ağız cerrahisi Page 32

Odontojenik enfeksiyonlar>n nas>l tedavi edilece¤i-
nin anlafl>lmas> için difl hekimi enfeksiyon ve enfla-
masyon patofizyolojisi ile ilgili afla¤>da belirtilen ter-
minolojiyi bilmelidir.

patojenik mikroplar>n hastal>k ortaya

ç>kmaks>z>n vücuda girmesi ile karakterizedir.

Enfeksiyon savunma mekanizmas>n>n tetiklenmesi

ile sonuçlanan mikroplar>n proliferasyonu, enflamas-
yon gösteren bir süreçtir.

Enflamasyon vücudun bir irritana karfl> lokalize

damar ve ba¤ dokusu reaksiyonu olup, eksudadan
zengin proteinlerin ve hücrelerin zenginleflmesi ile
sonuçlan>r. Bu reaksiyon koruyucudur ve çesitli yol-
larla irritan> s>n>rlamay> veya yok etmeyi hedefler-
ken doku onar>m> tetiklenir. Süresine ve fliddetine
ba¤l> olarak enflamasyon akut, subakut ve kronik
olarak ay>rdedilir.

Akut Enflamasyon. H>zl> ilerleme ile karakterize-
dir ve efllik eden tipik belirti ve bulgular vard>r.Ta-
mamen gerilemedi¤inde, subakut veya kronik hale
geçebilir.

Subakut Enflamasyon. Akut ve kronik enflamas-
yon aras>nda geçifl faz> olarak kabul edilir.

Kronik Enflamasyon. Bu süreç uzun bir zaman
çerçevesi içerisinde zay>f bulgularla seyreder ve
özellikle ba¤ dokusu geliflimi ile karakterizedir.

Enflamasyona mikroplar>n yan>s>ra fiziksel ve

kimyasal faktörler, >s> ve radyasyonda neden olabi-
lir.

n tipi ve lokalizasyon ne olursa olsun enf-

lamasyonda klinik tablo tipiktir ve flu klinik belirti
ve bulgularla karakterizedir: rubor (k>zar>kl>k), color
(s>cakl>k), tumor (flifllik veya ödem), dolor (a¤r>) ve
functio laesa (fonksiyon kayb>).

Enflamasyonun do¤al süreci çesitli fazlarda gö-

rülür. Bafllang>çta eksuda ile birlikte görülen vaskü-
ler reaksiyonlar (seröz faz) ve izleyerek hücresel fak-

törlerin tetiklenmesi (eksudatif veya hücresel faz).
Sonuçta enflamasyon çözülür ve harabolan dokula-
r>n onar>m> gerçekleflir. Di¤er yandan, kronik enfla-
masyon yenilenme ve iyileflme faktörleri ile karakte-
rizedir. Bu nedenle akut enflamasyon eksudatif iken
kronik enflamasyon produktif (eksudatif ve repara-
tif)'tir.

Enflamasyonun bu iki tipinin anlafl>lmas> tedavi-

si için önemlidir.

Seröz Faz. Bu süreç yaklafl>k 36 saat sürer ve lokal
enflamatuar ödem, hiperemi, s>cakl>k ile birlikte >s>
art>fl> ve a¤r> ile karakterizedir. Bu aflamada protein-
leri ve seyrek olarak polimorfnüklear lokositleri içe-
ren eksuda gözlenir.

Hücresel Faz. Seröz faz>n ilerlemesidir. Polimorf-
nüklear lökositlerin, özellikle püy formasyonuna ön-
cülük eden notrofil granülositlerin mas>f akümülas-
yonu ile karakterizedir. E¤er püy yeni geliflen bir
bofllu¤un içerisinde oluflur ise abse ad>n> al>r. E¤er
var olan bir bofllu¤un, örn. maksiller sinüs içerisinde
oluflur ise empiyem ad>n> al>r.

Reparatif Faz. Enflamasyon s>ras>nda reparatif fe-
nomen inokülasyon ile birlikte bafllar. Enflamasyo-
nun reparatif mekanizmas> ile akut enflamatuar re-
aksiyon ortadan kalkar ve bunu harap olan dokula-
r>n onar>m> izler. Onar>m sonradan fibroz ba¤ doku-
suna dönüflecek ve bölgenin normale dönmesini
sa¤layacak olan granülasyon dokusunun geliflimi ile
sonlan>r.

9.1

Orofasiyal Bölgenin Enfeksiyonlar>

Orofasiyal bölgede görülen enfeksiyonlar>n büyük
ço¤unlu¤u (örn., %90-95) odontojenik orijinlidir.
Bunlar>n yaklafl>k %70'i periapikal enflamasyondur,

Odontojenik
Enfeksiyonlar

F. D. Fragiskos

Çeviri: Dr. Ferda Taflar

9

Bölüm 9