uniek in West-Europa. "Om betere
zorgkwaliteit te kunnen garanderen, is
Jaeger, diensthoofd IZ pediatrie in het univer-
sitair ziekenhuis Gent, één van de zeven zie-
kenhuizen die informeel hooggespecialiseer-
de zorg voor kritiek zieke kinderen aanbiedt
ondanks het ontbreken van normering.
De Jaeger, em. prof. Françis Colardyn (UZ
Gent) en Philippe Valepyn (stafmedewerker
AZ Glorieux Ronse) de stand van zaken en
het opnamebeleid na, enerzijds op basis van
de Minimale Klinische Gegevens van 1999
tot 2004, anderzijds aan de hand van een
bevraging van o.m. de hoofdartsen en de
medische diensthoofden van de pediatrische
zorgprogramma's. Daaruit bleek dat in 1999
46 Vlaamse vestigingen IZ-plaatsen voor
kinderen aanboden. In 2004 steeg dat aantal
naar 58 terwijl het aantal opnames en ver-
blijfsdagen nochtans daalde van respectieve-
lijk 4.580 en 13.762 in 1999 naar 3.954 en
12.504 in 2004.
beurde door vier in pediatrie gespecialiseerde
IZ-diensten. De overige 25% van de opna-
mes had in de 54 overige vestigingsplaatsen
plaats. "Je doet maar goed wat je goed kent
en vaak doet. Voldoende pediatrische ervaring
en caseload is nodig om voltijdse kwaliteit te
garanderen en een aanvaardbare outcome te
bekomen," zegt De Jaeger. Een pediatrische
IZ-eenheid doet best minstens 1.200 opna-
mes per jaar en beschikt minstens over 12 à
14 bedden. Quasi geen enkel Vlaams zieken-
huis voldoet hieraan. In Vlaanderen overlijden
er nu in verhouding meer kinderen boven drie
jaar in ziekenhuizen zonder gespecialiseerd
zorgaanbod.
Vlaanderen en Limburg een IZ-aanbod speci-
fiek voor kinderen. Op zich geen probleem. Bij
de ziekenhuiskeuze vormen provinciegrenzen
geen barrière. Wel is er een goed georgani-
seerd transportsysteem met een adequate
uitrusting, getraind personeel en snelle res-
ponstijden nodig. IZ start al in het ziekenhuis
van vertrek en tijdens het transport. Lokale
ziekenhuizen vervullen best een brugfunctie
tussen aanmelding van de patiënt en aan-
diatrische zorgprogramma's
beschikt elk ziekenhuis over een
En eens aangemeld in een ziekenhuis wordt
amper 2,3% van de kinderen nog doorver-
wezen naar een in pediatrie gespecialiseerde
IZ-eenheid.
arts over opname op IZ, meestal sturen zij
door naar een gespecialiseerde eenheid. De
anesthesist neemt doorgaans de beslissing
tot secundaire doorverwijzing. Een consensus
tussen de betrokken ziekenhuisspecialisten
over indicaties voor doorverwijzing is er niet.
De leeftijd en de wens van de ouders zijn
meestal wel bepalend om een kind al dan
niet naar een gespecialiseerde setting te
verwijzen.
op vier jonger dan een jaar, de mediaanleef-
tijd ligt boven zes jaar. 60% van de kinderen
heeft een medisch, niet-chirurgisch probleem.
Het aandeel opnames van kinderen op eigen
initiatief of na verwijzing door de huisarts is
Op die gespecialiseerde IZ-units zijn kinderen
bij opname doorgaans jonger en vertonen ze
een hogere ziekte-ernst. De mediaanleeftijd
bedraagt vier jaar; meer dan de helft (60%)
komt binnen via de spoed. Verwijzing gebeurt
meestal door een specialist.
bij kinderen. Sterfte bij ernstig gekwetste
kinderen daalt door gespecialiseerde, gecen-
traliseerde zorg. In Vlaanderen krijgen kinde-
ren deze zorg niet omdat men ze minder vaak
overbrengt naar gespecialiseerde IZ-eenhe-
den. 75% van de ziekenhuizen beschouwt een
neurotrauma zonder intracraniale hyperten-
sie bijvoorbeeld niet als een indicatie voor
secundaire doorverwijzing.
een gespecialiseerde eenheid pediatrische intensieve zorg (IZ) geeft
een beduidend betere gezondheidsuitkomst. Toch worden IZ-units
voor kinderen in België niet erkend.
ontbeerlijk om kinderen gespeciali-
seerde zorg aan te bieden. De Jaeger
de steun van de directie een pediatrische
IZ-unit uit de grond stampte. "Wij bieden
een gemengde unit met 15 IZ-bedden
naast twee specifieke IZ-cardiobedden voor
kinderen met gegarandeerde permanentie
door een kinderintensivist en de nodige
multidisciplinaire ondersteuning. We be-
schikken continu over een PICU-transsport-
team, vaak als het ware een IZ op verplaat-
sing. De ziekenhuizen uit de regio verwijzen
door, we werken goed samen."
op 2,7 IZ-bedden per 100.000 kinderen van
1 tot 18 jaar. Op basis daarvan is er in Vlaan-
deren nood aan 27 à 40 bedden. Co-
onderzoeker Philippe Valepyn: "Dat is de
theorie. We pleiten echter vooral voor een
meer gecentraliseerde aanpak, wat niet
betekent dat er enkel universitaire pedia-
trische IZ-bedden mogen zijn."
Vereniging van kinderintensivisten al
15 jaar constructief mee aan nieuwe regel-
gering en konden we opnieuw beginnen..."
Toch blijft Philippe Valepyn optimistisch
en verwacht hij weldra erkenningsnormen.
"Verschillende instanties vanuit verschil-
lende hoeken, waaronder Zorgnet Vlaande-
ren, pleiten hiervoor. Ik heb er vertrouwen
in. En aangepaste financiering zou uiteraard
welkom zijn."
ding tot kinderintensivist zich op. "Bijna
alle kinderintensivisten hebben het vak op
eigen initiatief geleerd in internationaal
erkende grote eenheden met een hoge
caseload," aldus De Jaeger. "De Belgische
opleiding die leidt tot de noodzakelijke
erkenning als intensivist richt zich enkel op
volwassenen. Een bijzondere beroepstitel
voor kinderen is nodig, bijvoorbeeld door
tijdens de stage en de opleiding te voorzien
in een truncus communis en vervolgens
een aparte opleiding met stages op kinder-
afdelingen uit te bouwen."
geld en communicatie
intensieve zorg leidt tot onaanvaardbare toestanden. Sommige
kritisch zieke kinderen doen de ronde van België alvorens op de
juiste plaats terecht te komen", aldus dr. Annick De Jaeger.