background image
De Specialist
13-11
19 juni 2013
www.despecialist.eu
10
I
H
eel wat Vlaamse ziekenhuizen streven naar een
accreditering door een internationaal organisme,
hetzij het Amerikaanse JCI, hetzij het Nederland-
se NIAZ. De Vlaamse overheid is bereid zijn toezichts-
model hieraan aan te passen.
Professor gezondheidsrecht en advocaat Stefaan Callens
van het Centrum voor biomedische ethiek en recht (KU
Leuven) heeft fundamentele bezwaren. Hij zet ze op een
rijtje in een brief van het Vlaams Artsensyndicaat (Vas),
afdeling Oost- en West-Vlaanderen, gericht aan Chris
Vander Auwera, administrateur-generaal van het Vlaams
Agentschap Zorg en Gezondheid.
Het schrijven werd ondertekend door dr. Yves Louis en
Martine Bogaert, respectievelijk voorzitter en juriste bij
het Vas, afdeling Oost- en West-Vlaanderen. Ook dr. Louis
is erg kritisch, vooral omdat de Vlaamse overheid taken
afstoot en doorschuift naar derden, de internationale
accrediteringsorganisaties.
Conform de wet
Meester Callens treedt hem bij. De Leuvense professor
vindt dat de huidige situatie voor problemen zorgt. Er is
dringend een oplossing nodig. "Accreditering", stelt
Stefaan Callens, "mag geen belangenconflicten creëren.
Dat is nu wel het geval." Het is bijvoorbeeld onaanvaard-
baar dat ziekenhuisbeheerders, -directeurs of -artsen zon-
der meer een belangrijke rol vervullen in accrediterings-
instanties bij andere ziekenhuizen, vindt hij.
Vraag is ook waarop de accrediteringsnormen gebaseerd
zijn? Voor Callens dient dit `evidentie' te zijn. "Dat dit niet
het geval zou zijn, mag een overheid niet zomaar vrijblij-
vend toelaten," dixit Callens in de brief. Evenmin mogen
accrediteringsnormen ingaan tegen de wetgeving van
openbare orde of dwingend recht. "De overheid," zo luidt
het, "moet er zich van vergewissen dat de `standaarden'
waar een accrediteringsinstantie naar verwijst conform
zijn met de Belgische wetgeving. Het kan niet dat
men accrediteringsnormen toepast die haaks staan op
de ziekenhuiswetgeving," stelt Callens.
Daarmee houdt het niet op. De expert gezondheidsrecht
heeft nog een derde bezwaar. Met name is hij van oordeel
dat de naleving van normen niet mag worden uitbesteed
aan accrediteringsinstanties als daarvoor geen specifieke
wettelijke basis en controle bestaat. "De overheid", dixit
Callens, "investeert zwaar in de ziekenhuissector door
het toekennen van staatssteun. Ze kent de ziekenhuizen
opdrachten van algemeen belang toe en legt normen op
in verband met openbare dienstverlening. Dat alles staat
haaks op het volledig uitbesteden aan privé-ondernemin-
gen van de controle op die normen. Op die ondernemingen
oefent ze geen enkele controle uit. Accrediteringsin-
stanties zomaar toelaten om erop toe te zien dat door de
overheid zelf uitgevaardigde normen worden nageleefd,
kan niet", vindt Callens. "Het kan leiden tot `mededin-
gingsverstorend' gedrag.
Overlegcultuur
Dr Yves Louis en juriste Martine Bogaert pikken het niet
dat de Vlaamse overheid geen ordentelijke overlegstruc-
turen uitbouwt. "Er is op Vlaams niveau nood aan een
representatieve, gestructureerde en wettelijk verankerde
overlegcultuur," stellen ze. "De procedure die de Vlaamse
overheid momenteel toepast bestaat erin dat ze op ei-
gen initiatief organisaties raadpleegt. Dat kan informa-
tie opleveren," erkent Louis. "Maar het mag daar niet bij
blijven." De minister moet dringend officiële en wettelijk
verankerde adviesorganen oprichten."
Hij vindt dat Vlaanderen zich daarvoor mag spiegelen
aan het federale niveau. Daar bestaan "dergelijke wette-
lijk geïnstitutionaliseerde overlegorganen wel. Ze worden
verplicht geconsulteerd als de ziekenhuisnormen en/of de
rechten en plichten van de (ziekenhuis)artsen wijzigen",
zo luidt het.
Louis tot slot: "Het wordt tijd dat de Vlaamse overheid
afstapt van het idee dat het consulteren van koepelorga-
nisaties, van de Vlaamse vereniging van hoofdartsen en
anderen een vrijgeleide is om het ziekenhuis te organise-
ren met miskenning van de drijvende krachten, met
name de ziekenhuisartsen. Samenwerken en wederzijds
respect mogen geen holle woorden zijn. Dit moet concreet
worden ingevuld."
Geert Verrijken
JS0670N
"Accreditering mag geen
belangenconflicten creëren"
"De normen voor ziekenhuisaccredite-
ring moeten op evidentie gebaseerd zijn
en mogen niet indruisen tegen de wet-
geving van openbare orde of dwingend
recht. Zonder specifieke wettelijke basis
en controle mag de naleving van normen
niet uitbesteed worden aan accredite-
ringsinstanties."
BEROEPSNIEUWS
JS0670BN
Ziekenhuizen zijn mans genoeg om te kiezen
D
e brief waarvan in het hoofdartikel sprake vormt
de zoveelste aflevering in de polemiek tussen
het Vlaams Artsensyndicaat, afdeling Oost- en
West-Vlaanderen en minister van Volksgezondheid Jo
Vandeurzen en zijn administratie.
In de Specialist van 8 mei (nr. 13-8) stonden we stil bij
een schrijven over de ziekenhuisaccreditering van dr. Louis
gericht aan de minister en de administratie. Dat was Chris
Vander Auwera, administrateur-generaal van het Vlaams
Agentschap Zorg en Gezondheid, in het verkeerde keelgat
geschoten. Hij repliceerde via Mediquality en weerlegt de
VAS-argumenten door erop te wijzen dat elk ziekenhuis
de mogelijkheid heeft een internationaal kwaliteitslabel
aan te vragen in plaats van een gewone visitatie door de
overheid. "Elk ziekenhuis is mans genoeg om eigen keuzes
te maken," aldus Vander Auwera. "Het staat hen vrij."
Niet `top-down'
Het argument van dr. Louis dat de accreditering een `du-
ale' organisatie van de ziekenhuizen in ons land bevordert
­ in Franstalig België is er nauwelijks sprake van accredi-
tering ­ is volgens Vander Auwera "wellicht correct". Hij
voegt eraan toe dat dit "het onvermijdelijke gevolg is van
de bevoegdheidsverdeling door opeenvolgende staats-
hervormingen." Ook met de stelling dat de ziekenhuis-
wetgeving moet worden herzien, gaat de administrateur-
generaal van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid
akkoord.
Oneens is Van der Auwera het echter met Louis over het
gebrek aan overleg. "Bij de invoering van een nieuw toe-
zichtsmodel heeft het Agentschap niet alleen ­ niet top-
down ­ een aangepast eisenkader opgesteld. Dit gebeurde
in permanente samenwerking met de professionals uit de
Vlaamse ziekenhuizen en na ruim overleg met zieken-
huiskoepels en een ruim scala van beroepsverenigingen,"
besluit hij.
G.V.
"Elk ziekenhuis heeft de mogelijkheid om een internationaal kwaliteitslabel aan te
vragen in plaats van een gewone visitatie door de overheid. Elk ziekenhuis is mans
genoeg om eigen keuzes te maken. Het staat hen vrij."
Er is op Vlaams niveau nood
aan een representatieve,
gestructureerde en wettelijk
verankerde overlegcultuur.