background image
ifller yapmada hareketlerimizin kontrolunu
sol hemisferle yap>yorsak, sol hemisferimizle
de konufluyoruz.
Broca, inferior frontal girusu, hasar gördü-
¤ü zaman afemiye yol açan bir alan olarak ta-
n>mlam>flt>r [11]. Broca ayn> zamanda inferior
frontal girusun de¤iflik lezyonlar>ndaki farkl>-
l>klar>, kortikal organizasyondaki plastisitenin
karakteristikleri aç>s>ndan da gözlemlemifltir:
Afemisi olan hastalar>n beyinleri ile
çal>fl>rken, daha önce birçok kez oldu¤u gibi,
üçüncü sol frontal konvolusyondaki lezyonun
her zaman lisan bozuklu¤unun derecesiyle
direkt ilgisi olmad>¤>n> saptad>k. Örne¤in, 8-
10 mm'lik bir lezyonun sonucu olarak
konuflman>n tümüyle yok oldu¤unu
görmüfltük; öte yandan baz> vakalarda 10
misli büyük bir lezyon oldu¤u halde
konuflma k>smen bozulmufltu.
Broca'n>n bu önemli gözlemlerinden birkaç
y>l sonra beyindeki lisan merkezlerinin lokali-
zasyonlar> hakk>ndaki bilgilerimiz h>zla artm>fl-
t>r. 1874'de Carl Wernicke (1848-1905) flunlar>
yazm>flt>r:
Silvian fissürü çevreleyen tüm konvolüsyon
alan>, insulan>n korteksi ile birlikte, konuflma
merkezi ifllevine sahiptir. Birinci frontal girus,
motor ifllevinden ötürü hareketlerin temsil
merkezidir; birinci temporal girus, duyusal
ifllev üstlendi¤i için sözcük görüntülerinin
merkezidir... Birinci temporal girus iflitme
sinirinin, birinci frontal girus ise (Broca alan>
dahil) konuflma kaslar>na giden sinirlerin
merkezdeki sonlar> olarak düflünülmelidir.
Afazi bu yolun herhangi bir bozuklu¤u
sonucu oluflabilir. Klinik tablo tutulan yolun
segmentine ba¤l> olacakt>r...[62,63].
Lisan>n kortikal organizasyonu hakk>ndaki
bilgiler dikkatli klinikopatolojik korelasyonlar
sonucu oluflmufltur [62]. Wernicke, ani konufl-
ma bozuklu¤u geliflen 73 yafl>nda bir kad>n bil-
dirmifl ve daha sonra flu patolojik bulgular> ta-
n>mlam>flt>r:
NÖROLOJ
2
fiEK
Wernicke diagram>na göre dil alanlar>. Orijinal olana göre süperior
temporal girusda bulunan iflaret sadece a idi, fakat içeri¤e göre a
1
olmal>yd>. Wer-
nicke'nin bu flekil hakk>ndaki aç>klamas> afla¤>daki gibidir:
fiematik olarak çizilen bir beynin F frontal, O oksipital, T temporal uçlar> olsun. C
sentral fissürdür; Silvian fissürün (S) çevresinde ilk primitif konvolüsyon uzan>r. Bu
konvolüsyon içinde, ai akustik sinirin sentral ucudur, a onun medulla oblongata içine
olan girifl bölgesidir; b sesin üretimi ile ilgili hareketlerin temsil edildi¤i yerdir, ve bu
bundan öncekilere, insulan>n korteksi içinde seyreden ai b asosiasyon lifleri yoluyla
ba¤lan>r. b'den gelen ve ses üreten motor sinirlerin efferent yollar> oblongataya
ilerler ve oradan ç>karlar...
(Wernicke C.'den Der aphasische symptomen complex; eine psychologische studie
auf anatomischer basis,
Breslau: Max Cohn & Weigert, 1874 [62].)