background image
16.1
Odontojenik Enfeksiyonlar>n Tedavileri
Odontojenik enfeksiyonlar eski ça¤lardan günü-
müze kadar yaln>z a¤>z bofllu¤unun en s>k karfl>la-
fl>lan enfeksiyonu olmay>p, ayn> zamanda insan
vücudunun da en s>k görülen enfeksiyonudur.
Odontojenik enfeksiyonlarda, seyrek görülen an-
cak yaflam> tehdit edebilen komplikasyonlar (ka-
faiçi, retrofaringeal veya plöropnömonik yay>l>m>
veya kan yoluyla kalp kapakç>klar>na ve protetik
materyallere ulafl>m>) nedeni ile dikkatli de¤erlen-
dirme, drenaj>n uygun flekilde sa¤lanmas> ve do¤-
ru antibiyotik tedavisinin uygulanmas> gerekir.
Odontojenik enfeksiyonlar>n tedavisinde klinik
olarak önerilen ve kullan>lan pek çok uygulaman>n
temel prensipleri günümüzde halen geçerlidir. Son
20 y>l içerisinde, enfeksiyon tedavisinde antibiyo-
tiklerin yayg>n olarak kullan>lmas> sonucu ilaç se-
çiminde önemli de¤ifliklikler gündeme gelmifltir.
Bu de¤iflikliklere iki temel nedenle gerek görül-
müfltür. Birincisi odontojenik enfeksiyonlardan gi-
derek artan say>da dirençli mikroorganizmalar>n
sorumlu olmas> (gerçekte bilinçsiz antibiyotik kul-
lan>m>na ba¤l> geliflen bir fenomen), ikincisi ise ge-
nel popülasyonun yan>s>ra ciddi odontojenik en-
feksiyonlar>n geliflebildi¤i a¤>r hastal>klar> veya
bask>lanm>fl ba¤>fl>kl>k sistemi olan hastalar>n ya-
flama yönelik beklentilerinin artmas>d>r. Buna ek
olarak, antibiyotiklerin endikasyonlar>, kontrendi-
kasyonlar>, uygulama yollar>, bakteri duyarl>l>¤>,
farmakolojik özellikleri, ilaç etkileflimleri, yan etki-
leri, fiyatlar> ve hasta uyumluluklar>na göre çeflit,
say> ve özelliklerinde önemli art>fl olmufltur. Gün-
lük uygulamalarda bu etkenler göze al>nd>¤>nda
en etkili antibiyotik rejiminin seçimi her zaman
mümkün olmayabilir. Odontojenik enfeksiyonla-
r>n tedavisinde baz> temel ilkeler ve antibiyotik se-
çimindeki etkenlere yönelik bilgiler afla¤>da anla-
t>lmaktad>r.
16.1.1
Odontojenik Enfeksiyonlar>n Oral Floras>
A¤>z bofllu¤u basit ve tekdüze bir ortam olarak dü-
flünülemez. A¤z>n pek çok bölgesinde karakteristik
mikroorganizmalar görülmesine ra¤men, özellikle
dil, difl yüzeyleri, difleti olu¤u ve tükürük özel mik-
roorganizmalar>n kolonizasyonuna olanak sa¤la-
maktad>r (Tablo 16.1). Say>sal çal>flmalar zorunlu
anaerobik bakterilerin oral floran>n büyük ve
önemli bir k>sm>n> oluflturmakta oldu¤unu göster-
mektedir. Bunlar>n içerisinde Streptococcus, Peptos-
treptococcus, Veillonella, Lactobacillus, Corynebacteri-
um
ve Actinomyces türleri tüm oral floran>n %80'ini
oluflturmaktad>r. Fakültatif aerobik Gram-negatif
rodlar sa¤l>kl> eriflkinlerde s>k görülmese de ciddi
hastal>¤> olan, hastanede yatan ve yafll> olan hasta-
larda daha yayg>n olarak görülebilir. Anatomik et-
kenler d>fl>nda; yafl, beslenme, süt difllerinin sürme-
si, a¤>z bak>m>, sigara kullan>m>, difl çürükleri veya
difleti hastal>klar>, hastaneye yat>fl, antibiyotik kul-
lan>m>, hamilelik gibi etkenler ile genetik ve >rksal
özellikler de oral floran>n yap>s>n> etkileyebilir.
Odontojenik enfeksiyonlar>n ço¤u bakteriyel
plak, dil, tükürük ve difleti olu¤unda yerleflik olan
bakterilerin sonucudur. Difl çürü¤ü oldu¤unda,
Streptococcus mutans bask>n mikroorganizmad>r.
Gingivitis oldu¤unda, Gram-negatif rodlar yayg>n
olup, özellikle Provotella intermedia (önceden Bacte-
riodes intermedius
olarak bilinen) en s>k rastlanan
patojendir. Periodontitiste, anaerobik Gram-negatif
mikroorganizmalar yayg>n olup, Porphyromonas
gingivalis
(önceden bacteriodes gingivalis olarak bili-
nen) en s>k rastlanan patojendir. Püy içerikli odon-
tojenik enfeksiyonlarda (örn;periapikal abse) veya
derin fasiyal boflluklar>n enfeksiyonlar>nda genel-
likle karma flora bask>nd>r; melaninojen ile Bacte-
riodes, Fusobacterium Nucleatum
, ayn> zamanda Pep-
tostreptococcus, Actinomyces
ve Streptococcus türleri
en s>k görülen mikroplard>r. Sonuç olarak, ciddi
genel sa¤l>k sorunlar> olan hastalar d>fl>nda, fakül-
tatif anaerob Gram-negatif basiller ve Staphylococ-
cus aureus
s>k karfl>lafl>lmayan patojenlerdir. Yuka-
Difl Hekimli¤inde
Antibiyotiklerin
Profilaktik ve Tedavi
Amaçl> Kullan>m>
G. Perdikaris, A. Pefanis, E. Giamarellou
Çeviri: Dr. Yakup Üstün
16
Bölüm 16