Economische Samenwerking en Ont-
wikkeling (OESO) een rapport over
Eind januari werd de studie voorgesteld op
een symposium georganiseerd door het Riziv.
Hoewel de algemene teneur vrij positief is
voor ons land, is de OESO toch kritisch over
de geestelijke gezondheidzorg.
trische ziekenhuisbedden in ons land. Weliswaar
heeft er een diepgaande hervorming plaats via
artikel 107, de `vermaatschappelijking' van de
zorg gekoppeld aan de afbouw van het aantal
ziekenhuisbedden maar dat is (nog) niet
zichtbaar in de OESO-statistieken. Die hebben
betrekking op de jaren 2009-2010. Toen, maar
ook nu nog, was/is ons land beddenkampioen.
Met 185 psychiatrische bedden per 100.000
inwoners moesten we in 2010 alleen Japan laten
voorgaan. Positief is natuurlijk wel dat iedereen
het erover eens is dat hieraan moet gewerkt
worden. Alleen vindt de OESO dat de hervormin-
gen nogal traag op gang komen.
De internationale organisatie formuleert een
aantal aanbevelingen. Zo stelt ze voor om de
titel van psychotherapeut wettelijk te bescher-
men. Dat komt de zorgkwaliteit ten goede en
maakt de geestelijke gezondheidszorg beter
toegankelijk, zo luidt het. Bovendien vergemak-
kelijkt het de terugbetaling van de prestaties
zodat er meer patiënten behandeld worden.
Een verdere investering in samenwerking en
de uitbouw van zorgnetwerken is noodzake-
lijk. Bijvoorbeeld tussen hospitalen en centra
voor geestelijke gezondheidszorg. Tegelijker-
tijd dringt een verdere afbouw van het aantal
ziekenhuisbedden zich op. Het moet gemak-
kelijker worden om patiënten naar gespecia-
liseerde zorg te verwijzen. Opmerkelijk is nog
dat de OESO pleit voor de introductie van
telefonische contactpunten waar huisartsen
terecht kunnen voor advies over (de behan-
deling van) mentale gezondheidsproblemen.
heid van de bevolking steeds meer proble-
men op voor de arbeidsmarkt en de sociale
politiek. België is daarop geen uitzondering:
een derde van het stijgend aantal aanvragen
voor invaliditeitsuitkeringen is nu al op basis
van geestelijke problemen. Een derde van de
werkzoekenden in ons land heeft psychische
moeilijkheden en de tewerkstellingsgraad van
mensen met mentale problemen ligt maar
liefst 15% lager. De werkloosheidsgraad is
een tiende hoger. Wie wel werkt, is twee tot
is minder productief. Dit alles heeft uiteraard
zijn prijs. Volgens de OESO kosten geestelijke
gezondheidsproblemen ons land 3,4% van
het Bruto Binnenlands Product.
In principe beschikken we nochtans over een
"veelbelovende structuur" om de uitdagingen
op gebied van geestelijke gezondheid en werk
grootschalige structurele hervorming is over-
bodig op voorwaarde dat de bestaande wet-
geving beter wordt toegepast. Tevens is meer
samenwerking nodig tussen de verschillende
instellingen.
plex en de nadruk ligt te fel op de ziekenhuiszorg en op zware men-
tale stoornissen. De eerste, tweede en derde lijn werken te weinig
samen en er zijn vaak lange wachtlijsten. Tegelijk worden patiënten
vaak niet of verkeerd behandeld.
Emconcor 10 mg fi lmomhulde tabletten. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SA-
MENSTELLING: Emconcor Mitis 5 mg: elke tablet bevat 5 mg bisoprololfumaraat. Em-
concor 10 mg: elke tablet bevat 10 mg bisoprololfumaraat. FARMACEUTISCHE VORM
EN INHOUD VAN DE VERPAKKING: Filmomhulde tablet. Uiterlijk: Emconcor Mitis 5
mg: geelachtig witte, hartvormige fi lmomhulde tabletten met breukgleuf. Emconcor
10 mg: bleek oranje-licht oranje, hartvormige fi lmomhulde tabletten met breukgleuf.
THERAPEUTISCHE INDICATIES: · Hoge bloeddruk (hypertensie) · Angina pectoris
(alleen als basisbehandeling, niet bij een aanval van angina pectoris) · Hyperkine-
tisch hartsyndroom · Behandeling van stabiel chronisch hartfalen met verminderde
systolische linkerventrikelfunctie als aanvulling op ACE-remmers en diuretica en optio-
neel hartglycosiden. DOSERING EN WIJZE VAN TOEDIENING: Dosering: Behandeling
van hypertensie of angina pectoris.Volwassenen: Voor beide indicaties is de dosering
5 mg bisoprololfumaraat eenmaal daags. Zo nodig kan de dosis verhoogd worden
tot 10 mg bisoprololfumaraat eenmaal daags. De maximale aanbevolen dosis is 20
mg eenmaal daags. In alle gevallen wordt de dosering individueel aangepast, vooral
naar polsslag en therapeutisch succes. Behandeling van hyperkinetisch hartsyndroom:
In de meeste gevallen zal 5 mg Emconcor per dag volstaan. De ß-blokkade wordt
gecontroleerd door meting van de pols bij inspanning. Net als met alle ß-blokkers (en
vooral bij angina pectoris) is het gevaarlijk om de behandeling plotseling te stoppen
(risico van ernstige angina pectoris, asystolie en plotse dood). Behandeling van stabiel
chronisch hartfalen: De standaardbehandeling van chronisch hartfalen bestaat uit een
ACE-remmer (of een angiotensine-receptorblokker in geval van intolerantie voor ACE-
remmers), een bètablokker, diuretica, en zo nodig hartglycosiden. Patiënten moeten
stabiel zijn (zonder acuut falen) wanneer de bisoprololbehandeling wordt ingezet.
Het is aanbevolen dat de behandelende
arts ervaring heeft in de behandeling
van chronisch hartfalen. Voorbijgaande
verergering van hartfalen, hypotensie of
bradycardie kunnen optreden tijdens de
titratieperiode en daarna. Titratiefase: De
behandeling van stabiel chronisch hartfa-
len met bisoprolol vereist een titratiefase.
De behandeling met bisoprolol moet
gestart worden met een geleidelijke opti-
tratie in de volgende stappen: - 1,25 mg
eenmaal daags gedurende 1 week, en als
dit goed verdragen wordt, verhogen tot
- 2,5 mg eenmaal daags gedurende 1
week, en als dit goed verdragen wordt,
verhogen tot - 3,75 mg eenmaal daags
gedurende 1 week, en als dit goed ver-
dragen wordt, verhogen tot - 5 mg een-
maal daags gedurende 4 weken, en als
dit goed verdragen wordt, verhogen tot
- 7,5 mg eenmaal daags gedurende 4
weken, en als dit goed verdragen wordt,
verhogen tot - 10 mg eenmaal daags
voor de onderhoudstherapie. De maxi-
male aanbevolen dosis is 10 mg een-
maal daags. Nauwlettend toezicht op de
vitale parameters (hartslag, bloeddruk)
en symptomen van verergerend hartfa-
len is aanbevolen tijdens de titratiefase.
Symptomen kunnen al optreden binnen
de eerste dag na het begin van de the-
rapie. Aanpassing van de behandeling:
Als de maximale aanbevolen dosis niet goed verdragen wordt, kan een geleidelijke
dosisverlaging overwogen worden. In geval van voorbijgaande verergering van hartfa-
len, hypotensie of bradycardie, is een herziening van de dosering van de gelijktijdige
medicatie aanbevolen. Het kan ook noodzakelijk zijn om de bisoprololdosis tijdelijk
te verlagen of stopzetting te overwegen. Herinvoering en/of optitratie van bisoprolol
moet altijd overwogen worden wanneer de patiënt opnieuw stabiel is. Als stopzetting
wordt overwogen, is een geleidelijke dosisverlaging aanbevolen, aangezien plotse ont-
houding kan leiden tot een acute verergering van de toestand van de patiënt. Duur
van de behandeling: De behandeling met bisoprolol is over het algemeen van lange
duur. De behandeling met bisoprolol mag niet plotseling gestopt worden, aangezien
dit kan leiden tot een voorbijgaande verergering van de toestand. Vooral bij patiënten
met ischemische hartaandoening mag de behandeling niet plotseling gestopt worden.
Een geleidelijke dosisverlaging is aanbevolen. Nier- of leverstoornissen: Hypertensie of
angina pectoris. Bij patiënten met lichte tot matige lever- of nierfunctiestoornissen is
er normaal geen doseringsaanpassing vereist. Bij patiënten met
ernstig nierfalen (creatinineklaring <20 ml/
min) en bij patiënten
aanbevolen om de dagelijkse dosis van 10
mg bisoprololfumaraat niet te overschrij-
den. Ervaring met het gebruik van biso-
prolol bij nierdialysepatiënten is beperkt;
er zijn echter geen aanwijzingen dat het
doseringsschema veranderd moet worden.
Stabiel chronisch hartfalen. Er is geen informatie over de farmacokinetiek van biso-
prolol bij patiënten met chronisch hartfalen en met verstoorde lever- of nierfunctie.
Optitratie van de dosis moet daarom bij deze populatie extra voorzichtig uitgevoerd
worden. Bejaarden: De dosis hoeft niet aangepast te worden. Pediatrische patiën-
ten: Er is geen pediatrische ervaring met bisoprolol , daarom kan het gebruik niet
aanbevolen worden bij pediatrische patiënten. Wijze van toediening: De bisopro-
loltabletten moeten `s morgens ingenomen worden en dit mag gebeuren met voed-
sel. Ze moeten doorgeslikt worden met vloeistof en mogen niet gekauwd worden.
CONTRA-INDICATIES: Bisoprolol is tegenaangewezen voor patiënten met · acuut hart-
falen of tijdens episodes van hartdecompensatie die I.V. inotrope therapie vereisen,
· cardiogene shock, · tweede- of derdegraads AV-blok (zonder pacemaker), · sick-
sinussyndroom, · sinoatriaal blok, · symptomatische bradycardie, · symptomatische
hypotensie, · ernstige bronchiale astma of ernstig chronisch obstructief longlijden,
· ernstige vormen van perifere arteriële occlusieve aandoening of ernstige vormen
van syndroom van Raynaud, · onbehandeld feochromocytoom, · metabole acidose.
Emconcor is contra-geïndiceerd bij patiënten met overgevoeligheid voor bisoprolol of
voor één van de hulpstoffen. BIJWERKINGEN: De volgende defi nities gelden voor de
frequentieterminologie die hierna wordt gebruikt. Zeer Vaak ( 1/10), Vaak ( 1/100,
den ( 1/10.000, < 1/1.000), Zeer zel-
den (< 1/10.000). Onderzoeken: Zelden:
stijging in triglyceridespiegel, stijging in
leverenzymconcentraties (ALAT, ASAT).
Hartaandoeningen: Zeer vaak: bradycar-
die (bij patiënten met chronisch hartfa-
len). Vaak: verergering van hartfalen (bij
patiënten met chronisch hartfalen). Soms:
AV-geleidingsstoornissen, verergering van
bestaand hartfalen (bij patiënten met hy-
pertensie of angina pectoris); bradycardie
(bij patiënten met hypertensie of angina
pectoris).
syncope. Oogaandoeningen: Zelden: ver-
minderde traanproductie (rekening mee
te houden als de patiënt contactlenzen
gebruikt) Zeer zelden: conjunctivitis.
Evenwichtsorgaan- en ooraandoeningen:
zelden:gehoorstoornissen.
maandoeningen: Soms: bronchospasme
bij patiënten met bronchiale astma of
een voorgeschiedenis van obstructieve
luchtwegaandoening Zelden: allergische
rhinitis. Maagdarmstelselaandoeningen:
Vaak: gastro-intestinale klachten zoals
misselijkheid, braken, diarree, constipa-
tie. Huid- en onderhuidaandoeningen:
Zelden: overgevoeligheidsreacties zoals
jeuk, roodheid, uitslag Zeer zelden: alope-
induceren. Skeletspierstelsel- en bindweefselaandoeningen: Soms: spierverzwakking,
spierkrampen. Bloedvataandoeningen: Vaak: gevoel van koude of gevoelloosheid in
de extremiteiten, hypotensie vooral bij patiënten met hartfalen. Algemene aandoe-
ningen: Vaak: asthenie (bij patiënten met chronisch hartfalen), vermoeidheid* Soms:
asthenie (bij patiënten met hypertensie of angina pectoris) Lever- en galaandoeningen:
Zelden: hepatitis. Voortplantingsstelsel- en borstaandoeningen: Zelden: potentiestoor-
nissen. Psychische stoornissen: Soms: depressie, slaapstoornissen Zelden: nachtmer-
ries, hallucinaties * Deze symptomen treden vooral op in het begin van de therapie
van hypertensie of angina pectoris. Ze zijn over het algemeen licht van aard en verdwij-
nen gewoonlijk binnen 1-2 weken. HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE
HANDEL BRENGEN: Merck n.v./s.a., Brusselsesteenweg 288, B-3090 Overijse. REGIS-
TRATIENUMMERS: Emconcor 10 : BE138363 Emconcor mitis 5 : BE155346 AFLEVE-
RING: Op medisch voorschrift DATUM VAN HERZIENING VAN DE TEKST : Emconcor