background image
BÖLÜM 1 n
NORMAL KALB
FONKS
Dr. Ertu¤rul Ercan
G
Bu bölüm üç ana bafll>k alt>nda haz>rlanm>flt>r. Bunlar; kalbin
anatomisi, kalbin kas>lma ve gevfleme mekanizmalar> ve sisto-
lik ve diyastolik fonksiyonlar>d>r. k olan kalbin ana-
tomisi, mikroskobik ve makroskobik özellikleri ile verilmifltir.
Anatomik özelliklerin klinik patolojilerdeki önemi ve fonksiyo-
nel bulgular> derlenmifltir. Kalbin kas>lma ve gevfleme meka-
nizmalar> hücresel düzeyde incelenmifl ve kontraktil proteinle-
rin yap>sal önemi vurgulanm>flt>r. Normal kalbin sistol ve dias-
tol evreleri detayl> olarak derlenmifltir. Sistolik ve diastolik
fonksiyonlar>n bas>nç, hacim, gerilim gibi fiziksel parametreler-
le etkileflimleri anlafl>l>r halde sunulmas>na gayret edilmifltir.
Genel olarak anlafl>lmas> zor bulunan bas>nç-hacim ve gerilim-
uzunluk grafiklerinin aç>klamas> yap>lm>flt>r.
KALB
Perikard
Perikard kalbi çevreleyen ince fibröz bir kesedir (fiekil 1.1). Kal-
bi sabit bir pozisyonda tutmaktad>r. Fiziksel bir bariyer olufl-
turmaktad>r. Perikard d>fl fibröz tabaka ve iç seröz tabakadan
oluflmaktad>r. Perikard>n d>fl fibröz tabakas> kalbe giren ve ç>-
kan büyük damarlara, sternum ve diyafragmaya tutunmufltur.
Kalp, asendan aorta, brakiosephalik arteri kapsamaktad>r. Bu
nedenle asendan aorta hasar> perikardiyal tamponada neden
olabilmektedir. Fibroz perikard esnek de¤ildir. Kalp bofllukla-
r>n>n akut genifllemesine izin vermez.
Perikard iki katmandan oluflmaktad>r. <ç seroz tabakaya
daha yak>ndan bak>ld>¤>nda visseral ve parietal tabakalar izle-
nir. <ç tabaka olan epikardium, kalp ve büyük damarlar> kapla-
yarak perikard üzerinden devam eder. Perikardiyal bofllu¤un
visseral ve pariyetal tabakalar> aras>nda 20-50 ml seröz s>v> bu-
lunmaktad>r. Bu s>v> kalbin sistolu ve diyastolü s>ras>nda kabin
sürtünmesini azaltacak bir kayganlaflt>r>c> olarak görev yap-
maktad>r (1).
Visseral katman epikardiyal fibroadipoz dokunun üzerin-
de yer alan mezotelyal hücrelerden oluflmaktad>r. Paryetal kat-
man, mezotelyal hücrelerin üzerinde fibröz yap>n>n mediasten
ile birlikteli¤inden oluflmaktad>r. Mezotelyal hücreler az mik-
tarda seröz s>v>y> kardiyak hareketi kolaylaflt>rmak için salg>-
lar. Perikardiyal boflluk lenfatik kanalllar ile drene edilir. masyona ba¤l> artm>fl sekresyon yada sa¤ ventrikül yetmezli-
¤inde oldu¤u gibi lenfatik bas>nc>n artmas> perikardiyal bofl-
lukta bas>nç art>fl>na neden olur. Perikardiyal boflluk içinde ya-
vafl s>v> birikimleri kolayca tolere edilebilirken akut s>v> toplan-
malar> daha küçük miktalarda dahi kardiyak doluflu bozabil-
mektedir. Tamponada neden olabilmektedir. Fibroz perikardi-
yumda, kollagen yap>lar birlikte oblik olarak ba¤lanm>flt>r ve
elastik fibriller içermektedir. Perikardiyal boflluk 1-2 litre s>v>y>
yavafl birikmesi halinde kabul edebilir.
Kalbin Oryantasyonu
Sa¤ ventrikül anterior yerleflmifltir. Sternumun hemen arkas>n-
da yer almaktad>r (fiekil 1.2). Sol ventrikül ise sa¤ ventrikül
komflulugunda posterior ve lateral olarak yerleflmifltir. Apeks,
sol ve sa¤ ventrikülün birlikte oblik olarak oluflturdu¤u yap>-
d>r. Sa¤ ventrikülün üst ve arka k>sm>nda sa¤ atrium yer al-
maktad>r. Sol atrium ise özefagus ve spinal kolonun anteri-
orunda posterior ve üst yerleflimlidir. Künt gö¤üs travmalar>
bu nedenle sternumun hemen arkas>nda yer alan sa¤ ventrikü-
le s>kl>kla zarar vermektedir. Travma daha lateral ve solda ise
durumunda ise sol ventrikülde etkilenebilmektedir.
1
fiEK
Perikard kalbi çevreleyen sert fibröz yap>da bir zard>r. Kalp
ve perikard aras>ndaki bofllukta kaygan yap>da s>v> bulunur. Bu s>v> pe-
rikard iç yüzeyindeki hücrelerce yap>l>r. Endokard ise kapaklar dahil ol-
mak üzere tüm kalp boflluklar>n iç yüzeyini örten tek s>ral> hücrelerdir.
Vasküler yap>daki endotelyal hücrelerin devam>d>r.
Endokard
Parietal perikard
Perikardiyal boflluk
Visseral perikard
Myokard