. Een
paar dagen voor D-day laste het AZ Damiaan een gefun-
deerde controle en stresstest van toestellen in. Door de
verhuisperiode zo kort mogelijk te houden, wordt ook de
zorgcontinuïteit zoveel mogelijk gegarandeerd.
aal in deze crisisperiode. Het komt erop aan om hierover
zo goed mogelijk intern, maar vooral extern te communi-
ceren. In de eerste plaats via klassieke kanalen zoals re-
gionale pers, maar ook door de nieuwe contactgegevens
te verspreiden (bij bv. 150 bakkers in de buurt). Sociale
media werden mee ingezet om het publiek te informeren.
via een aantal speciaal opgerichte werkgroepen. Artsen
beschikten over een speciaal `verhuisforum' om te com-
municeren. Er werd externe hulp ingeschakeld om deze
artsen en het betrokken personeel zoveel mogelijk arm-
slag te geven zodat ze hun kerntaken naar behoren kon-
den uitvoeren. Het AZ Damiaan dacht initieel aan een
consultant, maar kwam tot het besef dat interne kennis
soneel stond ook paraat. Zij werden zoveel mogelijk in-
geschakeld voor niet-directe patiëntenzorg. Verlofdagen
werden ingetrokken.
vrijwilligers onontbeerlijk en kwam ook het Rode Kruis
helpen. De leden van het Rode Kruis werden sterk betrok-
ken bij de eigenlijke patiëntenverhuis omdat zij natuurlijk
over een pak expertise beschikken voor grote interventies.
De logistieke verhuis werd dan weer grotendeels uitbe-
steed aan gespecialiseerde firma's. Belangrijke criteria
waren de scheiding van patiënten en logistieke flow en
het meedenken over de eigen opdracht heen. De patiën-
tenverhuis verliep langs één centraal punt (administra-
tieve transfer).
De patiënten werden uitgerust met een speciale `verhuis-
kaart' waarop hun belangrijkste gegevens genoteerd ston-
den (gelijkaardig aan de METTAG-kaart, een medische
triagekaart die gebruikt wordt bij rampen). Daarnaast
werden ze onderworpen aan safety-checks. Op de dag van
de verhuis waren diensthoofd en hoofdverpleegkundige
aanwezig op de nieuwe campus. Een senior verpleegkun-
dige coördineerde de activiteit op de oude campus.
een nauwgezette en langdurige voorbe-
reiding. Een blik op de belangrijkste prin-
cipes en de hulp die erbij te pas kwam.
twee jaar geleden verzekerd van een massale mediabelangstelling toen ongeveer 290 patiënten op één
dag van de toenmalige twee locaties naar de nieuwbouw van het ziekenhuis verhuisd moesten worden.
Alles was minutieus voorbereid. De meest kwetsbare patiënten werden al vanaf vijf uur 's morgens
getransporteerd. Iets na vier uur in de namiddag werd de hele operatie afgerond. Niet minder dan zes
verhuiswagens waren daarbij constant bemand, begeleid door een dozijn motoragenten en tientallen
verhuizers.
Hoe dat in de praktijk in zijn werk ging? Bij patiënten op intensieve zorg bleven alle medische appara-
ten gewoon verder functioneren in de verhuiswagens. Een urgentieploeg die was samengesteld uit een
arts, een intensivist en twee verpleegkundigen, reed mee. Zelfs drie baby's die de nacht voordien ter
wereld kwamen op de oude campus, mochten meteen met hun moeder mee de verhuiswagen in.