De Specialist
13-11
19 juni 2013
www.despecialist.eu
De Specialist is een tijdschrift uitgegeven voor
specialisten en artsen-specialisten in opleiding.
Tweewekelijks
·21nummers/jaar
Oplage:
18.500 exemplaren
Hoofdredacteur:
Geert Verrijken
g.verrijken@gambelnet.be
Hebben meegewerkt aan dit nummer:
Vincent Claes, Dominique-Jean Bouilliez,
Jean-Yves Hindlet, Jean-Claude Verset,
Albin Wantier
Redactie-assistente:
Sandrine Sluysmans
Reclameregie:
Michèle Veys
m.veys@gambelnet.be
Productie:
Laura Marlot, Sandrine Virlée
Verantwoordelijke uitgever:
Dr Vincent Leclercq
Jaarlijks abonnement:
125e
Alle rechten voorbehouden, inclusief vertalingen,
zelfs gedeeltelijk.
Verschijnt eveneens in het Frans.
De uitgever kan niet verantwoordelijk worden
gesteld voor de inhoud van de artikels, die onder de
verantwoordelijkheid van de auteurs vallen. Door de
snelle evolutie van de medische wetenschap, is het aan
te bevelen de diagnostische richtlijnen en therapeutische
aanbevelingen extern te verifiëren.
Copyright
Gambel bvba
Varenslaan 6
1950 Kraainem
Tel 02/785.07.20
Fax 02/731.33.55
E-mail info@gambelnet.be
32
I
DE SPECIALIST LAS HET VOOR U
Leven met de handrem op
Als een loodzwaar deken van miserie, zo omschrijft Senne (29) zijn chronische pijn. `Armen, benen, ribben, kaak,
bekken: ik had negentien breuken na mijn motorongeval. Na twee jaar revalidatie functioneerde ik weer min of
meer, maar sinds de dag dat ik wakker werd in het ziekenhuis, heb ik elke dag pijn. Waar die vandaan komt weten
de artsen niet. Alle botten en wonden zijn geheeld. In de klassieke muziek heb je `basso continuo', een constante
baslijn onder het muziekstuk. Zo is het ook met mijn pijn. Ze is er altijd. Op een schaal van 1 tot 10, zeurt er 24 uur
per dag een 2, 3 of 4. Werken, opruimen, vrijen, alles is een beetje moeilijker. Alsof ik leef met de handrem op.' (...)
Exacte cijfers zijn er niet, maar men vermoedt dat 10 à 11 procent van de bevolking met een vorm van chronische
pijn leeft. Dat cijfers zo moeilijk te vinden zijn, komt ook doordat niet iedereen dezelfde definitie van chronische pijn
gebruikt. Sommige artsen kijken naar de duur van de pijn, en stellen de diagnose na drie of zes maanden; andere
pijncentra definiëren het als pijn die langer duurt dan de verwachte hersteltijd.
`Genezen' is bij chronische pijn geen optie, dus moet je ermee leren leven.
`Coping', heet dat, en daar deed
psychologe Emelien Lauwerier van de Universiteit Gent onderzoek naar voor haar doctoraat. `Hoe iemand met de
pijn omgaat, speelt een grote rol in zijn levenskwaliteit en het is dus belangrijk dat de behandelende artsen daar
een goed zicht op krijgen', zegt Lauwerier. `Maar pijn is een ingewikkeld fenomeen, ook op psychologisch vlak.'
Lauwerier onderzocht hoe de vragenlijsten werken die vandaag gebruikt worden, zoals de `
Pain Solutions
Questionnaire'. Ze ging ook op zoek naar een betere manier om te meten hoe patiënten met hun probleem
omgaan. `We wilden kijken welke doelen mensen nastreven. Alle patiënten die we bevroegen, gaven aan dat ze hun
pijn wilden controleren, maar bij 41% bleek dat een prioritair doel te zijn. Dat onbereikbare doel nastreven, zorgt
voor stress. Bovendien gaat hun zoeken naar pijncontrole ten koste van andere doelen in hun leven. De andere
59% van de ondervraagden wilden hun pijn ook controleren, maar zagen dat niet als hun belangrijkste doel in het
leven.' (...)
`Mijn onderzoek werd goed onthaald in het pijncentrum in Gent', vertelt Lauwerier. `Ze kunnen nu beter inschatten
wie een hoger risico loopt op bijvoorbeeld depressie, en dat vertalen naar hun behandelingen. Focussen op doelen
en prioriteiten is ook een belangrijke boodschap voor de patiënten. Je leven `
on hold' zetten tot de pijn weg is, is
geen goed idee. Het is daarom belangrijk dat patiënten zich bewust worden van wat ze waardevol vinden in het
leven.'
De Standaard, 28 mei 2013, blz. 10
Antwerpen wil vuile voertuigen verbannen
Luchtvervuiling en fijn stof kosten Vlamingen één tot drie jaar van hun leven, berekende de
Wereldgezondheidsorganisatie. In de grootste steden blijft de luchtkwaliteit, ondanks de vooruitgang
die de laatste decennia geboekt is, het slechtst en zijn de gevolgen voor de gezondheid het ergst.
Sinds 1996 voerden bijna 200 Europese steden daarom lage-emissiezones in: stadsgebieden waar het
gebruik van de meest vervuilende voertuigen wordt verboden. Parijs zal bijvoorbeeld auto's bannen die
ouder zijn dan zeventien jaar. In sommige steden gebeurt de controle met nummerplaatherkenning,
in andere zien parkeerwachters toe op de naleving.
In 2011 daagde de Europese Commissie België nog voor het Europees Hof van Justitie omdat ons
land ondanks aanmaningen blijft verzuimen om paal en perk te stellen aan de buitensporige emissies
van fijn stof. Dokter Wouter Arrazola De Onate, medisch directeur van de Vlaamse Vereniging voor
Respiratoire Gezondheidszorg, pleit voor actie: Door het drukke verkeer en de ruimtelijke wanorde is
de luchtkwaliteit overal in ons land erbarmelijk. Het vergt veel politieke moed om dat probleem ten
gronde aan te pakken. Lage-emissiezones invoeren is vrij eenvoudig en heeft een onmiddellijk een
positief effect op de bewoners van de zone. Toch gaan kortzichtige economische belangen blijkbaar
nog altijd voor op de gezondheid van de mensen, dit terwijl minder luchtvervuiling grote positieve
economische gevolgen kan hebben. De luchtvervuiling kost ons volgens het Europees Milieuagentschap
tussen de 3,8 en de 5,2 miljard euro per jaar. Die cijfers zijn gebaseerd op wetenschappelijke analyses
van de kosten van ziekte, consultaties, medicatie, werkverzuim, verminderde productiviteit en
vroegtijdig overlijden. Een Antwerpenaar verliest ongeveer 1,7 jaar van zijn leven door blootstelling aan
fijn stof. (...)
Stilaan komt er beweging in de zaak. Onlangs vond er overleg plaats tussen het departement
leefmilieu en de milieudiensten van Gent en Antwerpen. Gent is bereid om een emissiezone in
te voeren, op voorwaarde dat de Vlaamse regering eerst een initiatief neemt, bevestigt schepen
van Mobiliteit Filip Watteeuw (Groen). Ook in Antwerpen haalde de gefaseerde invoering van een
lage-emissiezone het bestuursakkoord, dat de sociale baten van een milieuzone immens noemt.
Een concrete startdatum is er nog niet. De lage-emissiezone komt er zeker. Als het aan ons ligt, is
de invoering ervan nog voor deze ambtstermijn, zegt Bert Corluy, kabinetschef van schepen van
Leefmilieu Nabila Ait Daoud (N-VA). Al houdt hij een slag om de arm. Een emissiezone voer je niet
zomaar op een blauwe maandag in. Het is een kwestie van goede communicatie en de nodige
verkeersborden en regels.
Knack, 5 juni 2013, blz. 30
De stilteplek
`Ik lig wakker van verontwaardiging,
verwondering en verantwoordelijkheid. Er zijn
zoveel mensen die het slechter hebben dan
wij. Problemen als vrouwenbesnijdenis of een
gebrekkige toegang tot gezondheidszorg:
wij krijgen er in Vlaanderen veel minder mee te
maken dan op andere plekken, en dus beseffen
we niet dat we in een luxepositie zitten. Daarover
kan ik mij boos maken. Ik ben een humanist
in hart en nieren. Ik geloof in de mens en in
het goede van de mens. Mijn ambitie is om te
vechten voor een humane wereld. Beter dat dan
erover te piekeren.' (...)
`Ik kan de miserie van me afzetten. Verwerken
moet je leren; de ervaring maakt je harder.
Ook door erover te schrijven kan ik veel loslaten.
Schrijven, praten, doen. Ik ga rationeel om
met persoonlijke beproevingen. Een ziekte als
kanker is een probleem dat je moet aanpakken.
Natuurlijk krijg je de weerbots als je ermee
geconfronteerd wordt. Ik kijk er vooral
pragmatisch tegenaan. En met geduld. Soms is
het hoe het is. Insjallah.'
Professor gynaecologie Marleen Temmerman
in De Tijd, editie Sabato, 8 juni 2013, blz. 6
JS0677N