kiezen zorgverstrekkers ervoor dodelijke stof-
fen toe te dienen die het overlijden versnellen
of veroorzaken. Die werkelijkheid, die reeds bij
de hoorzittingen van 2001 duidelijk was, wordt
vandaag niet in twijfel getrokken." Zich base-
rend op meerdere wetenschappelijke studies
(1) over dit onderwerp, wijst de politicus er
humaan standpunt, artsen (en klaarblijkelijk
in bepaalde gevallen ook verpleegkundigen)
levensbeëindigende beslissingen nemen voor
minderjarige patiënten of eraan meewerken".
"Levenseindebeslissing is een daad van mense-
lijkheid, die in laatste instantie wordt gesteld.
Waarom zou men, vanuit dat gezichtspunt
verlichting ontzeggen?", vraagt Philippe
Mahoux zich af. "Dezelfde gedachtegang leid-
de tot de huidige wet. Hoe kan de wetgever de
realiteit negeren wanneer de praktijk duidelijk
is (ook al gaat het gelukkig om enkele zeldza-
me gevallen) en geaccepteerd wordt door een
grote meerderheid binnen de maatschappij?
soms in teamverband, de wetsovertreding laten
beheren? Is het nodig dat de arts die accepteert
om euthanasie uit te voeren, voor het gerecht
enkel de noodtoestand kan laten gelden? Is
het dus nodig dat het medische korps op eigen
houtje het kader voor zijn ultieme interventie
uitbouwt? Moet de onmogelijkheid van een
ging van het ontbreken van een strafrechtelijk
kader blijven bestaan?"
De auteur van het wetsvoorstel stelt bijgevolg
voor om een wettelijk kader vast te leggen,
waardoor euthanasie bij minderjarigen in
bepaalde gevallen mogelijk wordt. De min-
derjarige moet wilsbekwaam zijn en de vraag,
gesteld binnen de wettelijke voorwaarden,
moet bevestigd worden door de wettelijke
De evaluatie van de wilsbekwaamheid moet
door een kinder- of jeugdpsychiater (of door
een specialist met een vergelijkbare expertise)
vastgesteld worden. Hij verklaart in een attest
dat de minderjarige op een redelijke manier
de gevolgen van zijn vraag kan inschatten.
te leggen, waardoor euthanasie bij minderjarigen in be-
paalde gevallen mogelijk wordt. De minderjarige moet
wilsbekwaam zijn en de vraag, gesteld binnen de wettelijke
voorwaarden, moet bevestigd worden door de wettelijke
vertegenwoordigers van de minderjarige.
twintig jaar geleden met
abortus vergt dit een
mentaliteitswijziging.
Voor euthanasie zal er ook
stilaan een goede medische
praktijk groeien. Een hele
wetgeving uitwerken voor
enkele casussen is immers
niet zinvol."
bekwaam zijn om een weloverwogen wil te uiten. Momenteel is de wet dus niet
van toepassing bij degeneratieve mentale aandoeningen. Niettemin voorziet de
wet dat de wilsverklaring geldig is wanneer de patiënt zijn wil niet meer kan uiten
en de arts vaststelt dat hij lijdt aan een ernstige en ongeneeslijke, door ongeval of
ziekte veroorzaakte aandoening, hij niet meer bij bewustzijn is en die toestand vol-
gens de stand van de wetenschap onomkeerbaar is. Twee voorwaarden die het de-
bat openen over de toepassing van euthanasie bij situaties van progressieve men-
tale degeneratie. Daarom stelt Philippe Mahoux voor in de Senaat een debat te
organiseren om na te gaan of de neurowetenschappen de verschillende stadia van
degeneratie duidelijk kunnen onderscheiden. Deze discussie maakt het mogelijk de
meest recente wetenschappelijke kennis te toetsen aan het huidige standpunt van
juristen en ethici.
verklaring. Net zoals de PS wil de
N-VA de vijfjaarlijkse herbevestiging
De wilsverklaring moet levenslang gelden,"
aldus Sleurs. "Wel willen we dat de gemeente
de patiënt alle tien jaar aan het bestaan ervan
herinnert. Indien deze hierop niet reageert dan
blijft alles zoals het was."
gegevens te garanderen, is er een centrale
databank nodig. Veel belang hecht Elke Sleurs
daarbij aan een goede gegevensinzameling.
Daarom wil ze met een ander wetsvoorstel
artsen responsabiliseren voor de aangifte-
plicht door de invoering van een administra-
tieve boete van 125 euro.
ding van euthanasie bij dementerenden en
kinderen en over hulp bij zelfdoding. "Voor
dementerenden zijn we geen voorstander van
uitbreiding," dixit Sleurs. "Een verzoek tot
euthanasie is nu niet mogelijk aangezien een
dementerende dit niet helder, vrijwillig en
afgaande wilsverklaring dan is het onduidelijk
op welk moment de euthanasie zou moeten
gebeuren. Wanneer is er sprake van een vege-
tatieve toestand? Wie beslist? Neurologisch is
dat niet duidelijk en dus willen we momenteel
niets veranderen."
Voor kinderen wil Sleurs het onderscheid
tussen ontvoogde en niet-ontvoogde min-
derjarigen afschaffen. "Mentale leeftijd is
belangrijker dan kalenderleeftijd. In geval van
aanhoudend ondraaglijk fysiek lijden moet
euthanasie mogelijk zijn op verzoek van de
wilsbekwame minderjarige. De arts die de eu-
thanasie uitvoert, dient wel steeds een kinder-
arts te raadplegen en de arts gespecialiseerd
in de pathologie die het lijden veroorzaakt (bv.
een kinderoncoloog). Steeds dienen de ouders
of de personen die instaan voor de opvoeding
bij het beslissingsproces betrokken worden,"
aldus Sleurs.
verplichten dit binnen de zeven dagen aan de
patiënt mee te delen. Binnen de vier dagen
zou de arts verplicht worden om door te
het principe maar stelt dat "een dokter met
gewetensbezwaren tegen euthanasie evenzeer
bezwaren heeft tegen doorverwijzing. Dat ver-
plichten gaat in tegen de rechten van de mens.
Komt het hierover tot een proces voor het
Europees Hof dan wordt dit allicht verloren."
Patiënten goed informeren zal meer zoden
aan de dijk zetten, verwacht de Gentse
gynaecologe. "Artikel 2 van de wet op de
patiëntenrechten stelt dat patiënten recht
hebben op een goede stervensbegeleiding.
Ook een arts met gewetensbezwaren wordt
dus geacht goede informatie te verstrekken."
euthanasie uit te voeren? De Gentse
een laakbare praktijk. Toch is ze geen
voorstander van een wetgevend initiatief.
"Net zoals twintig jaar geleden met abortus
vergt dit een mentaliteitswijziging. Als specia-
list prenatale diagnostiek stel ik vast dat er ook
in christelijke ziekenhuizen met instemming
van het ethisch comité abortussen gebeuren.
Twintig jaar geleden was dat helemaal anders.
Voor euthanasie zal er ook stilaan een goede
medische praktijk groeien. Een hele wetgeving
uitwerken voor enkele casussen is immers niet
zinvol."
gynaecoloog Elke Sleurs onlangs drie wetsvoorstellen in. "We leunen
in deze materie dicht aan bij het PS-standpunt", beaamt de Gentse arts
en voorzitter van de Senaatscommissie sociale aangelegenheden.