Farma-Sfeer 188 Oktober 2013
7
Speciale editie Pediatrie
Welke `nieuwe' ziekten zien we bij kinderen?
Prof. Samy Cadranel:
Wij spreken niet van nieuwe
ziekten, maar wel van ziekten die sterk in opmars
zijn. Ik denk onder meer aan zwaarlijvigheid, allergie
en kanker. Kanker komt nog altijd zelden voor
onder de leeftijd van 20 jaar, maar toch merken we
dat kinderen en jongeren steeds vaker getroffen
worden door deze ziekte, en dat het eerder om
jongens dan meisjes gaat. Bij kinderen neemt elk
type kanker toe. Leukemie en hersentumoren
zijn de types kanker die we in Europa het meest
zien bij kinderen, terwijl carcinomen en lymfomen
vooral voorkomen bij jongeren. Enig lichtpuntje: de
overlevingskans van deze kinderen is de afgelopen
30 jaar spectaculair toegenomen. Dankzij de
therapeutische vooruitgang op het vlak van
pediatrische oncologie ligt de vijfjaarsoverleving
nu op 80% voor elk type kanker bij kinderen.
Daardoor kunnen steeds meer kinderen genezen
en de volwassen leeftijd bereiken. Niettemin lopen
kinderen die kanker overleven het risico secundaire
complicaties te ontwikkelen als gevolg van chemo-
en radiotherapie. Uit recente studies blijkt een
verhoogd risico op hartcomplicaties in vergelijking
met de normale populatie.
Allergieën steken steeds vaker de kop op
en treffen vooral de kleinsten...
Prof. Samy Cadranel:
Dat klopt, er komen steeds
meer allergieën voor in onze streken, zowel bij
kinderen als volwassenen. In twintig jaar is hun
aantal bijna verdubbeld en nu heeft zelfs ongeveer
een op de vier kinderen een allergie. Dat kan een
voedselallergie, hooikoorts, eczeem of astma zijn.
Verschillende factoren spelen mee in het
ontstaan van een allergie: leeftijd van de
moeder bij de bevalling hoger dan 30 jaar (zeker
als het haar eerste kind is), milieuvervuiling
buitens- én binnenshuis, veranderingen in het
voedingspatroon, meer bepaald het vroegtijdige
diversifiëren bij kinderen, het sedentaire leven en
de hygiënehypothese. De kolonisatie met bacteriën
bij de pasgeborene is uiterst belangrijk om
allergieën te voorkomen. We stellen verschillende
feiten vast: een natuurlijke bevalling geniet de
voorkeur, want dat bevordert een doeltreffende
kolonisatie van micro-organismen (via de vaginale
en fecale flora van de moeder); ook langer
borstvoeding geven moet worden aangemoedigd,
omdat er zich zo een darmflora ontwikkelt die rijk is
aan bifidobacteriën en lactobacillen.
Steeds meer kinderen hebben overgewicht
Prof. Samy Cadranel:
Dat is zeker niet alleen
een esthetisch probleem: die overtollige kilo's
kunnen grote risico's inhouden voor de gezondheid
van het kind. We mogen ook de sociale en
economische gevolgen ervan niet onderschatten.
Overgewicht is een aandoening die behandeling
en een zorgvuldige follow-up vereist. Verminderde
gevoeligheid voor insuline, verhoogd risico op
type 2-diabetes, overbelasting van heup- en
kniegewricht, verhoogde bloeddruk en cholesterol,
kortademigheid, snurken, slaapstoornissen:
stuk voor stuk fysieke gevolgen van overgewicht
en zwaarlijvigheid. Geef in de apotheek deze
preventieve raad mee: let op de voeding van uw
kind!
Vaccinatie voor iedereen moet worden
aangemoedigd
Prof. Samy Cadranel:
Vaccinatie is een van de
belangrijkste verwezenlijkingen in de geneeskunde.
Het is een van de basismanieren om infecties
en virale ziekten te voorkomen. Bepaalde
promotiecampagnes voor vaccinatie hebben
echter niet het gewenste effect gehad. Welke
boodschap moeten we het publiek meegeven?
Misschien moeten we herinneren aan het succes
van vaccinatie: pokken zijn uitgeroeid, in Europa
komt zo goed als geen poliomyelitis meer voor,
overlijden door mazelen is drastisch verminderd,
andere ziekten zijn onder controle (difterie, tetanus,
kinkhoest, bof, enz.). Het is ook belangrijk om uit
te leggen dat bepaalde vaccinaties een individueel
en andere een collectief voordeel opleveren omdat
een hele groep immuun wordt. De bevolking ziet
daar minder goed het voordeel van in. Als een
ziekte uitgeroeid is dankzij vaccinatie, herinneren
veel mensen zich alleen nog de eventuele
bijwerkingen van het vaccin. Daar is een rol
weggelegd voor de apotheker: hij kan helpen
met nazorg en controle na de vaccinatie, door
bijvoorbeeld de ouders eraan te herinneren dat
voor een optimaal effect de hervaccinatie op tijd
moet gebeuren.
Hoe belangrijk is genetica in de pediatrie?
Prof. Samy Cadranel:
De vooruitgang op het
vlak van moderne genetica heeft een ommekeer
teweeggebracht in de geneeskunde. Dankzij
de snelle ontwikkeling van de moleculaire
genetica zijn we nu in staat om te voorspellen
wie waarschijnlijk een genetische aandoening zal
ontwikkelen. We kunnen ook tegemoetkomen aan
de vraag van mensen die geconfronteerd zijn met
een genetische aandoening en hun persoonlijke
genetische status willen kennen, of die van hun
kinderen of ongeboren kind. Verder kan het gebruik
van genetische opsporingstests in pediatrisch
onderzoek misschien helpen om een beter inzicht
te krijgen in ziekten of stoornissen bij volwassenen.
Bij mensen die erfelijk het zwaarst belast zijn zou
het ook kunnen leiden tot vroegtijdige opsporing
en ontwikkeling van preventieve of klinische
behandelingen. Tests naar genetische vatbaarheid
worden steeds vaker ingeschakeld in het
pediatrische genetische onderzoek.