![]() lus'da yükselerek lateral servikal nükleus'da sonland>ktan sonra ortahatt> geçerek yukar> do¤ru ç>kar ve medulladaki medial lemniskus ile birleflir. Di¤er dorsal kök kollateralleri dorsal kolonlara girer ve ipsilateral olarak yükselerek dorsal kolon nükleuslar>nda sonlan>r. Buradan ç>kan uzant>lar derin duyuyu tafl>yanlar>n ben- zeridir, ancak vibrasyon ve derin duyu lifleri ta- lamus ve serebral korteksde farkl> bölgelerde sonlan>rlar. derler (örne¤in postsentral girus). Somatosen- soryel korteksde somatotopik bir organizasyon vard>r. Örne¤in, postsentral girusda bald>r ve ayak hemisferin medial yüzünde temsil edilir- ler, daha sonra uyluk, kar>n, toraks, omuz, kol, önkol, el, parmaklar ve yüz gelir. Bu nedenle, parasagital bir lezyon yaln>zca alt ekstremiteye ait duyu bozuklu¤una yol açabilir. Lokalizasyonlar> bilir. Pozitif semptomlardan parestezi uyar> ol- maks>z>n hissedilen spontan duyulard>r. Hipe- restezi duyunun fazla alg>lanmas>, dizestezi du- yunun de¤iflik alg>lanmas>, allodini ac> verme- yen bir uyar>n>n a¤r>l> olarak hissedilmesi ve d>r. Hipestezi duyunun azalmas>d>r, ; anestezi duyunun tam kayb>d>r; bunlar>n ikisi de a¤r>y- la birlikte olabilir (anestezia doloroza). Derin du- yu bozuklu¤u ataksi ve psödoatetozise neden olabilir. BOZUKLUKLARININ LOKAL ta çok önemli bir role sahiptir. Biz bu duruflu, yürümeyi de sa¤layan postür olarak adland>ra- ca¤>z. Bununla birlikte postür ve yürüyüfl bo- zukluklar>n>n lokalizasyonunu ayr> ayr> irdele- mekte yarar vard>r, çünkü s>k görülürler ve ha- fifçe farkl> bir yaklafl>m gerektirirler. Postür ve yürüyüfl, sinir sisteminden girdi gerektiren karmafl>k ifllevlerdir, fakat kas ve eklemler gibi nörolojik olmayan yap>lar>n bozukluklar>yla da de¤iflikliklere u¤rayabilirler. Sorun asl>nda yürüyüfl veya postürün nöral kontrolünde ol- du¤u halde klinik yaklafl>mlar s>kl>kla nörolo- jik olmayan bir tan>ya kayar. la zeminde oluflarak sürdürülür. Örne¤in, kifli buzdolab>ndan bir fley almaya konsantre olun- ca, yürürken bacaklar>n ve paravertebral kasla- duyusundan sorumlu reseptörleri göstermektedir. Sa¤ üstteki diagram, insan elinin saçs>z ve saçl> derisindeki mekanoreseptörlerin yerleflim ve morfolojisini göstermektedir. Reseptörler, dermis ve epidermis birleflme bölgesinde ve daha derin dermis ile deri alt> dokuda yerleflmifllerdir. Saçs>z deri dermal papillalarda bulunan Meissner korpüsküllerini; dermal papillalar aras>nda yerleflmifl olan Merkel disk reseptörlerini ve serbest sinir sonlanmalar>n> içerir. Saçs>z ve saçl> deride bulunan subkütan reseptörler pacinian korpuskülleri ve Ruffini sonlanmalar>n> içerir. Merkel disk reseptörleri, Meissner korpuskülleri ve pacinian korpusküller vibrasyon duyusunu tafl>rlar, fakat klinikde test edilen vibrasyondan pacinian korpusküller sorumludur. Dokunma duyusunu Meissner korpuskülleri, Merkel diskleri, Ruffini sonlanmalar>, pacinian korpuskülleri ve saç folikül reseptörleri tafl>rlar. Soldaki diagram eklem pozisyon duyusu, vibrasyon duyusu ve dokunma duyusunu tafl>yan merkezi yollar> göstermektedir. Pacinian korpuskülleri, kas i¤ciklerini ve taktil reseptörleri innerve eden afferent lifler rostrale do¤ru dorsolateral funikulus (DLF) yoluyla ilerleyerek medulla spinalis'in C1 ve C2 segmentlerindeki lateral servikal nükleusda (LCN) sonlanan dorsal boynuz nöronlar>yla sinaptik ba¤lant>lar yapar. LCN'den gelen lifler ortahattan karfl>ya uzanarak medullada yükselir ve medial lemniskus ile birleflirler. Taktil reseptörleri innerve eden baz> afferent lifler dorsal boynuzda ikiye ayr>l>rlar, bir dal dorsal kolonlara (DC) girer, di¤eri dorsal boynuz nöronlar>nda, ortahatt> geçen ve lateral spinotalamik yola ( diagramda gösterilmemifltir) veya DLF'ye projekte olan, aksonlarla sinaptik ba¤lant> yapar. DC lifleri laminasyon gösterir; sakral bölgeden gelenler (S) en medialde, lumbar (L), torasik (T) ve servikal (C) bölgelerden gelenler s>rayla ve giderek daha lateralde yer al>rlar. Sakral ve lumbar segmentlerden gelen DC lifleri nükleus grasilisde(G), torasik ve servikal segmentlerden gelenler medullada nükleus küneatusda (C) sonlan>rlar. G ve C'den gelen nükleuslar ortahatt> geçerek, talamusun ventral posterolateral (VPL) nükleusuna yükselen medial lemniskus'a girerler. VPL'den ç>kan talamokortikal lifler, postsentral girusun primer somatosensoryel korteksine (S1) uzan>rlar. ML: medial lemniskus, LS: lateral sulkus, CT. (From: Gilman S. Joint position sense and vibration sense: anatomical organization and assessment. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2002;73(5): 473-477, with permission) |