background image
Trinukleotit tekrarlar>n>n mayotik instabilitesi ne anlama gelir?
Trinukleotit tekrarlar> genomda oldukça s>k ortaya ç>kar. Ço¤u trinukleotit tekrarlar>n>n miktar> ebeveyn-
den çocu¤a stabil olarak geçer, ancak mayozis s>ras>nda (mayozis sperm ve yumurta oluflmas> s>ras>nda olur)
trinükleotit tekrarlar>n>n miktar> artabilir veya azalabilir. Örne¤in Huntington hastal>¤>nda s>n>rda CAG tek-
rar> (n = 36) sahibi olan bir baba çocuklar>na, bu gende Huntington hastal>¤>na sebep olmas> beklenen da-
ha genifl CAG tekrar> geçirebilir (örne¤in n = 44).
Trinukleotit tekrar art>fl>na ba¤l> 10 hastal>k ad> söyleyiniz. Bu birbirinden farkl> hastal>klarda
ortak olan nedir?
1. Trinukleotit tekrar art>fl>na ba¤l> bozukluklar Frajil X sendromu, miyotonik distrofi, Huntington hastal>-
¤>, dentatarubralpallilusiyan atrofi (DRPLA), spinoserebellar ataksi tipleri (SCA) I,II, III (Machado-Joseph
hastal>¤>), IV ve VI, Kennedy sendromu (X'e ba¤l> spinobulber muskuler atrofi), ve Friedreich ataksi.
2. Trinukleotit tekrar art>fl>na ba¤l> bozukluklar genellikle genetik antisipasyon gösterir.
3. Hareket bozukluklar>.
Do¤ru/Yanl>fl: Parkinson hastal>¤> riski, birinci dereceden akrabalar>nda Parkinson hastal>¤> olan
bireylerde anlaml> derecede artar.
Yanl>fl. Her ne kadar baz> çal>flmalar Parkinson hastal>¤> s>kl>¤>n>n Parkinson hastal>¤> olan bireylerin akra-
balar>nda artt>¤>n> göstermiflse de, bu bilgi Parkinson hastal>¤>n>n geliflmesinde kal>t>m>n (e¤er varsa da) sa-
dece küçük bir rol oynad>¤>, daha genifl hasta gruplar>nda Familyal Parkinson hastal>¤> olan baz> akrabala-
r>n ortaya ç>kmas> ile de uyumludur. Parkinson hastal>¤> olup olas> familyal Parkinson hastal>¤> olan aileler-
den gelmeyen bireylerde, akrabalar>nda Parkinson hastal>¤> olma riski düflüktür.
Erken bafllang>çl> familyal Parkinson hastal>¤>n>n moleküler temellerini tarif ediniz.
`Alpha-synuclein' geni mutasyonlar> erken bafllang>çl> otozomal dominant Parkinson hastal>¤> olan aralar>n-
da akrabal>k bulunmayan çeflitli ailelerde tan>mlanm>flt>r.
8 yafl>ndaki k>z çocukta progresif yürüme güçlü¤ü vard>r. Dopaya cevap veren distoninin klinik
ve genetik özelliklerini tan>mlay>n>z.
Dopaya cevap veren distoni genellikle inkomplet genetik penetrans gösteren otozomal dominant bir bozuk-
luk olarak kal>tlan>r. Hastal>k kad>nlarda daha s>kt>r. Çocukluk ça¤>nda (ortalama 7 yafl) bafllar, vakalar
ayaklar>nda bafllay>p bacaklar>n> ve üst ekstremitelerini tutan progresif distoni gösterirler. Dopaya cevap ve-
ren distoni genellikle gün içinde önemli dalgalanmalar gösterir: bulgular sabahlar> çok daha hafiftir ve gün
içinde fliddeti artar. Dopaya cevap veren distoni düflük doz levodopa, karbidopa replasman tedavisine çok
duyarl>d>r. Parkinson hastal>¤>ndan farkl> olarak levadopa, karbidopan>n terapötik etkinli¤i tolerans veya
ilaç rezistans> geliflmeden sürekli devam eder. Otozomal dominant dopaya cevap veren distoni, GTP-siklo-
hidrolaz genindeki mutasyonlara ba¤l>d>r. Daha az olarak dopaya cevap veren distoni trozin hidroksilaz gen
mutasyonuna ba¤l> otozomal resesif bozukluk olarak da kal>tlanabilir.
20 yafl>nda üniversite ö¤rencisinin a¤>r depresyonu vard>r. Nöroleptik ilaçlar reçete edildikten
sonra bradikinezi ve distoni dikkati çekmifltir. Wilson hastal>¤>n>n en s>k görülen bafllang>ç bulgula-
r> nelerdir?
Wilson hastal>¤>n>n en s>k görülen bulgular> dizartri ve bradiknezidir.
Wilson hastal>¤>n>n tan>s>nda alt>n standart olan tan>sal testler nelerdir?
NÖROLOJ< SINAVLARA HAZIRLIK KAYNA/I-BOARD REVIEW
278