Genetik "imprinting" terimini tan>mlay>n>z; 3 örnek veriniz.
Genetik "imprinting" hastal>¤> geçiren ebeveynin cinsiyetine ba¤l> olarak fenotipik varyasyona karfl>l>k gelir.
Genetik "imprinting" örnekleri Prader-Willi ve Angelman Sendromu; Huntington hastal>¤> ve myotonik dis-
trofidir.
1. Proksimal 15q delesyonlar>n> annelerinden kal>tlayan vakalar genellikle Angelman fenotipi gösterirler.
2. Proksimal kromozom 15q delesyonlar>n> babalar>ndan kal>tlayan vakalar genellikle Prader-Willi fenoti-
pi gösterirler.
3. Genetik "imprinting" için di¤er örnekler infantil myotonik distrofi (genellikle anneden kal>tlan>r) ve Ju-
venil Huntington hastal>¤>d>r (genellikle babadan kal>tlan>r).
Genetik antisipasyonu tan>mlay>n>z.
Genetik antisipasyon yeni nesillerde semptomlar>n daha erken yafllarda bafllamas> ve semptomlar>n daha a¤>r
seyretmesi anlam>na gelir.
Genetik penetrans> tan>mlay>n>z. k görülen iki otozomal
dominant bozukluk örne¤i veriniz.
1. Genetik penetrans: Belli bir gen mutasyonunu kal>t>msal olarak alm>fl olan bireylerin bu gen mutasyonu-
na ait klinik bulgular> hangi s>kl>kla gösterdikleridir. Mutant geni alan bireylerin hepsi semptomlar> gös-
teriyorsa genetik penetrans tamd>r (%100). Mutant geni alm>fl bireylerin baz>lar> etkilenmemifl ise gene-
tik penetrans inkomplettir (%70). Genetik penetrans tipik olarak yafla ba¤>ml>d>r: Bireyler genellikle bel-
li bir yafl>n alt>nda asemptomatiktir.
2. Charcot-Marie-Tooth tip 1 (otozomal dominant herediter motor sensöri nöropati tip I) ve otozomal do-
minant torsiyon distonisi inkomplet genetik penetrans ile karakterizedir. Bu bozukluklarda ve inkomp-
let genetik penetrans ile karakterize di¤er bozukluklarda, hastal>k etkilenmemifl bireylerden geçirilmifl
olabilir.
Genetik heterojeniteyi tan>mlay>n>z.
1. Genetik heterojenite, allelik olmayan (farkl> lokuslarda bulunan) genlerin mutasyonu sonucunda belli
bir klinik sendromun ortaya ç>kmas>d>r.
2. Klinik olarak benzer sendromlar olan otozomal dominant spinoserebellar ataksi (SCA) en az 8 farkl> gen-
deki mutasyonlara ba¤l> olarak ortaya ç>kabilir. Ayn> flekilde Charcot-Marie-Tooth tip I en az 3 farkl> gen-
deki mutasyonlara ba¤l> ortaya ç>kabilir.
Trinukleotit tekrarlar> nedir?
Trinukleotit tekrarlar>, sitozin-adenin-guanin, CAG veya sitozin-adenin-guanin, CTG gibi üçlü nükleotit
bazlar>d>r; CAG-CAG-CAG-CAG gibi uzun seriler fleklinde tekrarlar, s>kl>kla k>salt>larak yaz>l>r (CAG30).
Trinükleotit tekrar ekspansiyonlar> (trinükleotit tekrarlar>n>n say>s>nda art>fl) insersiyonel mutasyonun bir
tipidir ve birçok kal>tsal nörolojik bozuklu¤a neden oldu¤u bilinir.
277
NÖROGENET
John K. Fink, M.D.
Peter Hedera, M.D.
Çeviri: Dr. Dilek Yaln>zo¤lu