afazili bir hasta baz> sözcükleri zorlukla tekrar-
larken, di¤erlerinde fazla bir s>k>nt> çekmeyebi-
lir. Doktor flafl>r>r ve ne yorum yapaca¤>n> bile-
miyebilir: hasta tekrarlayabiliyor mu, yoksa bu-
nu yapam>yor mu? Bu olguda dikkat edilmesi
gereken fley hastan>n bir fley yap>p yapamad>¤>
de¤ildir, önemli olan hastan>n bunu hep normal
bir tarzda yerine getirip getiremedi¤idir. Bir
hastan>n anadilinden bir cümleyi tekrar etme-
sindeki zorluk anormal kabul edilmelidir. Daha
yüksek nörolojik fonksiyonlar, daha karmafl>k
nöral flebekelerin maskeleyebilece¤i defisitleri
kaç>rmamak için araflt>r>lmal>d>r.
dir. Burada muayeneden söz ederken, o s>rada
hastan>n duyu muayenesi ile ilgili olarak verdi-
¤i yan>tlar da dikkate al>n>r. Bir a¤r> veya uyu-
flukluk genellikle bir "düflük el" kadar objektif-
tir. Nörolojik muayenede buldu¤umuz bozuk-
luklarla ilgili ifllevleri tafl>yan yollar> saptayarak,
öykü bile olmadan lezyonu lokalize edebiliriz.
Defisitlerin zaman içindeki geliflimini yans>tan
öykü, nörolojik muayene yaparken olas> etyolo-
jileri ayd>nlatma aç>s>ndan önemlidir. Örne¤in
bir sol hemiparezi nörolojik muayene s>ras>nda
ortaya ç>kar>labilir. Bu defisit birkaç dakika için-
de olufltuysa, serebrovasküler hastal>k veya epi-
lepsi en olas> tan>lard>r. Birkaç gün içinde oluflan
bir defisit söz konusuysa enfeksiyon veya dem-
yelinizan hastal>k düflünülür. Olay birkaç ayda
sinsice gelifltiyse tümör ya da dejeneratif bir has-
tal>k olas>l>¤> yüksektir. Tüm bu durumlarda lo-
kalizasyon muayenedeki bulgulardan ç>kar>la-
bilir: bir sol hemiparezi söz konusudur. E¤er ay-
n> zamanda bir sa¤ üçüncü sinir felci de bulur-
sak ve bu hemiparezi ile ayn> zamanda olufltuy-
sa, bir MR görüntülemesi elde etti¤imiz zaman
özellikle ortabeyin görüntülerine dikkale baka-
r>z. Bu aç>dan öykü de lokalizasyon için önemli-
dir: sinir sistemini zaman içinde etkileyen çok
say>daki lezyonlar>n etkilerini muayene ile göre-
biliriz. Bundan önceki örnekte, hasta üçüncü si-
nir felcini 10 yafl>nda, hemiparezisini 60'l> yaflla-
r>nda geçirmifl olsayd>, bu hemipareziden so-
rumlu bölge ortabeyin olmayacakt>.
çal>flmalar>n ço¤u somut lezyonlara göre-örne-
¤in ponsun sa¤ taraf>ndaki tüm yap>lar> içine
alan bir infarkt-yap>lm>flt>r. Baz> tip patolojiler
bu tür lezyonlara yol açmaya meyillidir. Sereb-
rovasküler hastal>k en s>k görülen nedendir, fa-
kat demyelinizan lezyonlar, enfeksiyonlar,
çok say>da lezyon gibi davran>rlar. Di¤er nöro-
lojik hastal>klar özel bir ifllevden sorumlu baz>
nöron sistemlerini etkilerler. Parkinson hastal>-
¤> buna bir örnektir. Burada substansiya nig-
ra'ya lokalizasyon kolayd>r. Abetalipoproteine-
mi'nin spinoserebellar dejenerasyonu ya da vi-
tamin A yetmezli¤i gibi di¤er baz> dejeneratif
hastal>klar>n lokalizasyonu daha karmafl>kt>r
[51]. Burada ise klinik sendrom medulla spina-
lis'e lokalizedir, fakat esas hasar>n oldu¤u böl-
geler medullan>n duyu nükleuslar>ndaki büyük
nöronlar, dorsal kök ganglionlar> ve Betz hücre-
leridir. Bunun nedeninin anlafl>lmas> için, korti-
kospinal yollar>n onlar> oluflturan nöronlardaki
metabolik hasara ba¤l> olarak tahrip oldu¤unun
bilinmesi gerekir. Büyük nöronlar>n lumbar
segmentlere ulaflan en uzun aksonlar> ilk olarak
tutulur. Nöron ölmeyebilir, fakat aktif bir meta-
bolizmas> olmayaca¤> için aksonu geri çekilme-
ye bafllar (geriye do¤ru ölme fenomeni, "dying-
back phenomenon"). Bunun gibi, medulla spi-
nalis dorsal kolonunda ve periferik sinirdeki
lezyonlar, vitamin E noksanl>¤>na ba¤l> büyük
duyusal nöron hasar>n> yans>t>r. Bu nedenle,
nevraks>n farkl> yap>lar>n>n ifllevsel öneminin
iyi bilinmesi, somut lezyonlarda oldu¤u kadar
dejeneratif ya da sistem lezyonlar>nda da loka-
lizasyona yard>mc> olur.
duyu sistemlerinde lokalizasyon ilkelerini daha
ayr>nt>l> olarak gözden geçirece¤iz. Son olarak
yürüyüfl bozukluklar>n>n lokalizasyonunu ince-
leyece¤iz.
nükleuslar>n>n ön boynuzlar>ndaki motor nö-
ronlar>n aksonlar> çizgili kaslarla do¤rudan si-
naps yapar ve kas kontrolunun "son ana yolu"
(final common pathway) dur. Bu büyük alfa mo-
tor nöronlar çizgili kaslar>n ekstrafüzal liflerini
innerve ederler. 1 alfa motor nöronlar>n aras>n-
da da¤>n>k olarak çok say>da, küçük ve kas i¤-
ciklerinin intrafüzal liflerini innerve eden gama
motor nöronlar bulunur. Motor nöron, innerve
etti¤i çizgili kaslarla birlikte motor ünit olarak
adland>r>l>r. Aksonun terminal dallar> ve kas lif-
leri aras>ndaki ba¤lant> bölgesine nöromüsküler
kavflak ad> verilir [20,45]. Medulla spinalis'in ön
boynuz gri cevherindeki hücre kolonlar>n>n so-